Messing (legering): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
[[Bestand:Brass 223 Win.jpg|thumb|Messing [[patroon (munitie)|patroonhulzen]]]]
[[Bestand:Schaerbeek 40 rue Vondel Les pavés de la mémoire.jpg|thumb|[[Stolpersteine]] in Schaarbeek]]
'''Messing''' of '''geelkoper''', in de vorm van [[folie]] ook wel '''latoen''' of '''latoenkoper''' genoemd, is een [[legering]] van [[koper (element)|koper]]
Messing is een waardevol materiaal vanwege zijn [[hardheid (materiaalkunde)|hardheid]] en goede zelfsmerende eigenschappen.
De naam 'geelkoper' is afgeleid van de kleur. Het is duidelijk geler dan zuiver koper of [[brons]] (een legering van koper en [[tin (element)|tin]]).▼
==Geschiedenis==▼
Messing is bekend bij de mensheid sinds [[prehistorie|prehistorische tijden]], lang voordat het metaal zink was ontdekt. Het werd gemaakt door koper samen met [[Smithsoniet|zinkspaat]] te smelten. Zinkspaat is een zinkerts. Tijdens dit proces wordt het zink uit de zinkspaat onttrokken en mengt zich direct met het koper. In [[Dinant]] en [[Stolberg (Rijnland)|Stolberg]] werd veel messing vervaardigd. Hier werd koper gemengd met zinkertsen uit de groeve van Kelmis. Het [[Museum Vieille Montagne]] in [[Kelmis]] presenteert deze geschiedenis. Met deze oude technieken was het niet mogelijk om zuiver zink te produceren, omdat het te reactief is. Rond 1800 vond de Luikenaar [[Jean-Jacques Dony]] een proces uit om zuiver zink te produceren.▼
Tegenwoordig wordt bijna 90 % van messinglegeringen [[hergebruik]]t. Dat wil zeggen dat [[schroot (metaal)|messingschroot]] verzameld wordt en teruggaat naar een [[gieterij]] waar het gesmolten wordt tot het gewenste eindproduct. Dit zijn meestal gietbillets of palen. Deze worden later [[extruderen|geëxtrudeerd]] tot de juiste vorm en maat.▼
==Kleur==
▲De kleur van messing is afhankelijk van het kopergehalte. De naam 'geelkoper' is afgeleid van de kleur. Het is duidelijk geler dan zuiver koper of [[brons]] (een legering van koper en [[tin (element)|tin]]).
Wanneer het materiaal lang is blootgesteld aan de buitenlucht wordt het donkerbruin.
==Elektrisch geleidingsvermogen==
▲Messing is een waardevol materiaal vanwege zijn [[hardheid (materiaalkunde)|hardheid]] en goede zelfsmerende eigenschappen.
Het elektrisch geleidingsvermogen vermindert met het afnemend percentage koper in de legeringen. De [[soortelijke weerstand]] van messing is 7,2·10<sup>−8</sup> Ω·m{{feit}}.
==Warmtegeleidingsvermogen==
Ook het [[thermische geleidbaarheid|warmtegeleidingsvermogen]] vermindert met het afnemend percentage koper in de legeringen.
==Soorten messing==
Regel 14 ⟶ 26:
* Wit messing, met meer dan 45 % zink, is te bros om algemeen bruikbaar te zijn.
==Legerende elementen==
▲==Geschiedenis==
▲Messing is bekend bij de mensheid sinds prehistorische tijden, lang voordat het metaal zink was ontdekt. Het werd gemaakt door koper samen met [[Smithsoniet|zinkspaat]] te smelten. Zinkspaat is een zinkerts. Tijdens dit proces wordt het zink uit de zinkspaat onttrokken en mengt zich direct met het koper. In [[Dinant]] en [[Stolberg (Rijnland)|Stolberg]] werd veel messing vervaardigd. Hier werd koper gemengd met zinkertsen uit de groeve van Kelmis. Het [[Museum Vieille Montagne]] in [[Kelmis]] presenteert deze geschiedenis. Met deze oude technieken was het niet mogelijk om zuiver zink te produceren, omdat het te reactief is. Rond 1800 vond de Luikenaar [[Jean-Jacques Dony]] een proces uit om zuiver zink te produceren.
▲Tegenwoordig wordt bijna 90 % van messinglegeringen [[hergebruik]]t. Dat wil zeggen dat [[schroot (metaal)|messingschroot]] verzameld wordt en teruggaat naar een gieterij waar het gesmolten wordt tot het gewenste eindproduct. Dit zijn meestal gietbillets of palen. Deze worden later [[extruderen|geëxtrudeerd]] tot de juiste vorm en maat.
Veel kan gedaan worden om de eigenschappen van het normale messing te verbeteren. Een element als [[aluminium]] maakt het messing sterker en corrosiebestendig. Het aluminium zorgt voor een zeer dun en doorzichtig, hard laagje dat zelfherstellend is. Het element [[tin (element)|tin]] heeft een soortgelijk effect; men vindt het bijvoorbeeld in legeringen die toegepast worden in zeewatermilieus (de z.g. ''naval brasses''). Combinaties van elementen als [[IJzer (element)|ijzer]], aluminium, [[silicium]] en [[mangaan]] kunnen - mits in de juiste combinatie en hoeveelheid aanwezig - voor messingen zorgen met een hoge slijtweerstand. Een voorbeeld hiervan is de legering LDM C673, waar een juiste combinatie van mangaan en silicium tot een sterke en slijtvaste legering leidt, die zijn weg gevonden heeft in toepassingen in de automobielindustrie.
Regel 24 ⟶ 32:
==Zie ook==
* [[Dinanderie]] (verzamelnaam voor allerlei geelkoperen kunstvoorwerpen)
* [[Koperlegering]]
| |||