Fuggerhuis (Augsburg): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Encycloon (overleg | bijdragen)
k Link naar doorverwijspagina gerepareerd (Fresco naar Fresco (schilderterm)), met behulp van pop-ups
Encycloon (overleg | bijdragen)
k Link naar doorverwijspagina gerepareerd (Kardinaal naar Kardinaal (geestelijke)), met behulp van pop-ups
Regel 1:
[[Bestand:Augsburg-238-Maximilianstr 36-Fuggerscher Stadtpalast-gje.jpg|thumb|Fuggerhuis in Augsburg]]
Het '''Fuggerhuis''' of '''Fuggerpaleis''' (Duits: ''Fuggerhäuser'') is een huizen- of stadspaleiscomplex met meerdere [[Binnenplaats (bouw)|binnenplaatsen]] in [[Augsburg (stad)|Augsburg]]. Het is het stamhuis van het [[bankier]]- en [[Handelaar|koopman]]sgeslacht [[Fugger (geslacht)|Fugger]]. Het gebouwencomplex werd gebouwd tussen 1512 en 1515 en is het eerste [[Renaissance]]bouwwerk van de [[Noordelijke renaissance]] en daarmee van de [[Duitse renaissance]], dat niet gebouwd werd door italiaanse architecten. Iets wat daarvoor vaak in [[Polen-Litouwen]] of het [[Koninkrijk Hongarije (1000-1526)|Koninkrijk Hongarije]] gebeurde. Het is dus niet lettelijk het eerste ''Renaissancebouwwerk'' benoorden de [[Alpen]].<ref> Sigrid-Maria Größing: Liebe, List und Leidenschaft: Neue Geschichten aus der Geschichte. Amalthea Signum Verlag, 2015, ISBN 978-3-902998-90-3 </ref> Deze familie had meerdere woonhuizen/handelshuizen verspreid door [[Europa (werelddeel)|Europa]], zoals het [[Fuggerhuis (Warschau)]]. De Fuggers zijn enigzins vergelijkbaar met de [[Medici]]'s uit [[Florence (stad)|Florence]]. Het eerste [[hofje]] met huizen voor de armen ter wereld werd ook door de Fuggers gebouwd en staat in Augsburg. Dit is de [[Fuggerei (Augsburg)|Fuggerei]].De uitvoerend [[architect]] van het Fuggerhuiscomplex was waarschijnlijk [[Hans Hieber]].
 
==De gebouwen==
 
De buiten[[Gevel|fącade]] van het [[Stadspaleis]] laat de rijkdom van de Fuggers zien, men betaalde in de 16e eeuw namelijk voor de breedte van de voorgevel. Aan de [[Maximilianstraẞe (Augsburg)|Maximilianstaẞe]] staat dit stadspaleis. Men kwam via een hoge en brede poort de ''Adlertor'' binnen, ook met grotere paarden[[koets]]en kon men door de poort rijden. Na deze poort kwam men op de binnenplaats, genaamd de ''Reiterhof''. De binnenplaats had ook [[Stal (bouwwerk)|stallen]], om de [[Paard (dier)|paard]]en te stallen.De deuren in de ''Adlertor'' laten zien, dat het eigenlijk ook keizerlijke vertrekken ([[Palts (verblijfplaats)]]) waren van [[Keizer Karel V]] in Augsburg. Hij had eigen vertrekken achter de witte erker aan de noordkant van het ''Reiterhof''. Boven de deuren van de ''Adlertor'' hangt een [[Wapenbord|wapenbord]] van de de Fuggers. Op de achterfącade van het stadspaleis aan het [[Zeugplatz (Augsburg)|Zeugplatz]] hangt ook een wapenbord van deze familie. Gedenkplaten op de voorgevel van het achterliggende huis herinneren ons eraan dat het Fugger-bedrijfsimperium hier zijn hoofdkwartier had. In het achterliggende huis (achter het ''Reiterhof'') vonden ook de [[Bedrijf|zaken]] en [[Betaling|transactie]]s plaats. Vanuit dit gedeelte van het complex is ook de aangrenzende binnenplaats met beschilderebeschilderde [[Arcade (architectuur)|arcade]]n en [[Toscaanse orde|Toscaanse zuilen]] het ''Damenhof'' te vinden. Deze binnenplaats is zoals de naam al zegt:[[ontwerp|ontworpen]] als [[Familie (verwanten)|familie]][[tuin]] voor de [[vrouw]]elijke leden van de Fuggers. Deze binnenplaats staat weer in verbinding met het ''Zofenhof'' en het ''Serenadenhof''. In het gedeelte aan de Zeugplatz was waarschijnlijk, het toenmalige Fugger-concertgebouw gevestigd. In dit [[Concertzaal|concertgebouw]] gaf [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] in 1777 een legendarisch concert.
 
 
==Geschiedenis==
 
Tussen 1512 tot 1515 heeft [[Jakob Fugger de Rijke]] aan de toenmalige handelsroute [[Via Claudia]] een stadspaleis met pakhuis laten bouwen. Dit complex ligt naast de toenmalige [[wijn]]markt. Hij ontwierp het complex zelf volgens plannen die hij getekend had tijdens zijn reis naar [[Italië]]. ''Hans Hieber'' was waarschijnlijk, de uitvoerend architect. De aangrenzende huizen werden verworven vanaf 1517 en in het complex geïntegreerd. Jacob Fugger liet vier binnenplaatsen bouwen met arcades, [[mozaïek]]en, [[Toscane|Toscaans]] [[marmer]] en een [[waterbassin]]. Een waterbassin, zoals hier bedoeld, zou je tegenwoordig een privé[[zwembad]] noemen. Deze binnenplaatsen waren het:''Reiterhof'',''Damenhof'',''Zofenhof'' en ''Serenadenhof''. [[Anton Fugger (1493-1560)|Anton Fugger]] liet een palts bouwen voor de [[Keizer]]s van het [[Heilige Roomse Rijk]]. Deze palts diende als [[Herberg|herberg]] voor de Keizers in de [[Rijksstad Augsburg]]. <ref> Gunter Pirntke: Der Kapitalismus und seine soziale Ungleichheit: Ein Lehrbuch der politischen Ökonomie. andersseitig.de, 2015, ISBN 978-3-95501-707-1 </ref> In 1518 was de binnenplaats: Het ''Damenhof'' toneel van een verhoring van de [[Reformator]] [[Maarten Luther]] door [[Kardinaal (geestelijke)|kardinaal]] [[Thomas Cajetanus|Cajetan]]. Luther weigerde echter zijn [[95 stellingen]] die hij had opgehangen aan de deuren van de [[Slotkerk (Wittenberg)|Allerheiligenkerk]] beter bekend als de Slotkerk in het [[Keurvorstendom Saksen (1485-1547)|Saksische]] [[Lutherstadt Wittenberg|Wittenberg]].
De voorkant van het Fuggerhuis was verfraaid met een [[Fresco (schilderterm)|fresco]] van [[Hans Burgkmair (1473-1531)|Hans Burgkmair]]. Dit fresco werd opnieuw gerestaureerd tussen 1861 tot 1863 en uitgebreid, in opdracht van Vorst [[Leopold Fugger-Babenhausen]], door de schilder [[Ferdinand Wagner]]. De uitbereiding waren vijf grote fresco's uit de [[geschiedenis van Augsburg]]. Omdat deze fresco's snel vervaagden werden ze opgeknapt, tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]]. <ref> Beschreibung der Fresko Gemälde am Fuggerhaus zu Augsburg. Jenisch, 1867 </ref>. Het Fuggermuseum in Augsburg was tot 1944 ondergebracht in de [[badhuis|Badhuizen]] van het complex. Het [[Interieur (terminologie)|interieur]] en een belangrijke [[Collectie|muziekcollectie]] gingen tijdens [[het Bombardement op Augsburg]] op de nacht van 25 op 26 februari 1944 verloren. Het complex werd herbouwd tussen 1949 en 1951 door architect [[Raimund von Doblhoff]] <ref> Werner Lutz: Augsburgs Weg zur modernen Großstadt 1907 - 72. Architekturmuseum Schwaben, 2001, ISBN 978-3-9807563-1-0 </ref> in opdracht van Vorst [[Carl Fugger-Babenhausen]]. Het complex werd in ouder luister hersteld, alleen de fącade aan de voorzijde kreeg nu een eenvoudige [[cassetteschildering]]. De frescoschilderingen kwamen niet meer terug. Het complex is momenteel nog steeds eigendom van de familie Fugger-Babenhausen en alleen de drie binnenplaatsen:''Damenhof'',''Zofenhof'' en ''Serenadenhof'' zijn toegankelijk. Verder is de driebeukige zaal op de begane grond ten noorden van de ''Adlertor'' als [[Boekhandel|boekenwinkel]] toegankelijk. De Adlertor is tegenwoordig, de hoofdingang van de [[Fürst Fugger Privatbank]].