Versie van 7 nov 2018 16:36 bewerken Apdency (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers, moderatoren 115.963 bewerkingen k Wijzigingen door Siebe12345 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Machaerus Label: Terugdraaiing ← Oudere bewerking		Versie van 26 mei 2019 15:27 bewerken ongedaan maken J.Grandgagnage (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 46.327 bewerkingen Bron(nen)? Nieuwere bewerking →
Regel 5: Een feit moet met objectieve waarnemingen vastgesteld en getoetst kunnen worden (zie het artikel [[wetenschappelijke methode]]). Echter, het doen van de waarneming is subjectief en afhankelijk van persoonsgebonden factoren, zoals perspectief, voorkeur, nauwkeurigheid, tijdigheid, compleetheid en omstandigheden. De beperkingen van de waarneming en de relativiteit van het begrip werkelijkheid bij het vaststellen van een feit zijn belangrijke onderwerpen in de [[filosofie]]. Vanuit [[~~Plato (filosoof)\|~~Plato]]'s [[ideeënleer]] gezien bestaat de werkelijkheid alleen in een [[Idee (filosofie)\|idee]] van de geest en nemen we alleen een schaduw van die werkelijkheid om ons heen waar. Volgens [[Immanuel Kant\|Kant]] wordt de voorstelling van de werkelijkheid beperkt door ons kenvermogen, maar bestaat er de mogelijkheid de dingen zowel ''[[a priori]]'' door het verstand te kennen, als ''a posteriori'' door middel van de ervaring ([[empirisch resultaat\|empirisch]]). Volgens [[Edmund Husserl\|Husserl]]s [[fenomenologie]] nemen we van de werkelijkheid alleen de verschijningsvormen ([[fenomeen\|fenomenen]]) waar. Ludwig Wittgenstein in zijn 'Tractatus logico-philosophicus'1.1', schrijft :"De wereld is het geheel van feiten, niet van dingen" . Niet alleen bepaalt een feit de waarneming, ook kan een feit door de waarneming beïnvloed worden. [[Differentiefilosofie]] gaat ervan uit dat het denken de werkelijkheid onvermijdelijk vervalst, wanneer het daarop begrippen toepast. Beperkingen in de waarneming, maar ook de fysieke betrokkenheid van een waarnemer of meetapparaat kan een vertekend beeld opleveren. Onder bepaalde omstandigheden kunnen daarbij ook de eigenschappen van het waargenomen feit veranderen. Deze kennis is belangrijk bij het vaststellen van [[Strafbaar feit\|strafbare feiten]], het onderkennen van [[Selffulfilling prophecy\|self fulfilling prophecies]] en de acceptatie van meetgegevens bij [[wetenschap]]pelijk onderzoek. In de [[kwantummechanica]] is volgens het "[[Onzekerheidsrelatie van Heisenberg\|Heisenberg onzekerheidsprincipe]]" ook de objectieve waarneming zelf van invloed op de gemeten werkelijkheid. Hier kan niet meer gesproken worden van objectieve werkelijkheid, maar alleen van de beschrijving van waarnemingen.

Feit: verschil tussen versies