Wikipedia

België: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
slechte bron, Wikipedia is als bron onverstandig
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Leopard (overleg | bijdragen)
10.244 bewerkingen
k cosmetisch
Regel 10:
| talen = [[Nederlands]], [[Frans (hoofdbetekenis)|Frans]], [[Duits]]<ref>{{nl}}[http://www.senate.be/doc/const_nl.html Belgische Grondwet], art. 4.</ref>
| hoofdstad = [[Brussel (stad)|Brussel]]
| religie = [[Rooms-Katholieke Kerk|Rooms-katholiek]] (57%)<br />6 andere erkende religies (6%)<br />Niet-godsdienstig (37%)<ref>[https://web.archive.org/web/20070222145557/http://www.kuleuven.be/icrid/religies/religies_overzicht.htm#erkend {{Aut|S. Van den Branden}}, Wereldreligies (in België), kuleuven.be (2007).] (gearchiveerd)</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120520053738/http://theo.kuleuven.be/icrid/icrid_religies#andere Faculteit Godgeleerdheid -– Wereldreligies (in België)] (gearchiveerd)</ref>
| regeringsvorm = [[Constitutionele monarchie]] met een [[Parlementair systeem|parlementair stelsel]]
| staatsvorm = [[Federalisme|Federatie]]
Regel 31:
| a-z = België
}}
'''België''', of voluit het '''Koninkrijk België''', is een [[West-Europa|West-Europees]] land dat ligt aan de [[Noordzee]] en grenst aan [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]], [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]], [[Luxemburg (land)|Luxemburg]] en [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]]. Het land is 30.528&nbsp;km² groot en heeft een bevolking van iets meer dan 11 miljoen inwoners. Op 1 januari 2018 telde België in totaal 11.358.357 inwoners (stijging van 0,48 procent tovt.o.v. 2017). In [[Vlaanderen]] woonden er 6.546.785 personen (stijging van 0,56 procent tovt.o.v. 2017), in [[Wallonië]] 3.620.531 (stijging van 0,28 procent tovt.o.v. 2017) en in het [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] 1.191.041 (stijging van 0,63 procent tovt.o.v. 2017).<ref>[https://m.hln.be/nieuws/binnenland/zoveel-inwoners-leven-nu-officieel-in-belgie~a57d6288/ Zoveel inwoners leven nu officieel in België], hln.be, 2 februari 2018, geraadpleegd op 7 december 2018</ref> De belangrijkste stad is [[Brussel (stad)|Brussel]], hoofdstad van België en tevens [[Brussel en de Europese Unie|bestuurlijk centrum van de Europese Unie]] en de [[NAVO]].
 
Het land heeft drie officiële talen: ongeveer zestig procent van de bevolking spreekt [[Nederlands]], vooral in [[Vlaanderen (hoofdbetekenis)|Vlaanderen]], veertig procent spreekt [[Frans (hoofdbetekenis)|Frans]], vooral in [[Wallonië]] en [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]], en minder dan een procent spreekt [[Duits]], in de [[Oostkantons]]. De culturele en linguïstische diversiteit van het land heeft door een opeenvolging van [[Staatshervorming (België)|staatshervormingen]] geleid tot een complex politiek systeem, waarbij in principe de grondgebonden bevoegdheden – zoals economie, werkgelegenheid en openbare werken – liggen bij de [[Gewest (België)|Gewesten]] (het [[Vlaams Gewest|Vlaamse]], het [[Waals Gewest|Waalse]] en het [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brusselse]]), en de persoonsgebonden materies – zoals onderwijs, cultuur en welzijn – bij de [[Gemeenschap (België)|Gemeenschappen]] (de [[Vlaamse Gemeenschap|Vlaamse]], de [[Franse Gemeenschap|Franse]] en de [[Duitstalige Gemeenschap|Duitstalige]]), met een overkoepelende [[Federale regering (België)|federale overheid]] voor het hele grondgebied, bevoegd voor onder meer defensie, justitie en de sociale zekerheid.
Regel 41:
{{Zie hoofdartikel|Geschiedenis van België|Tijdlijn van de Lage Landen (België)}}
 
België werd in de prehistorie bevolkt door verschillende [[Lijst van Keltische stammen|Keltische]] en Germaanse stammen, waaronder de [[Menapii]], de [[Morini (stam)|Morinen]], de [[Nerviërs]] en de [[Eburonen]] onder [[Ambiorix (persoon)|Ambiorix]]. In de Romeinse tijd werden de Keltische stammen in het gebied tussen Noordzee, Rijn, Seine en Marne (Zuid-Nederland, België, Noord-Frankrijk en delen van [[West-Duitsland]]) samen aangeduid als ''Belgae'', waar uiteindelijk de benaming [[Belgen]] uit is voortgekomen. Hun woongebied [[Gallia Belgica]] maakte deel uit van het [[Romeinse Rijk]] en viel uiteen in een aantal feodale staten tijdens de [[Middeleeuwenmiddeleeuwen]].
 
[[Bestand:Wappers belgian revolution.jpg|thumb|left|250px|De [[Belgische Revolutie]] van [[1830]], waarmee België onafhankelijk werd van Nederland]]
Regel 56:
De naam ''Belgica'' werd voor het eerst vermeld door [[Julius Caesar (hoofdbetekenis)|Julius Caesar]]. Hij duidde met [[Gallia Belgica|Belgica]] een gebied aan in Noord-Frankrijk, België, Zuid-Nederland, Luxemburg en Zuidwest-Duitsland tot aan de [[Rijn]]. Het latere België kreeg na de val van het Romeinse Rijk een andere bevolkingssamenstelling dan in Caesars tijd. In Belgica woonden de ''[[Belgae]]'', die het eerst worden beschreven in Caesars ''[[Commentarii de bello Gallico]]''. Er leefden in die tijd ook Belgae en aanverwante stammen (zoals [[Catuvellauni]] en [[Trinovantes]]) in Zuidoost-[[Britannia (Romeinse provincie)|Britannia]].
 
De stamnaam ''Belgae'' (ook ''Belges'') gaat mogelijk terug op de [[Indo-Europese talen|Indo-Europese]] wortel *''bʰelǵʰ''- voor 'zwellen', zoals in de figuurlijke betekenis van ''belgen'' '(zich) kwaad maken', oorspronkelijk 'opzwellen', en ''verbolgen'' 'boos, toornig', aanvankelijk 'gezwollen'.<ref name="Savignac">{{fr}} {{aut|Jean-Paul Savignac}}, ''Dictionnaire français-gaulois'', Paris, uitg. La Différence, 2004, p.&nbsp;131.</ref><ref name="Koch">{{en}} {{aut|Peter E. Busse en John T. Koch}}, „Belgae", in: {{aut|John T. Koch}}, ''Celtic Culture: A Historical Encyclopedia'', Santa Barbara, Californië, uitg. ABC-CLIO, 2006, p.&nbsp;198.</ref> ''Belgae'' zou dan betekenen 'die gezwollen van woede', dus een verwijzing naar de lichtgeraaktheid van de oude Belgen die om de geringste aanleiding met elkaar oorlog voerden.<ref>{{nl}} [https://web.archive.org/web/20110609014954/http://users.telenet.be/antroposofie/vanaf40/bijlage1-53.htm Enkele bedenkingen bij De Brug-nr. 51] Luc Vandecasteele e.a. -– De Brug Bijlage 1 (53) (gearchiveerd)</ref><ref>{{nl}} [https://web.archive.org/web/20080404005031/http://lambda.radiotequila.be/toponymie.htm Topomymie] Lambda Education: De educatieve website voor de Nederlandse Taal</ref> Deze betekenis zou dan passen bij de omschrijving van ''Caesar''. De oorsprong van de stamnaam zou dan [[Gallisch]] zijn, net als de geattesteerde Gallische persoonsnamen ''Belgius'' en ''Bolgios''<ref name="Savignac" /> (voortgezet in de [[Welsh (taal)|Welsh]]e naam ''Beli Mawr'') en deze naam is verder verwant met [[Oudiers]] ''bolgaid'' 'zwellen'.<ref name="Koch" />
 
Een andere voorgestelde etymologie van de naam ''Belgae'': ''belg-'' is afkomstig van een Gallische woord *''belo-'', wat 'schitterend' betekent.<ref>{{de}} [http://dnghu.org/indoeuropean/indogermanisch_etymologie.htm A Grammar of Modern Indo-European] Indo-European Language Association</ref> In dat geval is ''Belgae'' verwant aan [[Welsh (taal)|Welsh]] ''bal'' 'met een witte voorhoofdsvlek', [[Oudnoords]] ''bál'' 'vlam, vuur; brandstapel' (ontleend als Engels ''balefire'' 'vreugdevuur'), [[Litouws]] ''bãlas'' 'wit', [[Russisch (hoofdbetekenis)|Russisch]] ''bélyj'' 'wit' (zoals in ''[[Wit-Rusland|Belarus]]'') en de stadsnamen ''Beograd'', ''Biograd'', ''Bjelovar''. Ook de Gallische godennamen ''[[Belenos]]'' ('De Heldere') en ''Belisama'' (waarschijnlijk van dezelfde godheid) komen mogelijk van dezelfde bron.
Regel 104:
* [[Duits]] (ca. 0,7% van de bevolking: 76.000 sprekers in het uiterste oosten van het land).<ref>{{de}}[http://www.dgstat.be/DesktopDefault.aspx/tabid-2569/4686_read-32765/usetemplate-print/ Bevölkerungsstruktur der DG] dgstat.be</ref>
 
Het Nederlands is in het [[Vlaams Gewest]] de bestuurstaal en staat in het [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] op gelijke voet met het Frans. De hoofdstad Brussel is dus officieel tweetalig, maar in werkelijkheid meertalig. De grote meerderheid van de Brusselaars kiest in zijn contacten met de overheid voor het Frans.<ref>{{nl}}{{pdf}}{{Citeer web |url=http://brusselsstudies.be/medias/publications/NL_51_BruS13NL.pdf |title=Taalgebruik in Brussel en de plaats van het Nederlands -– Enkele recente bevindingen |author=Rudi Janssens |date=7 januari 2008 |work=Brussels Studies, nº13 |accessdate=20 augustus 2009 |format=pdf |dodeurl=ja |archiefurl=https://web.archive.org/web/20111120051610/http://www.brusselsstudies.be/medias/publications/NL_51_BruS13NL.pdf |archiefdatum=20 november 2011}}</ref> Het Frans is de officiële taal in Wallonië en Duits is de taal van de overheid in de [[Duitstalige Gemeenschap|Duitstalige gemeenschap]], de oostelijke grensgemeenten met [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]] in de [[Luik (provincie)|provincie Luik]].
 
De tussen Nederland en de overwegend Franstalige provincie Luik ingeklemde gemeente [[Voeren]] (in het Frans: Fourons) is een Nederlandstalige [[enclave]]. Het is een deel van Vlaanderen, met [[faciliteitengemeente|taalfaciliteiten]] voor de Franstalige minderheid. De stad [[Komen-Waasten]] (Frans: Comines-Warneton), gelegen tussen [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en de Vlaamse provincie [[West-Vlaanderen]], is sinds 1963 officieel een deel van Wallonië en dus Franstalig, met taalfaciliteiten voor de Nederlandstalige minderheid.
 
De [[taalgrens]] in België komt ruwweg overeen met de [[Via Belgica]], de Romeinse [[Heerweg|heirbaan]] tussen [[Keulen (stad)|Keulen]] en [[Bavay]], die sinds de [[4e eeuw|4de eeuw]] als culturele grens fungeerde, en loopt ruwweg ten zuiden van Brussel. De [[verfransing van Brussel]], dat iets ten noorden van deze taalgrens ligt, is vooral het gevolg van grote inwijking na de [[Industrialisatie|industrialisering]] vanaf de [[19e eeuw|19de eeuw]]. Daarbij komt de eeuwenlange rol van Brussel als bestuurscentrum, met een Franstalige bovenlaag. Dat resulteerde in de verfransing van de oorspronkelijk grotendeels Nederlandstalige stad.
 
In de 19de19e en de eerste helft van de 20ste20e eeuw was het bestuur van België (onder andere wegens het [[Censuskiesrecht|cijnskiesstelsel]]) vrijwel volledig Franstalig, de [[Bovenklasse|toplaag]] kende nauwelijks of geen Nederlands. De eerste [[Taalwetgeving in België|taalwetten]], die bepaalde rechten voor Nederlandstaligen garandeerden, werden aangenomen in 1873. Hiermee waren de landstalen nog niet gelijkwaardig. Zo zorgde de onderwijswet van 1876 ervoor dat het middelbaar onderwijs in Vlaanderen tweetalig werd, maar niet in Wallonië.
 
Een eerste belangrijk keerpunt was de [[Eerste Wereldoorlog]], waar de Vlaamse frontsoldaten met Franstalige officieren rechten opeisten onder de leuze "Hier ons bloed, wanneer ons recht?". Ook de na deze oorlog opgetrokken [[IJzertoren]] met het opschrift [[AVV-VVK]] (''Alles voor Vlaanderen -– Vlaanderen voor Kristus'') drukt een Vlaamse bewustwording uit. Dit gelijkwaardig stellen gebeurde pas met de taalwet van [[1932]], toen het middelbaar onderwijs eentalig werd: Nederlands in Vlaanderen, en Frans in Wallonië.
 
De reële toepassing van de gelijke rechten voor taalgroepen in overheid, onderwijs en rechtspraak verliep echter traag, soms onwillig en vaak slechts na aandringen en actievoeren. Dit is mee de katalysator geweest voor een centrifugale beweging in het [[eenheidsstaat|unitaire]] België. Die werd bij de oprichting van het [[Centrum Harmel]] (genoemd naar politicus [[Pierre Harmel]]) in 1948 voor het eerste officieus erkend.
Regel 138:
België is traditioneel een [[Rooms-Katholieke Kerk|katholiek]] land en de [[Katholieke Kerk in België|Belgische Katholieke Kerk]] is de grootste religie. De vele vaak opvallende [[kerkgebouw|kerken]], [[kathedraal|kathedralen]] en [[kapel (gebouw)|kapelletjes]] getuigen daarvan. Het [[christendom]] verbreidde zich reeds vroeg in het gebied van het huidige België. In de 4e eeuw was de [[Servaas van Maastricht|H. Servatius]] werkzaam te [[Tongeren (stad)|Tongeren]]. Bloeiende kloosters zoals de [[Sint-Pietersabdij (Gent)|Sint-Pietersabdij]] en de [[Sint-Baafsabdij]] in Gent, de abdijen van [[Abdij van Lobbes|Lobbes]], St-Hubert, [[Abdij van Stavelot|Stavelot]] en vele andere rezen op en droegen bij tot de economische en culturele ontwikkeling van het land. De hervormingsbeweging in de 16e eeuw die aanvankelijk een groot succes kende in de [[Zuidelijke Nederlanden]] en gepaard ging met politiek verzet tegen de absolutistische tendens van het [[Huis Habsburg (hoofdbetekenis)|Habsburgse huis]], werd vooral door [[Filips II van Spanje|Filips II]] gestuit. Onder de aartshertogen [[Albrecht van Oostenrijk|Albrecht]] en [[Isabella van Spanje|Isabella]] verdween de invloed van het protestantisme vrijwel volledig en werd het katholicisme vernieuwd door de besluiten van het [[Concilie van Trente]] (1545–1563), de [[Contrareformatie|Katholieke Hervorming]] en het werk van de [[jezuïeten]]. Tijdens de kerkvervolging ten tijde van de [[Franse Revolutie]] was het religieus verzet zeer sterk. De [[Belgische Grondwet|grondwet van 1831]] waarborgt de [[Godsdienstvrijheid|vrijheid van godsdienst]]. Ernstige spanningen tussen Kerk en Staat deden zich voor tijdens de [[schoolstrijd (België)|schoolstrijden]] van 1878–1884 en die van 1954–1958.
 
Het wekelijkse kerkbezoek in België is sinds de jaren 1960 sterk gedaald en bedroeg anno 2008 minder dan 7%,<ref>''Tragiek van een kardinaal'', [[Peter Vande Vyvere]], [[Tertio]], [[28 mei]] [[2008]]</ref> daar waar in 1950 circa 50 % van de bevolking de [[Vijf geboden van de Heilige Kerk|zondagsplicht]] vervulde. In [[Vlaanderen (hoofdbetekenis)|Vlaanderen]] ligt het kerkbezoek hoger dan in de overige landsgedeelten: volgens cijfers van de Katholieke Kerk zelf bedroeg het kerkbezoek 12,7% in 1998 tegen 11,2% voor België<ref>[https://www.nieuwsblad.be/cnt/201lqnj5 Vlaamse Kerk gaat na negen jaar weer koppen tellen] nieuwsblad.be</ref> en volgens een studie van de [[Katholieke Universiteit Leuven]] ging 8% van de Vlamingen wekelijks naar de kerk in 2006.<ref>[https://web.archive.org/web/20120206065632/http://soc.kuleuven.be/pol/docs/0606-EP-Hooghe.pdf Kerkpraktijk in Vlaanderen -– Auteur: Marc Hooghe] soc.kuleuven.be</ref>
 
Volgende getallen zijn voor Vlaanderen, de kerkpraktijk in Wallonië en Brussel is lager dan in Vlaanderen, dus de getallen voor geheel België zijn dan ook lager. In 1976 ging 36 procent van de Vlamingen tussen 5 en 69 jaar nog wekelijks naar de zondagsmis. In 1998 was dat 13 procent. In 2009 daalde dat aandeel tot 5,4 procent, wat neerkomt op zo’n 247.000 mensen tussen de 5 en 69 jaar.<ref>[https://archive.is/20130703134001/http://www.rkk.nl/actualiteit/2010/detail_objectID720216_FJaar2010.html Vlaamse kerken leeg in 2016] rkk.nl (gearchiveerd)</ref><ref>[http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=3932PEIJ Kerken lopen zeer geleidelijk helemaal leeg] standaard.be</ref>
Regel 246:
</timeline>
* <small>Opmerking: inwoneraantal × 1000</small>
* <small>Bron:NIS -– Opm:1846 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1980= inwoneraantal op 1 januari</small>
|}
 
België telde 11.376.070 inwoners op 1 januari 2018.<ref name="Structuur van de bevolking | Statbel">[https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking STATBEL -– structuur van de bevolking]</ref> Het [[Vlaams Gewest]] telt daar een aandeel van 6,5 miljoen inwoners, het [[Wallonië|Waals Gewest]] van iets meer dan 3,6 miljoen en het [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest]] van bijna 1,2 miljoen.<ref name="Structuur van de bevolking | Statbel" />
 
In vergelijking met andere Europese landen is de Belgische bevolking traag gegroeid: 4,5 miljoen in 1850, bijna 7 miljoen in 1900, 10,2 miljoen in 2000.<ref>[http://statbel.fgov.be/sites/default/files/files/documents/bevolking/5.1%20Structuur%20van%20de%20bevolking/pop-geboorteland_NL.xlsx De bevolking in België], statbel.fgov.be</ref> Ter vergelijking: de Nederlandse bevolking groeide van ''een derde minder'' (3 miljoen in 1850) tot meer dan ''de helft meer'' (16 miljoen in 2000).
Regel 281:
{{Zie hoofdartikel|Overheid van België}}
[[Bestand:Royal Palace Brussels.jpg|thumb|250px|Het [[Koninklijk Paleis van Brussel|koninklijk paleis]] te Brussel]]
Na een revolutionaire opstand maakte België zich op 4 oktober 1830 onafhankelijk van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]. Een poging om opnieuw aan te sluiten bij [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] mislukte, (zie [[rattachisme]]). België koos voor onafhankelijkheid met een [[Koning (titel)|koning]] aan het hoofd. België is de enige erfelijke [[constitutionele monarchie|constitutionele]] [[volksmonarchie]] ter wereld met aan het hoofd de Koning der Belgen. Dit werd, onder Engelse druk, een Duitse vorst die verwant was aan het Britse koningshuis, [[Leopold I van België|Leopold van Saksen-Coburg-Gotha]]. Zijn zoon [[Leopold II van België|Leopold II]] die de kolonie [[Belgisch-Kongo|Belgisch Congo]] schonk aan België, ''koning-ridder'' [[Albert I van België|Albert]], de in de [[koningskwestie]] omstreden [[Leopold III van België|Leopold III]], de bij de bevolking geliefde<ref>[http://www.allthingsroyal.nl/forum/index.php?showtopic=987 Koning Boudewijn 1 -– All Things Royal<!-- Automatisch gegenereerde titel: verbeter de omschrijving als dat mogelijk is -->]</ref> [[Boudewijn I van België|Boudewijn]] en vervolgens diens broer, koning [[Albert II van België|Albert II]]. In 2013 werd [[Filip van België|Filip]] de zevende koning der Belgen. België is sinds eind 20ste20e eeuw een [[federalisme|federaal]] land en een [[constitutionele monarchie]] met aan het [[staatshoofd|hoofd]] een koning die ''formeel'' weinig politieke macht bezit, maar in de praktijk genoeg ervaring kan opbouwen om ''informeel'' politieke invloed uit te oefenen.
 
België bestaat als federale staat uit verschillende gemeenschappen en gewesten die naast de federale regering een eigen regering hebben. De [[Grondwet]]<ref>[http://www.senate.be/doc/const_nl.html Gecoördineerde Nederlandse tekst van de grondwet]</ref> beschrijft België op de volgende wijze:
Regel 424:
De economie van België is gebaseerd op diensten, vervoer en handel. Het belang van de industrie neemt steeds meer af. De [[mijnbouw]] is sinds de laatste mijn sloot in [[1991]], stopgezet. De productie van [[Staal (legering)|staal]], chemische producten en [[Cement (bouwmateriaal)|cement]] waren traditioneel geconcentreerd in de valleien van [[Samber]] en [[Maas (hoofdbetekenis)|Maas]], in de [[Borinage]] rond [[Bergen (België)|Bergen]], [[Charleroi (hoofdbetekenis)|Charleroi]], [[Namen (stad)|Namen]] en [[Luik (stad)|Luik]] en in het [[Kempens Bekken|Kempens Steenkolenbekken]]. Luik en Charleroi zijn nog steeds staalcentra, maar de nieuwere metaalbedrijven zijn vooral ingeplant rond de havensteden [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], [[Gent]] en [[Brugge (hoofdbetekenis)|Brugge]]. De chemische producten omvatten [[kunstmest|meststoffen]], [[kleurstof]]fen, [[geneesmiddel]]en en [[Plastic|plastieken]]; de petrochemische industrie is geconcentreerd dicht bij de [[Aardolieraffinage|olieraffinaderij]]en van Antwerpen.
 
De textielproductie, die in de [[Middeleeuwenmiddeleeuwen]] begon, omvat [[katoen (hoofdbetekenis)|katoen]], [[linnen]], [[wol]] en [[kunstvezel]]s; tapijten en dekens zijn belangrijke vervaardigde producten. Gent, [[Kortrijk (hoofdbetekenis)|Kortrijk]], [[Doornik]] en [[Verviers]] zijn alle textielcentra; [[Mechelen (stad)|Mechelen]], Brugge en [[Brussel (stad)|Brussel]] zijn beroemd vanwege hun [[kant (textiel)|kant]]. Andere industrieën omvatten [[diamant (hoofdbetekenis)|diamant]]slijperij (Antwerpen is een belangrijk diamantcentrum), [[Cement (bouwmateriaal)|cement]] en [[glas (hoofdbetekenis)|glas]]productie, en de verwerking van [[leer (stof)|leer]] en [[hout (hoofdbetekenis)|hout]]. Meer dan 55 procent van de elektriciteit van België wordt opgewekt uit [[kernenergie]].
 
De Belgische industrie hangt af van de [[invoer (handel)|invoer]] voor zijn grondstoffen. Het meeste ijzer kwam uit het bassin van [[Lotharingen (Frankrijk)|Lotharingen]] in [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]], terwijl de non-ferro metaalproducten van uit de koloniën ingevoerde grondstoffen worden gemaakt, waaronder [[zink (element)|zink]], [[koper (element)|koper]], [[lood (element)|lood]] en [[tin (element)|tin]].
Regel 479:
[[Bestand:Peter Paul Rubens 066.jpg|thumb|250px|De ''Kruisafname'' door [[Peter Paul Rubens|Rubens]] hangt in de [[Onze-Lieve-Vrouwekathedraal (Antwerpen)]].]]
 
België kent een rijke traditie op gebied van schilderkunst. Deze begon rond de 15e eeuw met de [[Vlaamse Primitieven]] waaronder [[Jan van Eyck]] en [[Hans Memling]] en kwam in de renaissance- en barokperiode verder tot bloei met [[Quinten Matsijs]], [[Pieter Bruegel de Oude]], [[Peter Paul Rubens]], [[Jacob Jordaens]] en [[Anthony van Dyck]]. Uit de twintigste20e eeuw zijn de bekendste namen [[Constant Permeke]], [[René Magritte]], [[Paul Delvaux]] en [[James Ensor]] en actueel zijn vooral [[Luc Tuymans]] en [[Michael Borremans]] internationaal bekend.
 
Op vlak van literatuur telt België één Nobelprijswinnaar: [[Maurice Maeterlinck]]. Langs Franstalige kant zijn auteurs als [[Georges Simenon]] van commissaris Maigret en [[Amélie Nothomb]] het meest bekend. [[Hendrik Conscience]], [[Ernest Claes]] en [[Felix Timmermans]] begonnen te schrijven in het Nederlands. [[Willem Elsschot]], [[Gerard Walschap]], [[Louis Paul Boon]] brachten dit tot verdere ontwikkeling. [[Johan Daisne]] en [[Hubert Lampo]] lanceerden het magisch realisme. [[Hugo Claus]] en [[Jef Geeraerts]] brachten literatuur met meer vaart. Hedendaagse schrijvers zijn [[Pieter Aspe]], [[Herman Brusselmans]], [[Kristien Hemmerechts]] en [[Anne Provoost]]. Beroemde dichters waren [[Guido Gezelle]], [[Albrecht Rodenbach]], [[Paul Snoek]] en [[Herman de Coninck]].
Regel 531:
 
=== Waterkwaliteit ===
Vooral in Antwerpen en Brussel laat de waterkwaliteit<ref>[https://web.archive.org/web/20080907003528/http://www.vmm.be/water/cijfers-en-databanken Cijfers en databanken -– Vlaamse Milieumaatschappij]</ref> in de rivieren te wensen over. Toch is er vooruitgang. De kwaliteit van het [[Zenne]]water<ref>[https://web.archive.org/web/20071031071313/http://www.gs-esf.be/Zennekrant_7/Zenne7_T1_NL.htm Hoe schoon is de Zenne nu ? -– Zennekrant nr.6 -– juni 2006] (gearchiveerd)</ref> ten zuiden van Brussel is sinds 2000 aanzienlijk verbeterd (bron: [[Natuurpunt]]) sinds twee [[rioolwaterzuiveringsinstallatie]]s,<ref>[https://web.archive.org/web/20090108174321/http://www.aquafin.be/nl/indexb.php?n=8&e=28&s=150 Waterzuivering -– Aquafin -– Vlaanderen, Wallonië en Brussel] (gearchiveerd)</ref> Brussel-Noord en Brussel-Zuid, werden geactiveerd nadat België door Europa in gebreke werd gesteld. Omdat de waterkwaliteit van de Zenne al in de 19de19e eeuw zo slecht was dat de rivier een gevaar voor de volksgezondheid betekende, werd besloten om de Zenne tijdens zijn loop door Brussel te [[Overwelving van de Zenne|overwelven]]. Tot de ingebruikname van de nieuwe waterzuiveringsstations in de vroege 21ste21e eeuw stroomde het afvalwater van de stad Brussel ongezuiverd in de Zenne en daarna door het Vlaams Gewest via de [[Rupel]] en de [[Schelde (rivier)|Schelde]]. De Zenne is de enige rivier die door drie gewesten stroomt en een deel van de problematiek vindt daar zijn oorzaak. Alhoewel de [[Leie (rivier)|Leie]] in de jaren 1990 nog sterk vervuild was en nauwelijks vis bevatte, is er nu een positieve kentering waar te nemen. In 2007 kon op alle plaatsen langs de Leie weer vis gevangen worden. Het water in Limburg is na de aanpak van de waterzuivering vaak van goede kwaliteit, maar in Wallonië is de waterkwaliteit van de Maas nog steeds een heikel punt. Sporadisch komt er industriële vervuiling voor, waardoor de drinkwatervoorziening van Antwerpen langs het [[Albertkanaal]] in het gedrang komt.
 
=== Luchtkwaliteit ===
Regel 537:
 
=== Bodemverontreiniging ===
Op meerdere plaatsen is de bodem verontreinigd door de industrie (''blackpoints''). Maar ondanks deze vervuiling is dit een van de betere punten in België op gebied van het milieu. Het is minder goed gesteld in andere landen in Europa zoals Nederland (vanwege industrie en bemesting){{Bron?||2009|12|11}}. Vooral in West-Vlaanderen ligt het [[nitraat]]gehalte van het grondwater hoog door intensieve [[Varken (tam)|varkensteelt]] voor export. De verschillende [[mest]]actieplannen bleven in praktijk deels dode letter. Rond [[Overpelt]] is er een historische grondvervuiling met zware metalen als [[cadmium]] vanwege de vroegere activiteiten van [[non-ferro]] industrie van [[Union Minière]]. Zo ook in [[Hoboken (Antwerpen)|Hoboken]] ten zuiden van Antwerpen: vervuiling met [[Lood (element)|lood]]. Te [[Kapelle-op-den-Bos]] bestaat ook historische vervuiling<ref>[https://web.archive.org/web/20080915033753/http://www.knack.be/cmp/11/655/46459/asbest-vervolg-article.html Ze wisten het maar al te goed -– Knack.be] (gearchiveerd)</ref> met [[asbest]] van [[Etex Group|Eternit]]. Rond [[Genk]] is er vervuiling met onder meer [[nikkel]] van [[ArcelorMittal]].Te [[Mol (België)|Mol]] bestaat radioactieve vervuiling van luchtgekoelde experimentele kernreactors en bij [[Dessel]]<ref>Bron: MIRA-T -– Milieurapport Vlaanderen MIRA, milieurapport.be (niet meer beschikbaar)</ref> bestaat vervuiling van opslag van lekkende vaten radioactief afval. Rond [[Tessenderlo]] is er vervuiling door lozingen van [[Tessenderlo Chemie]] in de [[Nete]].
 
=== Geluidshinder ===
Regel 565:
| wikivoyage = België
}}
*[http://www.belgium.be/nl Federale portaalsite -– belgium.be]
 
{{Appendix|2=
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/België"