Beleg van Wenen (1683): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 21:
}}
Het '''Beleg van Wenen''' van [[1683]] was een poging door het [[Ottomaanse Rijk]] om de hoofdstad van het [[aartshertogdom Oostenrijk]] in te nemen, die toentertijd ook de [[residentie]] was van [[keizer Leopold I]] van het [[Heilige Roomse Rijk]] en de zetel van de [[Habsburgse
Het Ottomaanse Rijk had in het begin van de zestiende eeuw de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]] helemaal veroverd, en [[Ottomaans Hongarije|het grootste deel van Hongarije]] onderworpen. Dat leidde tot rivaliteit met de [[Habsburgers]] die zelf [[Koninklijk Hongarije]] in bezit namen. In [[1529]] deden de [[Beleg van Wenen (1529)|Turken al eens een poging Wenen in te nemen]], destijds onder leiding van [[sultan (rang)|sultan]] [[Süleyman I|Süleyman I de Prachtlievende]]. Daarna wisselden slepende oorlogen en lange bestanden elkaar af. Toen in 1681 het Habsburgse gezag over Koninklijk Hongarije verzwakt was door een protestants-Hongaarse opstand, kreeg de Ottomaanse [[grootvizier]] [[Kara Mustafa|Kara Moestafa]] van sultan [[Mehmet IV]] toestemming met een leger van 138.000 man<ref>{{aut|Thomas Benfield Harbottle}} en {{aut|George Bruce}} (1981), ''Harbottle's Dictionary of Battles'' (New York:Van Nostrand Reinhold). {{ISBN|9780442223366}}</ref> [[Wenen]] te veroveren om een "Koninkrijk Wenen" te vestigen onder de heerschappij van de protestantse Hongaar [[Imre Thököly]].
Regel 49:
== Slag om Wenen ==
[[Bestand:King John III Sobieski blessing Polish attack on Turks in Vienna 1683.PNG|thumb|Sobieski geeft letterlijk zijn zegen aan de beslissende cavaleriecharge]]
Ondertussen was Karel van Lotharingen druk bezig geweest zijn veldleger op te bouwen. Habsburgse versterkingen marcheerden inderhaast uit het westen naar de Donau. Men nam terecht aan dat Lodewijk XIV zich niet zou blameren door onder dit soort omstandigheden een offensief tegen de Rijnposities te beginnen; wel viel de Franse koning [[Kortrijk]] aan wat leidde tot de [[Frans-Spaanse Oorlog (1683-1684)]]. Als keizer van het Heilige Roomse Rijk kon Leopold een beroep doen op alle andere Duitse vorsten om een ''Reichsheer'' te vormen. Dat leidde echter niet tot een algehele Duitse mobilisatie. De meeste heersers hielden hun troepen thuis, in het geval van [[Brandenburg-Pruisen|Brandenburg]] ondanks toezeggingen van steun, omdat ze de Fransen vreesden of erdoor omgekocht waren. Kleinere contingenten verschenen echter onder aanvoering van [[Johan George III van Saksen]] ([[Keurvorstendom Saksen (1547-1806)|
[[Bestand:Vienna Battle 1683.jpg|left|thumb|De Slag bij de Kahlenberg]]
Het belangrijkste was dat de [[Pools-Litouwse Gemenebest|Poolse]] koning [[Jan Sobieski]], die op het eind van de laatste Pools-Turkse oorlog de Ottomanen in het nauw gebracht had, zijn verdragsverplichting nakwam, op 18 juli Warschau verliet en met een groot ruiterleger van zo'n twintigduizend [[huzaren]], versterkt door zestienduizend voetknechten, via Krakau naar Oostenrijk oprukte. Dat deed hij overigens niet met groot enthousiasme. Hij bedong dat hij volledig voor zijn inspanningen kosteloos gesteld zou worden. Omdat hij een Hongaarse inval in zijn eigen koninkrijk vreesde, liet hij de helft van zijn leger onder leiding van de [[hetman]] van het aan Polen verbonden [[Litouwen]], [[Jan Casimir Sapieha de Jongere]], naar Opper-Hongarije oprukken.
| |||