Tweede Wereldoorlog: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
→De strijd om de Europese hegemonie 1866 – 1918: Ingegaan op Duitse concurrentie einde 19e eeuw + nieuwe bron uit 1925 toegevoegd van J.S. Bartstra over het moderne imperialisme |
||
Regel 41:
Na de totstandkoming van het [[Duitse Keizerrijk]] in [[1871]] nam de Duitse macht snel toe, ondersteund door reeds aan de gang zijnde [[bevolkingsgroei]] en industriële ontwikkeling. Het nog niet geheel verenigde Duitsland had onder Pruisische leiding al de [[Tweede Duits-Deense Oorlog]] (1864) en de [[Duitse Oorlog|Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog]] (1866) gewonnen. De snelle nederlaag van [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] in de [[Frans-Duitse Oorlog]] in 1870-71, waarna Duitsland het grootste deel van [[Elzas]] en [[Lotharingen (Frankrijk)|Lotharingen]] annexeerde, maakte duidelijk dat de machtsverhoudingen in Europa sinds de [[napoleontische oorlogen]] grondig gewijzigd waren. Bovendien was er door de Duitse annexatie van Elzas en Lotharingen een ernstig territoriaal geschil ontstaan tussen Duitsland en Frankrijk.
Door een onhandige Duitse buitenlandse politiek onder [[Wilhelm II van Duitsland|Wilhelm II]] ontstonden ook spanningen tussen het Duitse Keizerrijk en het [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Verenigd Koninkrijk]] en de [[Sovjet-Unie]]. Voor de Britten speelde mee dat Duitsland zich steeds meer ontwikkelde tot een maritieme en industriële rivaal.
1873 geprofiteerd van het feit, dat geen enkel land op de wereld noch op handels- noch op industrieel gebied met de Engelsen kon concurreren. Mede door toedoen van concurrentie van Duitse zijde, zou er een depressie in Engeland zijn ingetreden. Op aandringen van zowel de landbouw als de ijzer- en staalnijverheid ging Bismacrk in 1878 een (meer) protectionistische koers varen. In 1885 kwam er in Engeland een parlementaire enquête naar
de oorzaken van van de economische depressie. De conclusies die men trok waren de toepassing van het dumping-systeem door de buitenlandse concurrenten en het schaamteloos imiteren van Engelse handelsmerken en firmanamen door hen. In 1887 probeerde de Engelsen het tij te keren
door de bekende wet, waarbij vreemde artikelen, die in Engeland werden ingevoerd, voorzien dienden te worden van een stempel
van herkomst, bijvoorbeeld "Made in Germany". Het werkte echter averechts uit.
<ref>J.S. Bartstra - Geschiedenis van het Moderne Imperialsme (tijdvak ±1880 - ±1906) - De Erven F. Bohn (V.U.B.)/Haarlem, 1925, blz 18 en 19</ref>
Voor de Russen was de steen des aanstoots de Duitse steun aan [[Oostenrijk-Hongarije]] in de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]], waar die ook Slavische volkeren overheerste. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] (1914-1918) toonde Duitsland aan dat het militair sterker was dan Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en hun koloniale hulptroepen bij elkaar, omdat in de eerste drie jaar de westelijke mogendheden maar nauwelijks stand konden houden op hun eigen terrein en Duitsland het [[Keizerrijk Rusland|Russische Keizerrijk]] versloeg, al was het dan in bondgenootschap met de Oostenrijkers. In februari 1917 viel het Russische tsaristische regime.
Aan het [[Westfront (Eerste Wereldoorlog)|Westfront]] heerste in april 1917 al ruim twee jaar een bloedige patstelling en vooral het moreel onder de Franse troepen had een dieptepunt bereikt. De oorlogsverklaring van de VS aan Duitsland, uitgelokt door de onbeperkte Duitse duikbotenoorlog, heeft de situatie aan het Westfront gered voor de westelijke geallieerden. Bovendien waren de Duitsers langzamerhand door hun reserves heen. Vooral de geallieerde blokkade van Duitsland had ernstige tekorten aan grondstoffen voor de industrie en voedsel voor de bevolking veroorzaakt. De Duitsers probeerden in maart 1918, toen de [[Vrede van Brest-Litovsk]] met het nieuwe Sovjetregime beklonken was, met een [[lenteoffensief]] nog één keer aan het Westfront een beslissende doorbraak te forceren, maar tevergeefs. In de herfst van 1918 werd Duitsland alsnog gedwongen een wapenstilstand te tekenen met de Fransen, de Britten en de te hulp geschoten Amerikanen.
| |||