Wikipedia

Art deco: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Paragraafindeling gewijzigd; tekst duidelijker en bondiger (ongefundeerde beweringen verwijderd); diverse aanvullen (o.a. Miami + ref); afbeeldingen vervangen/toegevoegd/verplaatst
Regel 5:
 
== Geschiedenis ==
[[Bestand:Chrysler Building 42nd St exit.jpg|thumb|Entreehal van het [[Chrysler Building]], [[New York (stad)|New York]] (1928-30)]]
Na de [[wereldtentoonstelling van 1900]] in Parijs formeerden een aantal Franse kunstenaars een informeel collectief, onder de naam ''La Société des artistes décorateurs'' (de sociëteit van de decoratieve vormgevers). Enkele van de grondleggers waren bekende art-nouveaukunstenaars als [[Hector Guimard]] en [[Eugène Grasset]]. De doelstelling hiervan was de leidende positie en ontwikkeling van de Franse decoratieve kunst te tonen aan de internationale wereld.
[[Bestand:The water bar in the Hall of Waters.jpg|thumb|De Water Bar in de Hall of Waters, [[Excelsior Springs]], Missouri (1936-38)]]
Na de [[wereldtentoonstelling van 1900]] in Parijs formeerden een aantal Franse kunstenaars een informeel collectief, onder de naam ''La Société des artistes décorateurs'' (de sociëteit van de decoratieve vormgevers). Enkele van de grondleggers waren bekende art-nouveaukunstenaars als [[Hector Guimard]] en [[Eugène Grasset]]. De doelstelling hiervan was de leidende positie en ontwikkeling van de Franse decoratieve kunst te tonen aan de internationale wereld. In 1925 organiseerden zij in Parijs de wereldtentoonstelling met het licht op de toegepaste kunst onder de naam: ''Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes'' waarvan de kunsthistoricus [[Bevis Hillier]] in 1968 met het boek ''Art Deco of the 20s and 30s'' de term 'art deco' afleidde.
 
Het was de eerste tentoonstelling waarbij artistieke vernieuwing als voorwaarde in de reglementen was opgenomen, wat leidde tot een keur aan nieuwe stijlelementen. Er ontstond ook een nieuw soort [[eclecticisme]], waarbij kenmerken van verschillende stijlen en stromingen gecombineerd werden, zoals het [[expressionisme]], [[kubisme]], [[modernisme]] en [[Functionalisme (architectuur)|functionalisme]]. Hierdoor kan het voorkomen dat een glazen vaas, een bronswerkje en een eetkamerameublement alle drie geclassificeerd kunnen worden als art deco, en tegelijk geen enkel uiterlijk stijlkenmerk gemeen hebben. Ook de internationale uitingen van de art deco verschillen op een groot aantal essentiële punten. Het vraagt in bepaalde gevallen een geoefend oog om in de architectuur bijvoorbeeld late geometrische [[Jugendstil|art nouveau]] niet te classificeren als art deco, omdat beide een stijloverlapping kennen. Art deco is meer het tijdvenster tussen beide wereldoorlogen rond een verzameling van verschillende stijlen die in ieder geval met elkaar gemeen hebben dat zij alle een reactie waren op de organische ornamentiek van de Duits-Oostenrijkse [[jugendstil]] en de Frans-Belgische curvilineaire art nouveau.
In 1925 organiseerden zij in Parijs de wereldtentoonstelling met het licht op de toegepaste kunst onder de naam: ''Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes'' waarvan de kunsthistoricus [[Bevis Hillier]] in 1968 met het boek ''Art Deco of the 20s and 30s'' de term 'art deco' afleidde.
 
Het gebruik van de term art deco nam pas na 1971 een vlucht als gevolg van de door Hillier georganiseerde tentoonstelling in het Minneapolis Institute of Arts onder de naam ''Art Deco'', en het als boek uitgegeven verslag daarvan: ''The World of Art Deco''.
Het was de eerste tentoonstelling waarbij artistieke vernieuwing als voorwaarde in de reglementen was opgenomen, wat leidde tot een keur aan nieuwe stijlelementen. Er ontstond ook een nieuw soort [[eclecticisme]], waarbij kenmerken van verschillende stijlen en stromingen gecombineerd werden, zoals het [[expressionisme]], [[kubisme]], [[modernisme]] en [[Functionalisme (architectuur)|functionalisme]]. Hierdoor kan het voorkomen dat een glazen vaas, een bronswerkje en een eetkamerameublement alle drie geclassificeerd kunnen worden als art deco, en tegelijk geen enkel uiterlijk stijlkenmerk gemeen hebben. Ook de internationale uitingen van de art deco verschillen op een groot aantal essentiële punten. Het vraagt in bepaalde gevallen een geoefend oog om in de architectuur bijvoorbeeld late geometrische [[Jugendstil|art nouveau]] niet te classificeren als art deco, omdat beide een stijloverlapping kennen. Art deco is meer het tijdvenster tussen beide wereldoorlogen rond een verzameling van verschillende stijlen die in ieder geval met elkaar gemeen hebben dat zij alle een reactie waren op de organische ornamentiek van de Duits-Oostenrijkse [[jugendstil]] en de Frans-Belgische curvilineaire art nouveau. Het gebruik van de term art deco nam pas na 1971 een vlucht als gevolg van de door Hillier georganiseerde tentoonstelling in het Minneapolis Institute of Arts onder de naam ''Art Deco'', en het als boek uitgegeven verslag daarvan: ''The World of Art Deco''.
 
In de architectuur vormde art deco vaak een element binnen een andere architectuurstroming. In Nederland werd deze vormgeving bijvoorbeeld vaak geïntegreerd in de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]] en ook het werk van de leden van de [[De Stijl|Stijlgroep]] is deels verwant aan de art deco. Bij de Amsterdamse School zijn dat de nadruk op de rechte en hoekige lijn en de toepassing van het verticaal cilindrisch gebogen vlak. BijOok de Stijlgroep"Nieuwe wasKunst" datuit de zojaren groot1930 mogelijkedie eenvoudbekend en abstractie, vaak vergezeld van het gebruik van de primaire kleuren. De Stijlgroep voerde een belangrijk aspect van de Nederlandse art deco tot in de uiterste consequentie door: dat van functionaliteit en zakelijkheid. Ze kreeg hieromstaat als reactie op de "Nieuwe Kunst" bekendheid onder de term [[nieuwe zakelijkheid]]. Deis aanhangers van deze richting waren wars van elke vorm van versiering en hielden bij het ontwerpen reeds rekeningverwant met de beperkingenart van machinale productiedeco. DeEen consequentie hiervanvervolg op hetde uiterlijkart vandeco voorwerpen mag zeker ook als een vanwas de stijlkenmerken[[Streamline vanDesign]], devooral art deco wordenin beschouwdAmerika.
 
== Voorbeelden ==
== Art deco als totaalconcept ==
=== Wereldwijd ===
[[Bestand:Chrysler Building 05.JPG|thumb|Trappenhuis in het Chrysler Building]]
[[Bestand:McAlpin-Ocean Plaza.jpg|thumb|[[Ocean Drive]], [[Miami Beach]]]]
[[Napier (Nieuw-Zeeland)]] is een populaire toeristische stad, met een sterke concentratie van art-deco-architectuur: op 3 februari 1931 werd Napier getroffen door een aardbeving. Het stadscentrum werd verwoest en herbouwd in de populaire art-decostijl. Duizenden mensen komen elke februari naar Napier voor het Art Deco Weekend-evenement, een viering van het art-deco-erfgoed en de geschiedenis van Napier.
[[Bestand:Parker's Chambers Building, Hastings Street 01.jpg|thumb|Hastings Street, [[Napier (Nieuw-Zeeland)|Napier]]]]
[[Bestand:Great art deco type.jpg|thumb|Art-decoletters, [[Sydney]]]]
Het [[Chrysler Building]] in [[New York (stad)|New York]], gebouwd in 1928-30 naar ontwerp van [[William van Alen]], is een van de grootste en bekendste art deco gebouwen en wordt vaak gezien als het [[Icoon (symbool)|icoon]] van deze stijl. Veel andere ''[[Wolkenkrabber|skyscrapers]]'' in New York, [[Chicago]], [[Montreal]] en andere Noord-Amerikaanse steden vertonen kenmerken van deze stijl.
 
De grootste concentratie art-decogebouwen ter wereld is het zogenaamde ''Art Deco District'' in [[Miami Beach]] met enkele honderden hotels, appartementengebouwen en andere bouwwerken, veelal geschilderd in pasteltinten en voorzien van neonverlichting. De meeste historische gebouwen bevinden zich aan de boulevard [[Ocean Drive]]. De wijk is sinds 1979 een ''[[historic district]]''.<ref>[https://web.archive.org/web/20100901093942/http://www.miamiandbeaches.com/art_deco_historic_district.asp Art Deco Historic District Art Deco Weekend: January 14-16, 2011] op ''miamiandbeaches.com'' (internetarchief).</ref>
Het [[Chrysler Building]] in [[New York (stad)|New York]], gebouwd in 1928-1930 naar ontwerp van [[William van Alen]], is een van de grootste en bekendste gebouwen die geheel in art deco zijn uitgevoerd.
 
De [[Nieuw-Zeeland]]se stad [[Napier (Nieuw-Zeeland)|Napier]] heeft eveneens een sterke concentratie van art-decoarchitectuur. Het stadscentrum werd in deze stijl herbouwd na een verwoestende aardbeving in februari 1931. Elk jaar vindt er in februari het Art Deco Weekend plaats.
== Art-decoarchitectuur in Nederland en België ==
In de Nederlandse architectuur is art deco voor velen synoniem met het realisme van [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]], de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]] van [[Michel de Klerk]], [[Piet Kramer]] en [[Jo van der Mey (architect)|Jo van der Mey]] en het functionalisme van Rietveld. Van dit rijtje komt de Amsterdamse School nog het meest overeen met de internationale stijldefinities van de art deco, maar ook in andere steden zijn soms omvangrijke stadsuitbreidingen, kerken, openbare gebouwen en villa's in art deco verrezen.<br />
In België was art deco een veelgebruikte bouwstijl, die naadloos voortvloeide uit de art nouveau. Monumentale gebouwen zijn bijvoorbeeld de [[Nationale Basiliek van het Heilig Hart]] in [[Koekelberg]] en het symmetrische ''Maison du Peuple'' in [[Dour]]. Ook de zogenaamde [[Boerentoren]] te [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] (ooit hoogste wolkenkrabber van Europa) is een gekend voorbeeld van deze stijl.
 
=== België en Nederland ===
== Voorbeelden ==
In België was de art deco een veelgebruikte bouwstijl, die voortvloeide uit de art nouveau. Monumentale gebouwen zijn bijvoorbeeld de [[Nationale Basiliek van het Heilig Hart]] in [[Koekelberg]] en het symmetrische ''Maison du Peuple'' in [[Dour]]. Ook de zogenaamde [[Boerentoren]] te [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] (ooit de hoogste wolkenkrabber van Europa) is een gekend voorbeeld van deze stijl. In [[Luik (stad)|Luik]] is het [[monument voor de intergeallieerden]] op de [[Cointe]]-heuvel een bekend art-decogebouw. In [[Charleroi]] is dat het [[Belfort van Charleroi|stadhuis met belfort]].
 
De Nederlandse architectuur van de jaren 1920 en 30 werd gekenmerkt door het realisme van [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] (en navolgers), het functionalisme (o.a. Rietveld) en de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]] (met o.a. [[Michel de Klerk]], [[Piet Kramer]] en [[Jo van der Mey (architect)|Jo van der Mey]]). Van dit rijtje komt de Amsterdamse School nog het meest overeen met de stijldefinities van de internationale art deco. Wellicht het meest pure art-decogebouw in Nederland is [[Radio Kootwijk (zender)|Radio Kootwijk]], in 1923 ontworpen door [[Julius Luthmann]].
 
== Afbeeldingen ==
=== <center>Bouwkunst</center> ===
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:Chrysler Building by David Shankbone.jpg|[[Chrysler Building]], New York (1930)
Bestand:Basilica of the Sacred Heart retouched.jpg|De [[Nationale Basiliek van het Heilig Hart]] in [[Koekelberg]] ([[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]])
Bestand:Chicago Board Of Trade Building.jpg|[[Chicago Board of Trade Building]] (1930)
Bestand:Amsterdam De Dageraad 007.JPG|[[Michel de Klerk]]. Gebouw van woningbouwvereniging [[De Dageraad (Amsterdam)|De Dageraad]], Amsterdam. 1918-1923.
Bestand:Basilica of the Sacred Heart retouched.jpg|[[Nationale Basiliek van het Heilig Hart]] in [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]]-[[Koekelberg]]
Bestand:City Theater Amsterdam exterior 1.jpg|[[Jan Wils (architect)|Jan Wils]]. [[City Theater (Amsterdam)|City Theater]], Kleine-Gartmanplantsoen, Amsterdam. 1935.
Bestand:RadioKootwijkAntwerpen B PM 051211.A.Voor.JPGjpg|[[Julius LuthmannBoerentoren]]., [[Radio KootwijkAntwerpen (zenderstad)|Radio KootwijkAntwerpen]]. 1923.(1931)
Bestand:Amsterdam De Dageraad 007.JPG|[[De Dageraad (Amsterdam)|De Dageraad]], Amsterdam ([[Michel de Klerk]], 1918-23)
Bestand:Art Deco buildings in Napier - ASB Bank and T & G Building.jpg|Twee kantoorgebouwen met straatmeubilair in [[Napier (Nieuw-Zeeland)|Napier in Nieuw-Zeeland]], jaren 30.
Bestand:RadioKootwijk.A.Voor.JPG|[[Radio Kootwijk (zender)|Radio Kootwijk]] ([[Julius Luthmann]], 1923)
Bestand:Chrysler Building by David Shankbone.jpg|[[Chrysler Building]], [[New York (stad)|New York]], 1930.
Bestand:Antwerpen B PM 051211.jpg|[[Boerentoren]], [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], 1931
</gallery>
 
=== <center>InterieursArchitectuurdetails</center> ===
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:NinthChrysler FloorBuilding eagle.jpg|Eaton's[[Chrysler Ninth Floor RestaurantBuilding]], Montreal,New Canada.York
Bestand:Art Deco detail of Griffith Observatory.jpg|[[Griffith-observatorium]], Los Angeles
Bestand:The water bar in the Hall of Waters.jpg|De Water Bar, Hall of Waters, Excelsior Springs, Missouri, USA (1936-1938)
Bestand:Art Deco Streamline Apartment Entrance.jpg|Entreedetail, [[Montreal (Canada)|Montreal]]
Bestand:The Willow Tearooms5.jpg|The Willow Tearooms
Bestand:South Africa Art Deco.jpg|Toonbeeld van art deco in [[Kaapstad]]
Bestand:Bedroom furniture by Charles Rennie Mackintosh.jpg|Slaapkamerinrichting door [[Charles Rennie Mackintosh]], ontworpen voor Derngate 78, Northampton
Bestand:London-Woolwich, former Odeon cinema 03.JPG|Odeon Cinema, [[Woolwich]], Londen
Bestand:Haltusch.jpg|[[Hijman Louis de Jong|H.L. de Jong]]. [[Theater Tuschinski]], Reguliersbreestraat, Amsterdam. 1921.
Bestand:20141004 liege93 (cropped).JPG|Entree [[Monument voor de intergeallieerden|Cointe-toren]], Luik
Bestand:Frank Lloyd Wright - Fallingwater interior 8.JPG|Het interieur van [[Fallingwater|Falling Water]]
Bestand:Interieur achterkamer - Gouda - 20359210 - RCE.jpg|Grand Cafe Central Gouda. Pieter den Besten 1923
</gallery>
 
=== <center>LampenInterieurs</center> ===
<center>Naast de vertrouwde [[gloeilamp]] deed in de [[1930-1939|jaren dertig van de 20e eeuw]] de [[Fluorescentielamp|tl-buis]] haar intrede.<br/>Deze nieuwe vorm van verlichting paste goed bij de rechte lijn als een van de stijlkenmerken van de art deco.<br />Om deze reden vond de tl-buis in die tijd ook haar weg naar hangende en staande armaturen.</center>
 
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:Ninth Floor.jpg|Warenhuis Eaton's, restaurant 9e verdieping, Montreal, Canada
Bestand:Mexican_art_deco.jpg|Lamp in het interieur van [[Paleis voor Schone Kunsten (Mexico-Stad)|Palacio de Bellas Artes]] in Mexico
Bestand:Frank_L._Smith_Bank8Frank Lloyd Wright - Fallingwater interior 8.JPG|Lamp[[Fallingwater|Falling in hetWater]], interieur van de [[Frank L. SmithLloyd BankWright]]
Bestand:The Willow Tearooms5.jpg|Glasgow, The Willow Tearooms
Bestand:Saint-Quentin Art Deco.jpg|Art deco in [[Saint-Quentin (Aisne)|Saint-Quentin]], Frankrijk.
Bestand:Bedroom furniture by Charles Rennie Mackintosh.jpg|Northampton, Derngate 78, slaapkamerinrichting door [[Charles Rennie Mackintosh]]
Bestand:Eglise_St-Esprit.jpg|Art-decolamp in de St-Esprit Church in Montreal, Canada.
Bestand:Haltusch.jpg|[[Theater Tuschinski]], Amsterdam ([[Hijman Louis de Jong|H.L. de Jong]], 1921)
Bestand:TP Station FtW inside.jpg|T&P Station, 1931. Lamp en plafond in Fort Worth, Texas
Bestand:Interieur achterkamer - Gouda - 20359210 - RCE.jpg|Grand Café Central, Gouda ([[Pieter den Besten]], 1923)
Bestand:Gispen_art_deco_lamp_1.jpg|[[Gispen (bedrijf)|Gispen]]lamp
</gallery>
 
=== <center>DetailsGlas-in-lood- en verlichtingsornamenten</center> ===
Kenmerkend voor de art deco (en de art nouveau) is de verregaande integratie van [[Glas in lood|glas-in-lood-]] en verlichtingsornamenten is plafonds en wanden. In de [[1930-1939|jaren dertig]] deed de [[Fluorescentielamp|tl-buis]] haar intrede. Deze paste goed bij de rechte lijnen van de art deco en vond haar weg naar al of niet geïntegreerde hangende en staande armaturen.
 
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:Glas in lood Plafond Kaarsenfabriek Gouda 03 Plafond.JPG|Glas-in-loodplafond vm. kaarsenfabriek Croda in Gouda
Bestand:Great art deco type.jpg|Typisch art-decolettertype
Bestand:Vroom & Dreesmann (Amersfoort) Stained glass ceiling pic3.JPG|[[Vroom & Dreesmann]], [[Amersfoort]] ([[Jan Kuijt]], 1934)
Bestand:Art Deco detail of Griffith Observatory.jpg|Art-decodetail op het Griffith Observatorium
Bestand:TileTP detailStation FtW inside Hall of Waters.jpg|VloerdetailLamp uiten deplafond lobbyT&P van de Hall of WatersStation, Excelsior Springs,[[Fort MissouriWorth]], USATexas (1931)
Bestand:Mexican_art_deco.jpg|Lichtarmatuur in het [[Paleis voor Schone Kunsten (Mexico-Stad)|Palacio de Bellas Artes]], Mexico-Stad
Bestand:Chrysler detail 2.jpg|Detailopname Chrysler Building, New York
Bestand:Saint-Quentin Art Deco.jpg|Art deco in [[Saint-Quentin (Aisne)|Saint-Quentin]], Frankrijk
Bestand:Art Deco Streamline Apartment Entrance.jpg|Ingang van een appartement als fraai art-decodetail
Bestand:South Africa Art DecoEglise_St-Esprit.jpg|ToonbeeldArt-decolamp vanin artde decoH. Geestkerk in [[KaapstadMontreal (Canada)|Montreal]], [[Zuid-Afrika]]Canada
</gallery>
 
=== <center>VariaAardewerk, porselein, glas en kristal</center> ===
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:Bonnefantenmuseum, Maastrichts aardewerk, Charles Vos (3).jpg|Sphinxbeeld, [[Koninklijke Sphinx]] ([[Charles Vos (beeldhouwer)|Charles Vos]], ca. 1930)
Bestand:Silver King.jpg|Bakelieten camera aan het eind van de art-decoperiode, rond 1939
Bestand:Museum Rotterdam, wastafelset Société Céramique, waskom.jpg|Waskom, [[Société Céramique]] (ca. 1920)
Bestand:Philips L1060854.jpg|Philipsradio 930A, ca. 1931
Bestand:Vazen01, geproduceerd door Mosa ca 1930-40 (collectie H v Buren, Maastrichts aardewerk, Centre Céramique, Maastricht).JPG|Vazen en schenkkannen, [[Koninklijke Mosa]] (jaren 1930)
Bestand:Paris 1925 59878912.jpg|Poolse paviljoen in Parijs, 1925
Bestand:Art Deco Vogue shape designed by Eric Slater 1930.jpg|Theekop en schotel, Shelley Potteries (Eric Slater, 1930)
Bestand:Cristo Redentor - Rio.jpg|Het [[Christus de Verlosser|beeld van Christus]] in Rio de Janeiro, Brazilië, het grootste art-deco-beeld ter wereld, 1922-1931.
Bestand:Val-Saint-Lambert_JPG03.jpg|Vaas uit de [[Val-Saint-Lambert]]-fabriek te [[Seraing]] (Luik)
Bestand:Art Deco Sculpture.jpg|Art-decosculptuur van Dehmêtre Chiparus, getoond op het 8ste "World Congress of Art Deco" in Kaapstad.
Bestand:Glasservies All Round (W J Rozendaal, 1935), Kristalunie Maastricht.jpg|Glasservies "All Round", [[Kristalunie Maastricht]] ([[Willem Jacob Rozendaal|W.J. Rozendaal]], 1935)
Bestand:1924WOlympicPoster.jpg|Poster van de Olympische Winterspelen in Chamonix 1924
</gallery>
 
Regel 87 ⟶ 93:
</gallery>
 
=== <center>Aardewerk, porselein, glas en kristalVaria</center> ===
<gallery style="text-align:center;">
Bestand:Silver King.jpg|Bakelieten camera aan het eind van de art-decoperiode, rond 1939
Bestand:Glas in lood Plafond Kaarsenfabriek Gouda 03 Plafond.JPG|Glas-in-loodplafond van de voormalige kaarsenfabriek Croda in Gouda
Bestand:Philips L1060854.jpg|Philipsradio 930A, ca. 1931
Bestand:Val-Saint-Lambert_JPG03.jpg|Vaas uit de [[Val-Saint-Lambert]]-fabriek te Seraing nabij Luik
Bestand:Paris 1925 59878912.jpg|Poolse paviljoen in Parijs, 1925
Bestand:Art Deco Vogue shape designed by Eric Slater 1930.jpg|Theekop en schotel van de Engelse firma ''Shelley Potteries'', ontworpen door Eric Slater in 1930
Bestand:Cristo Redentor - Rio.jpg|Het [[Christus de Verlosser|beeld van Christus]] in Rio de Janeiro, Brazilië, het grootste art-deco-beeld ter wereld, 1922-1931.
Bestand:Art Deco Sculpture.jpg|Art-decosculptuur van Dehmêtre Chiparus, getoond op het 8ste "World Congress of Art Deco" in Kaapstad.
Bestand:1924WOlympicPoster.jpg|Poster van de Olympische Winterspelen in Chamonix 1924
</gallery>
 
== Verwante stromingen en stijlen ==
* [[Streamline Design]]
* [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]
* [[Nieuwe Haagse School (bouwstijl)|Nieuwe Haagse School]]
* [[Constructivisme (kunst)|constructivisme]]
* [[Nieuwe Beelding]]
* [[De Stijl]]
* [[expressionisme]]
* [[Constructivisme (kunst)|constructivisme]]
* [[Frank Lloyd Wright|neo-Wrightiaans]]
* [[Functionalisme (architectuur)|functionalisme]]
* [[futurisme]]
* [[kubisme]]
* [[modernisme]]
* [[Nieuwe Beelding]] ([[De Stijl]])
* [[Nieuwe Haagse School (bouwstijl)|Nieuwe Haagse School]]
 
== Literatuur ==
Regel 114 ⟶ 124:
* Stichting Architectuurmuseum: Amsterdamse School 1910 - 1930, Uitgave t.g.v. de tentoonstelling: het Architectuurkwartet
 
{{Appendix}}
{{Commonscat|Art Deco}}
{{Navigatie stromingen beeldende kunst 20e eeuw}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Art_deco"