Gebruiker:Piero/Kladblok: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 21:
'''Matchless''' is een [[Verenigd Koninkrijk|Brits]] historisch merk van [[motorfiets]]en.
 
De bedrijfsnamen waren: Matchless Cycles, later H. Collier & Sons Ltd, Matchless Motorcycle Company (CollliersColliers) Ltd., [[Associated Motor Cycles]] en [[NVT (motorfiets)|Norton-Villiers Ltd.]], Plumstead Road, [[Plumstead (Londen)|Plumstead]], [[Londen|London]].
 
==Geschiedenis==
===Herbert Henry Collier===
[[Henry Herbert Collier]] ([[SaskatoonBirkenhead]] ([[Canada]]) [[1859]] - [[Plumstead (Londen)|Plumstead]], [[19261925]]) begon het bedrijf Matchless Cycles in [[1878]] als [[fiets|rijwielfabriek]] in een omgebouwde stal bij zijn huis aan Herbert Road in Plumstead. In [[1908]] kreeg het de naam "H. Collier & Sons Ltd.". Henry begon in 1899 te experimenteren met de toepassing van [[clip-on motor]]en. De motorisering stond in het [[Verenigd Koninkrijk]] nog in de kinderschoenen. Ze was sterk geremd door de strenge wetgeving. De [[Locomotive_Acts#Locomotive_Act_1865_(Red_Flag_Act)|Red Flag Act van 1865]] schreef maximaal 6 km/uur voor en bij de [[Locomotive_Acts#Locomotives_on_Highways_Act_1896|Locomotives on Highways Act van 1896]] werd de maximum snelheid 22 km/uur. Die werd in [[1903]] verhoogd tot 32 km/uur. Het was voor de Britse industrie dan ook niet zinvol om [[motor]]en te ontwikkelen en de familie Collier gebruikte daarom motorblokjes van [[De Dion-Bouton (Puteaux)|De Dion]] uit [[Puteaux]] (Frankrijk) die al vanaf 1883 [[stoommachine|stoom]]- en [[benzinemotor]]en maakte Het De Dion-blok werd eerst boven het voorwiel geplaatst, later onder het zadel en uiteindelijk bij de trapperas. Vanaf [[1902]] gebruikten men ook blokjes van [[MMC (bedrijf)|MMC]] in [[Brighton]]. Dat was weliswaar Brits, maar maakte kopiën van [[Daimler (Verenigd Koninkrijk)|Daimler]]-blokjes die oorspronkelijk Duits waren. Later werden blokken van [[Motosacoche|MAG]] ([[Genève (stad)|Genève]]) en [[JAP|J.A. Prestwich (JAP)]] ([[Tottenham]]) gebruikt.
[[Bestand:1905 Matchless 2½hp motorcycle (5949384717).jpg|miniatuur|Matchless-[[JAP]] 2½hp uit 1905]]
[[Bestand: 1909 Matchless-JAP 6 HP 770 cc side valve.jpg|miniatuur|[[Matchless 6 HP|Matchless-JAP 6 HP]] zijspancombinatie (ca. 1909)]]
Regel 53:
</gallery>
===Jaren twintig===
In de [[1920-1929|jaren twintig]] borduurde Matchless zoals alle merken nog een tijd voort op de modellen die voor de [[Eerste Wereldoorlog]] ontwikkeld waren. Charlie, Harry en hun veel jongere broer [[Bert Collier|Bert]] (in 1907 geboren uit Henry Herbert's tweede huwelijk) kregen steeds meer verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen van de modellen. Het racen behoorde voor Charlie en Harry tot het verleden, zij hadden in 1914 hun laatste TT gereden. Tot 1923 concentreerden ze zich op zware [[zijspantrekker]]s met V-twins van [[JAP]] en [[Motosacoche|MAG]]. Er werd wel nog steeds gepoogd om racers voor de TT van Man met eigen motorblokken te bouwen. Voor de [[Isle_of_Man_TT_1926#Junior_TT|Junior TT van 1926]] werden 350cc-machines gebouwd met door een [[koningsas]] aangedreven kopkleppen, maar geen van hen haalde de finish. Het Model H werd doorontwikkeld en kreeg in 1920 een automatische kleplichter die was gekoppeld aan de [[kickstarter (pedaal)|kickstarter]], een [[primaire aandrijving]] met een "Coventry Silent Chain" en een in eigen huis ontwikkde cilindervormige drie[[versnellingsbak]]. Tijdens de Olympia Show eind 1922 stelde Matchless een groot aantal nieuwe modellen voor 1923 voor. Het 8HP-model had een 976cc-JAP-V-twin [[zijklepmotor]] met "[[Total loss smering|Total loss]]"-handsmering, B&B-[[carburateur]], een kettingaangedreven ontstekingsmagneet, [[snelheidsmeter]], koppeling en drieversnellingsbak en kostte 115 [[Pond sterling|Pond]]. Er waren niet minder dan acht zijspancombinaties leverbaar, variërend van licht en sportief tot zwaar en luxe toermodellen met ruit en overkapping die 175 Pond kostten. Omdat het project met de koningsasmotoren niet tot de gewenste resultaten leidde, kwamen er in 1923 twee 350cc-eencilinders met [[Blackburne (motorfiets)|Blackburne]]-motor en [[Sturmey-Archer]]-versnellingsbak. Er kwam zelfs een auto: Het [[Matchless Model K]] met tweecilinder [[boxermotor|boxer]]-[[kopklepmotor]]. In 1926 verschenen doorontwikkelde versies van de 350cc-modellen: het 350cc-Model L4 en het 500cc-Model L/S, maar ook een 250cc-zijklep-eencilinder, het Model R. Het werd geleverd in bruin/crème maar was ook het eerste model dat in zwart met gouden biezen verkocht werd. In dat jaar overleed Henry Herbert Collier en kwam de hele verantwoordelijkheid bij Harry (42), Charlie (41) en Bert (19) te liggen. In 1928 werd het bedrijf een [[Besloten Vennootschap]] (Limited Company). Voor de zijspannen werd een aparte fabriek gebouwd aan Mast Pond Wharf bij de [[Woolwich Ferry]]. Aan het einde van de jaren twintig gingen Harry en Charlie weer eigen V-twins bouwen.
====Afbeeldingen jaren twintig====
<gallery widths="200" heights="230">
Regel 72:
|}
===Jaren dertig===
====Overname van AJS====
De [[Beurskrach van 1929]] raakte ook de Britse industrie hard. Een aantal motorfietsmerken kwam hierdoor in grote problemen, waaronder [[AJS]]. Dat was in de jaren twintig sterk gegroeid en had haar productie uitgebreid met eigen [[zijspan]]nen, [[auto]]'s, [[autobus]]sen en zelfs [[radio]]'s. Het had ook net een duur en luxueus 500cc-model ontwikkeld, de [[AJS S3]], dat in de crisisjaren vrijwel onverkoopbaar zou zijn. Naast de S3 werden in 1931 nog vier nieuwe modellen gelanceerd, maar het bedrijf leed een verlies van 90.000 [[pond sterling|pond]]. De Colliers kochten de motorfietstak van AJS in 1931. Ze lanceerden zelf ook twee nieuwe en dure modellen, de [[Matchless Silver Arrow]] in 1929 en de [[Matchless Silver Hawk]] in 1931. Een tijdje behield AJS zijn eigen modellen, maar vanaf ca. 1935 werd [[badge-engineering]] toegepast en werden de meeste AJS- en Matchless-modellen vrijwel identiek. Dat werkte ook door in de modelnummering, waarin eerst het jaar en daarna het type werden vermeld. Een van de uitzonderingen waswaren de [[AJS Model 35/10]] en de [[AJS Model 35/7]], echte AJS-ontwerpen<ref>[[AJS]] kon niet zonder toestemming van Matchless motorfietsen ontwikkelen, maar bij de modellen 7 en 10 gebeurde dat dan ook in het geniep door AJS-coureur [[George Rowley]]. Die had een echt[[AJS R7]]-350cc-kopklepper omgebouwd voor deelname aan de [[International Six Days Trial]] in Italië. De terugkeer werd echter vertraagd en de transporteur rekende daarvoor 10 [[pond sterling|pond]] extra. Matchless dacht dat de machine nog in Europa stond, wachtend op de betaling, maar Rowley had het geld stiekem zelf betaald en was al begonnen haar om te bouwen voor de races op [[Brooklands (circuit)|Brooklands]]. Matchless had haar eigen én de AJS-ontwerpmachines echter teruggetrokken uit alle raceactiviteiten en nadat Rowley op Brooklands vijfde werd in de 350c-race en zevende in de 500cc-race verwachtte hij te worden ontslagen. De broers Collier waren aanvankelijk ook woedend, maar ze draaiden bij door de goede resultaten van Rowley en besloten weer te beginnen met racen.</ref> met een [[kopklepmotor]] die Matchless nog niet kon leveren en de voorloper van de beroemde [[AJS 7R|AJS Boy Racer]]. Harry en Bert Collier stortten zich ook weer op de eencilinder en zo ontstond een flinke serie Matchless- en AJS-modellen van 250-, 350-, en 500 cc, waaronder in 1936 de 350cc-[[Matchless Model 36/G3|Matchless G3]] en in 1938 de [[AJS Silver Streak]] / [[Matchless Model 38/G90 Super Clubman]], allemaal met kopklepmotor. Het AJS-Matchless samenwerkingsverband kreeg in 1937 de naam "Amalgamated Motor Cycles".
 
====Overname van Sunbeam====
In 1931 werd het bijna failliete merk [[AJS]] van de gebroeders Stevens in [[Wolverhampton]] overgenomen door de gebroeders Collier. AJS was daardoor helemaal opgesplitst: de autotak van het bedrijf ging naar [[Crossley Motors]], de [[zijspan]]fabricage naar Diamond en de motorfietsen naar Matchless. Voor de motorfietsen bleef men echter de naam AJS gebruiken, vanwege de grote naam die het merk in het verleden had opgebouwd. In 1937 kreeg de combinatie van bedrijven een eigen naam: "Amalgamated Motor Cycles". In augustus 1937 nam Amalgamated Motor Cycles de zieltogende [[Sunbeam (motorfiets)|motorfietstak van Sunbeam]] over. Wellicht had men gehoopt hier de complete fabriek inclusief de productielijnen over te nemen. De motorfietsentak van Sunbeam was echter al jaren eigendom van het chemieconcern [[Imperial Chemical Industries]] (ICI), dat weinig interesse in de motorfietsproductie had en niet geïnvesteerd had in zaken als massaproductie en modelontwikkeling. De productiemachines waren zo verouderd en versleten dat ze totaal onbruikbaar waren. Men besloot ook de hele productie van Sunbeam over te plaatsen naar Plumstead. AMC kocht feitelijk vooral de goede naam, de bouwtekeningen en het dealernetwerk van Sunbeam. Men vormdeontwikkelde tweemeteen nieuwekopklepmotoren bedrijven:voor Sunbeam Bicycles Ltd en Sunbeam Motor Cycles Ltd en de combinatie van drie bedrijven kreeg nu de naam "[[Associated Motor Cycles]]". Associated Motor Cycles ontwikkelde voor de Sunbeam-motorfietsen nieuwe motorblokken met [[bovenliggende nokkenas]]sen.
====Associated Motor Cycles====
{{Zie hoofdartikel|Associated Motor Cycles}}
In 1931 werd het bijna failliete merk [[AJS]] van de gebroeders Stevens in [[Wolverhampton]] overgenomen door de gebroeders Collier. AJS was daardoor helemaal opgesplitst: de autotak van het bedrijf ging naar [[Crossley Motors]], de [[zijspan]]fabricage naar Diamond en de motorfietsen naar Matchless. Voor de motorfietsen bleef men echter de naam AJS gebruiken, vanwege de grote naam die het merk in het verleden had opgebouwd. In 1937 kreeg de combinatie van bedrijven een eigen naam: "Amalgamated Motor Cycles". In augustus 1937 nam Amalgamated Motor Cycles de zieltogende [[Sunbeam (motorfiets)|motorfietstak van Sunbeam]] over. Wellicht had men gehoopt hier de complete fabriek inclusief de productielijnen over te nemen. De motorfietsentak van Sunbeam was echter al jaren eigendom van het chemieconcern [[Imperial Chemical Industries]] (ICI), dat weinig interesse in de motorfietsproductie had en niet geïnvesteerd had in zaken als massaproductie en modelontwikkeling. De productiemachines waren zo verouderd en versleten dat ze totaal onbruikbaar waren. Men besloot ook de hele productie van Sunbeam over te plaatsen naar Plumstead. AMC kocht feitelijk vooral de goede naam, de bouwtekeningen en het dealernetwerk van Sunbeam. Men vormde twee nieuwe bedrijven: Sunbeam Bicycles Ltd en Sunbeam Motor Cycles Ltd en de combinatie van drie bedrijven kreeg nu de naam "[[Associated Motor Cycles]]". Associated Motor Cycles ontwikkelde voor de Sunbeam-motorfietsen nieuwe motorblokken met [[bovenliggende nokkenas]]sen.
In 1931 werd het bijna failliete merk [[AJS]] van de gebroeders Stevens in [[Wolverhampton]] overgenomen door de gebroeders Collier. AJS was daardoor helemaal opgesplitst: de autotak van het bedrijf ging naar [[Crossley Motors]], de [[zijspan]]fabricage naar Diamond en de motorfietsen naar Matchless. Voor de motorfietsen bleef men echter de naam AJS gebruiken, vanwege de grote naam die het merk in het verleden had opgebouwd. In 1937 kreeg de combinatie van bedrijven een eigen naam: "Amalgamated Motor Cycles" en in 1938, naar de aankoop van [[Sunbeam (motorfiets)|Sunbeam]], werd dat [[Associated Motor Cycles]], dat bestond uit AJS Motorcycles Ltd., Matchless Motorcycle Company (Colliers) Ltd., Sunbeam Bicycles Ltd .en Sunbeam Motor Cycles Ltd.
====Afbeeldingen jaren dertig====
<gallery widths="200" heights="200">
Regel 88 ⟶ 91:
Afbeelding: Matchless G2M 250cc Clubman (1939) - 15621255558.jpg|[[Matchless Model 39/G2M Clubman de Luxe]] (250 cc) uit 1939
Afbeelding: Matchless G90 Super Clubman 500 cc 1939.jpg|[[Matchless Model 39/G90 Super Clubman]] (500 cc) uit 1939
Afbeelding: 1939 Matchless G3L 01.jpg|De [[Matchless G3LG3]] (350 cc) uit 1939 had nog een [[parallelogramvork]]
</gallery>
 
===Jaren veertig===
====Tweede Wereldoorlog====
Aan het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] verloren de Britten veel materiaal, waaronder legermotorfietsen, bij de [[Operatie Dynamo]], de terugtrekking na de [[Slag om Duinkerke (1940)|Slag om Duinkerke]], eind mei/begin juni 1940. AMC kreeg de vraag motorfietsen te bouwen om het verlies te compenseren, en bouwde op basis van G3 de [[Matchless G3L]], waarbij de "L" stond voor "Lightweight". De machine was 25 kg lichter dan het origineel. De opdracht ging echter naar [[Triumph (motorfiets)|Triumph]] met haar [[Triumph 3TW]]. De teleurstelling duurde niet lang, want uiteindelijk zou AMC ruim 80.000 exemplaren van de 350cc-machine leveren. Ze werd [[Matchless WG3L]] ([[War Office]] G3L of ook wel "G3WO" (G3 War Office) genoemd.
====Verkoop van Sunbeam====
====Overname van Francis-Barnett====
====Afbeeldingen jaren veertig====
<gallery widths="200" heights="200">
Afbeelding: Matchless WG3L 350.jpg|De [[Matchless WG3L]] ([[War Office]] G3L) werdkreeg dooreen hethydraulisch Britse leger niet gekozen als oorlogsmotorfiets. Dat werd degedempte [[Triumph 3TWtelescoopvork]].
Afbeelding: Afbeelding |tekst
Afbeelding: Afbeelding |tekst
Regel 101 ⟶ 107:
 
===Jaren vijftig===
====Overname van James====
====Overname van Norton====
====Afbeeldingen jaren vijftig====
<gallery widths="200" heights="200">
Regel 109 ⟶ 117:
Afbeelding: Afbeelding |tekst
</gallery>
===Jaren zestig===
====Overname door Manganeze Bronze Holdings====