Harrie Geelen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Link naar doorverwijspagina Regisseur gewijzigd in Filmregisseur met DisamAssist.
ip - curs
Regel 36:
 
== Loopbaan ==
Hij maakte zijn studie [[Neerlandistiek|Nederlandse taal en letterkunde]] in [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] niet af, trad met vrienden - onder wie zijn toekomstige vrouw - in studentencabaret Singsing op en werkte vanaf 1963 bij [[Joop Geesink]]s Dollywood als storyboardtekenaar/scenarioschrijver en vanaf 1967 bij de [[Toonder Studio's]], waar hij scenarist, tekenfilmer, regisseur en ''creative director'' zou worden. Harrie Geelen schreef de scripts en de liedjes voor ''[[Oebele]]'', ''[[Q&Q]]'' 1 en 2 en ''[[Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?]]'', vertaalde Disneyfilms (waaronder ''[[De Aristokatten]]'', ''[[De Speurneuzen]]'', ''[[Sneeuwwitje en de zeven dwergen]]'', [[Robin Hood (hoofdbetekenis)|''Robin Hood]], [[Peter Pan (1953)|''Peter Pan]] en [[101 Dalmatiërs (1961)|''101 Dalmatiërs]]), de animatieserie met de personages uit boeken van Beatrix Potter, en regisseerde ook de nasynchronisaties ervan, illustreerde boeken van [[Annie M.G. Schmidt]] en vrijwel alle boeken van zijn vrouw Imme Dros en alle prentenboeken van hem zelfzichzelf. Bij uitgeverij van Oorschot verschenen de roman ''Het Nijlpaard Ellende'' en de verhalenbundel ''Ooms en tantes, tantes en ooms''.
 
Geelen maakte het script, tekende het draaiboek en regisseerde de soundtrack van de tekenfilm ''[[Als je begrijpt wat ik bedoel]]'' en leende zelf zijn stem aan Wammes Waggel. Voor [[Frank Groothof]] schreef hij de Nederlandse liedteksten en al dan niet in samenwerking met de acteur de scripts voor de voorstellingen ''[[Idomeneo]]'', ''[[De toverfluit]]'', [[Carmen (opera)|''Carmen]], ''[[Fidelio]]'', [[Don Carlos (Verdi)|''Don Carlos]] en -in 2011- het script en de liedteksten voor ''[[Kees de Jongen]]''. In 2002 voltooide hij nog bij Toonder Studio's de dertiendelige trucageserie ''[[De Sommeltjes]]'' en anderhalf jaar later in dienst van de VPRO de speelfilm ''[[Annetje Lie in het holst van de nacht]]'', naar het gelijknamige boek van Imme Dros.
Veel producties van hem bij Toonder Studio's werden bekroond op festivals in Parijs, New York en Helsinki, een commercial won een Zilveren Leeuw in Cannes. Voor Theatertheater schreef hij de musicals ''[[Sajjens Fiksjun]]'', en ''[[De gebochelde]]'', gebaseerd op ''de Klokkenluider van de Notre Dame'' van Victor Hugo., Deze laatste musical wordt met enige regelmaat opgevoerd door amateurtoneelgezelschappen.
 
Geelen werd in 2014 benoemd tot [[ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw]]. Deze onderscheiding ontving hij in [[Hilversum]] uit handen van burgemeester [[Pieter Broertjes]]. Broertjes zei dat Geelens kinderseries kunnen worden gerekend tot Nederlands cultureel erfgoed en omschreef Geelen als 'iemand die op uitstekende wijze zijn werkzaamheden heeft verricht waarbij de Nederlandse samenleving in zeer belangrijke mate is gebaat'.
 
== Persoonlijk leven ==
Verbeelding en creativiteit werd er met de paplepel ingegoten in huize Geelen. Harrie Geelens vader was een boekhouder bij de Amstelbrouwerij en vertelde veel zelfbedachte verhalen. Geelens [[Maastrichtse]] moeder kwam uit een bekende familie van kopergraveurs. Harrie Geelen krijgt een [[Rooms-Katholieke Kerk|roomse]] opvoeding en gaat naar het [[Bernardinuscollege]]. Hij gaat naar het [[gymnasium]] en schrijft en tekent voor de [[schoolkrant]]. Geelens zus Roos is [[kunstenares]] en door haar maakt Harrie Geelen op jonge leeftijd al kennis met diverse artiesten. Als Roos trouwt met de acteur [[André van den Heuvel]] gaat ze met hem in [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] wonen, en kiest Harrie Geelen in 1958 ervoor om [[Nederlands]] te studeren in Amsterdam.<ref name="beeldengeluidwiki">[http://www.beeldengeluidwiki.nl/index.php/Harrie_Geelen Harrie Geelen - Beeld en Geluid wiki]</ref>
 
Harrie Geelen leert hier [[Imme Dros]] kennen en wordt bevriend met haar. OokGeelen wordt Geelen lid van het [[Amsterdamsch Studenten Corps]] en richt ter gelegenheid van het [[lustrum]] van het [[ASC/AVSV|ASC]] samen met [[Rob Starreveld]], [[Pieter Schooneboom]] en [[Marius Aalders]] de [[Cabaret (kleinkunst)|cabaret]]groep'' Sing Sing'' op.
Het merendeel van de liedjes van ''Sing Sing'' is door Harrie geschreven. Het cabaret heeft het karakter van een café-chantant: bijna geen conferences en uitsluitend liedjes. Als Geelen [[Imme Dros|Dros]] uitnodigt een keer naar het cabaret te kijken, wordt zij verliefd op hem als hij -volgens Imme zeer vals- het zelfgeschreven lied ''Mag ik deze dans van u'' zingt.<ref>[https://teleblik.nl/media/4524283 TEEVEE STUDIO | Teleblik]</ref>
 
Aan tekstschrijver [[Jaap van der Merwe]] verkoopt Harrie voor het eerst een liedje met de titel ''Dan dans ik de combo''. Het lied wordt gezongen door [[Marjan Berk]]. Nog enkele jaren is Geelen medewerker, [[illustrator]] en [[redacteur]] in het corps. Hij schrijft nog een paar [[eenakter]]s voor de toneelvereniging. Harrie Geelen breekt zijn studie af in 1962. Na een proefperiode als [[copywriter]] bij [[reclamebureau]] [[Prad]], werkt hij als ideeënman en [[Storyboard (filmtechniek)|storyboard]]tekenaar bij de [[filmmaatschappij]] [[Dollywood]] van [[Joop Geesink]].
In 1963 trouwt Harrie Geelen met [[Imme Dros]]. Hij illustreert haar verhalen in tijdschriften. Op de [[Rietveld Academie]] geeft Geelen les als gastdocent [[Animatie (media)|animatie]] en [[scenarioschrijver|scenarioschrijven]]. Enkele leerlingen lopen jaren later stage bij [[Toonder Studio's]] om op deze manier persoonlijker en in daguren les van hem te kunnen krijgen.<ref name="beeldengeluidwiki" />
In 1962 komt Geelen via een ex-collega in contact met het [[VARA]]-team, dat een show wil maken rond het talent [[Rob de Nijs]]. Als [[freelancer]] levert Geelen veel liedjes in de periode 1964-1966. In de tijd van de ''Rob de Nijsshow'' zegt Geelen zijn baan op bij [[Dollywood]]. Nu schrijft hij voor verschillende programma's, zoals [[Fenklup|''Fanclub]], teksten.
 
[[Gied Jaspars]], die voorstellingen van ''Sing Sing'' heeft gezien, benadert Geelen met de vraag of hij wil meewerken aan een kinder[[musical]] van de [[VPRO]]. Dat wordt in 1966 de kinder[[musical]] ''[[Bah, September]]'', onder regie van [[Ruud van Hemert]]. Voor deze [[musical]] ontvangt Geelen een [[Edisons|Edison]].
 
Omdat er minder werk is, gaat Geelen in 1968 weer werken bij [[Toonder Studio's]], gevestigd in [[Kasteel Nederhorst]]. Dan is [[Marten Toonder]] al niet langer directeur. Geelen wordt aangenomen als schrijver van [[Tom Poes (hoofdbetekenis)|Tom Poesverhalen]], maar na een paar maanden belandt hij op de [[scenario]]-afdeling.
 
Nu schrijft Geelen alleen in zijn vrije tijd voor de [[televisie]] en illustreert hij af en toe boeken.
Eind jaren 60 schrijft Geelen weer bekende televisieprogramma's. [[KRO]]-regisseur [[Bram van Erkel]] heeft plannen voor een nieuw kinderprogramma, geïnspireerd door de Amerikaanse kinderserie ''[[Sesame Street]]'' dat in Nederland dan nog niet bekend is. [[Bram van Erkel|Van Erkel]] vraagt Geelen in 1968 om mee te werken aan dit programma dat ''[[Oebele]]'' zal gaan heten. Na vier seizoenen en 27 succesvolle afleveringen stopt de [[KRO]] in mei 1971 op het hoogtepunt. Productieleider [[René Sleven]] vraagt Geelen om binnen enkele weken met een nieuw voorstel voor een kinderserie te komen. Geelen komt dan met het idee van ''[[Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?]]''. Deze serie zal dé Nederlandse kinderserie van de jaren 70 worden. In die periode maakt Geelen ook eenmalige producties, zoals de jeugdthriller '' 'n Meester minder'' en een Sinterklaas[[musical]] ''Welk liedje zal ik zingen?'' met [[Mies Bouwman]].
 
Geelen produceert in 1972 de serie ''[[Avonturen van meneer Prikkebeen]]'', naar het boek van [[Rodolphe Töpffer]]. De serie is een combinatie van echte mensen en animatie. In de tijd dat Geelen de serie ''[[Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?]]'' schrijft, bedenkt hij op verzoek van [[Bram van Erkel]] nog een jeugdserie: ''[[Q & Q]]''. ''Q & Q'' wordt in 1974 wekelijks uitgezonden. Net als ''[[Oebele]]'' en ''[[Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?]]'' wordt ''Q & Q'' een klassieker in het genre. Het is de eerste Nederlandse jeugdserie waarin de hoofdrol spelershoofdrollen door kinderen worden vertolkt. Met een gemiddeld kijkcijfer van 3,1 miljoen staat de reeks nog steeds te boek als de bestbekeken Nederlandse jeugdserie aller tijden. ''Q & Q'' krijgt in 1976 ook nog een succesvol vervolg.
 
Nu heeft Geelen langzamerhand de functie van creative director gekregen bij [[Toonder Studio's]]. Dit wil zeggen dat zijn bijdrage aan films kan bestaan uit het schrijven en bedenken van [[scenario]]'s, [[animatie (media)|animaties]], het maken van [[jingle]]'s en [[slogans]], het inspreken van commentaren, het maken van stemmen bij [[tekenfilm]]s, het [[Filmregisseur|regisseren]] van [[Film (cinematografie)|film]]s en het maken van [[Film (cinematografie)|film]]s in alle denkbare technieken, zoals [[live action]] en [[poppenanimatie]].
 
Jaren later schrijft Geelen het [[scenario]] voor Nederlands eerste avondvullende [[tekenfilm]] ''[[Als je begrijpt wat ik bedoel]]'' met de figuren van [[Marten Toonder]]. Hij schrijft ook de teksten en de muziek van de liedjes en spreekt de stem in van [[Wammes Waggel]]. Harrie Geelen stapt na onenigheid op als [[Filmregisseur|regisseur]]. Nu houdt hij zich bezig met het vertalen van bijvoorbeeld de Amerikaanse bijdragen voor ''[[Sesamstraat]]''. Zelf neemt hij ook zo nu en dan een stem in de [[nasynchronisatie]] voor zijn rekening.
In 1978 regisseert en schrijft Harrie Geelen de speelfilm [[Pinkeltje (film)|''Pinkeltje]], met de figuren uit de boeken van [[Dick Laan]]. [[Aart Staartjes]] speelt de titelfiguur.
 
Voor [[John de Mol jr.|John de Mol]] maakt Geelen in 1983 zes afleveringen over de meidengroep [[Dolly Dots]]. Als alle zes de afleveringen af zijn en Geelen de eerste aflevering ziet, besluit hij niet langer mee te werken aan een serie met een dergelijke opzet.<ref name="beeldengeluidwiki" />
Geelen werkt in het theater aan diverse voorstellingen. Voor het [[Amsterdams volkstoneel]] componeert en schrijft Harrie Geelen de musical ''De Gebochelde'' over de [[klokkenluider van de Notre Dame]]. Ook maakt Geelen de [[musical]] ''[[Sajjens Fiksjun]]'' met in de hoofdrollen [[Wieteke van Dort]] en [[Rob de Nijs]]. Met [[Joop Stokkermans]] maakt Geelen de [[musical]] ''Een aap om mee te praten''.
Als [[Frank Groothof]] solovoorstellingen wil maken, gebaseerd op [[Opera (muziek)|opera]]'s, vraagt hij Geelen om samen met hem de verhalen te bewerken en de teksten te schrijven. Dit doet Geelen, en zo bewerkt hij onder andere ''[[De Toverfluit]]'' van [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]], ''[[Fidelio]]'' van [[Beethoven (hoofdbetekenis)|Beethoven]] en [[Carmen (opera)|''Carmen]] van [[Georges Bizet|Bizet]]. De liedteksten zijn niet bepaald vertalingen van de oorspronkelijke teksten te noemen. De voorstelling ''[[Fidelio]]'' ontvangt een internationale bekroning. Samen met de [[Nederlandse Programma Stichting|NPS]] en [[Toonder Studio's]] produceert en regisseert Geelen de televisiefilm ''Carmen & Ik'', met onder andere uiteraard [[Frank Groothof]] en [[Porgy Franssen]]. De film speelt zich af in een kijkdoos. Het jeugdprogramma ''[[Het Klokhuis]]'' besteedt een hele aflevering aan de productie van deze film. In 1991 is de film klaar. De film ''Carmen & Ik'' wordt bekroond in [[Wenen (hoofdbetekenis)|Wenen]].
 
In 2003 maakt Geelen in samenwerking met de [[VPRO]] de dertiendelige animatieserie ''De Sommeltjes'', waarbij dwergen in poppenpakken spelen. Een jaar voor zijn pensioengerechtigde leeftijd en een dag nadat Geelen de laatste hand aan de serie ''De Sommeltjes'' gelegd heeft, krijgt hij te horen van de Toonderdirectie dat de eenpersoons BV waar het bedrijf hem in geplaatst heeft, failliet is. Harrie Geelen stapt hiermee naar de rechter, waar hij zijn gelijk haalt. Dit helpt echter niet en Harrie Geelen moet vervroegd met pensioen.<ref name="beeldengeluidwiki" />
Wederom in samenwerking met de [[VPRO]] maakt Geelen in 2004 de televisiefilm ''[[Annetje Lie in het holst van de nacht]]'', naar [[Annetje Lie in het holst van de nacht|het gelijknamige boek]] van [[Imme Dros]].
 
Geelen illustreerde niet alleen werk van hemzelfzichzelf en van zijn vrouw, maar ook werk van bijvoorbeeld [[Dolf Verroen]] en [[Hans Hagen]]. Het meest bekendbekendst zijn wel zijn illustraties voor ''Het beertje Pippeloentje'' van [[Annie M.G. Schmidt]], waar hij een [[Gouden Penseel]] voor ontving. In 2001 is een overzichts[[tentoonstelling]] van het werk van het echtpaar Geelen-Dros in het [[Letterkundig Museum]] in [[Den Haag]] vertoond.
Harrie Geelen en Imme Dros kregen drie kinderen, waaronder [[Pieter Geelen]], die later het bedrijf [[TomTom]] startte.
 
== Prijzen (selectie) ==
[[Bestand:Uitreiking Gouden Harpen van de Stichting Conamus v.l.n.r. Harrie Geelen (film, Bestanddeelnr 929-9496.jpg|{{largethumb}}|Uitreiking van de [[Gouden Harp]] 1978, Geelen (links) samen met Mieke en Harry Mildenberg.]]
* [[Edison Music Award]] 1967 voor de musical ''[[Bah, September]]''
* [[Edison Music Award]] 1972 voor de televisieserie ''[[Oebele]]''
* [[Gouden Harp]] 1978
* [[Gouden Kalf (filmprijs)|Gouden Kalf]] 1985 (Beste documentaire) voor ''[[Getekende mensen]]
* [[Joop Geesink-prijs]] 1985 voor ''[[Getekende mensen]]
* [[Zilveren Penseel]] 1992 voor de illustraties in ''[[Juffrouw Kachel]] ''van [[Toon Tellegen]]
* [[Zilveren Griffel]] 1994 voor het kinderboek ''[[Herman het Kind en de Dingen]]
* [[Gouden Penseel]] 1995 voor de illustraties in ''[[Het beertje Pippeloentje]]'' van [[Annie M.G. Schmidt]]
* [[Zilveren Griffel]] 1996 voor het kinderboek ''[[De plant van Jan]]
* [[Edmond Hustinxprijs voor toneelschrijvers]] 2000 voor zijn gehele oeuvre
* [[Woutertje Pieterse Prijs]] 2006 (samen met zijn vrouw Imme Dros) voor het geïllustreerde kinderboek ''[[Bijna Jarig]].''
* [[Koninklijke onderscheiding]] 2014 Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw voor het totale oeuvre
 
== Televisie en film (selectie) ==
* 1966 - ''Bah september ''; scenario en liedjes
* 1968 t/m 1972 - ''[[Oebele]] ''; [[scenario]]
* 1972 - ''Moederdag... welnee! ''; liedjes
* 1972 - ''De nieuwe avonturen van Prikkebeen ''; liedjes
* 1972 t/m 1976 - ''[[Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?]] ''; scenario
* 1973 - ''Welk liedje zal ik zingen? ''; liedjes voor dit Sinterklaasprogramma
* 1974 - ''Een meester minder ''; scenario
* 1974 - ''[[Barbapapa]] ''; liedjes
* 1974 en 1976 - ''[[Q & Q]] ''; scenario van beide series
* 1977 - ''De Rob de Nijs Show ''; liedjes
* 1978 - ''Q & Q'', de Film
* 1978 - [[Pinkeltje (film)|''Pinkeltje]], de Film ; scenario en regie
* 1983 - ''Getekende Mensen ''; animatie en regie ([[Gouden Kalf (filmprijs)|Gouden Kalf]] voor beste documentaire)
* 1983 - ''[[Als je begrijpt wat ik bedoel]] ''; regie en stem [[Wammes Waggel]]
* 1983 - ''[[Dolly Dots]] ''; scenario
* 1987 - ''[[De Ep Oorklep Show]] ''; liedjes
* 1993 - ''Inside InfomationInformation'' (Grand Prix beste documentaire)
* 1994 -'' 'D’, een film over schrijven ''; animatie en regie
* 1997 - ''Carmen & Ik'' (animatiefilm) ; animatie en regie ; wordt bekroond in Wenen
* 2003 - ''[[De Sommeltjes]] ''; script, regie en design
* 2004 - ''Annetje Lie in het holst van de nacht'', de Film ; animatie en regie
* 2007 - ''De wereld van Pieter Konijn ''; vertaling en regie
 
== Bibliografie ==
* 1971 - ''Het Oebele-boek''
* 1973 - ''De Kei (Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen mijnheer?)''
* 1974 - ''Een mislukte foto'' (boek van ''Q&Q'' serie 1)
* 1976 - ''Kunst en vliegwerk'' (boek van ''Q&Q'' serie 2)
* 1980 - ''Niemandsdal: een vlerk van een vlinder'' (met Cecil Curtis en Imme Dros)
* 1984 - ''Koning Boon''