Arnold II (IV) van Bentheim-Tecklenburg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Leven: -/- spaties voor ref (verzoek op WP:VPB)
k Robot: vervangen Unicode-controleteken NBSP (help mee)
Regel 28:
== Leven ==
[[Bestand:Memorial_Graf_Arnoldus,_the_town's_famous_souvereign.jpg|miniatuur|Monument in [[Steinfurt (stad)|Steinfurt]]]]
Arnold is de zoon van graaf [[Eberwin III]] van [[Graafschap Steinfurt|Bentheim-Steinfurt]] (ä. L.) en gravin  [[Anna van Tecklenburg-Schwerin]]. Zijn  jeugdjaren bracht hij door in Stift [[Leeden]] bij Tecklenburg met zijn zuster Walburga.
 
Dankzij zijn moeder ontving hij een speciale geestelijke opleiding.  Hij volgde de prinselijke opleiding in Jülich om de "schone kunsten, talen en ridderlijke oefeningen" te leren. De jonge graaf voltooide deze onder leiding van zowel een katholieke als een gereformeerde leraar.  In 1571 ging hij naar het "[[Academisch Gymnasium]]"  in Straatsburg. Daar studeerde hij protestantse theologie, rechten en politiek. Arnold moet als onderdeel van zijn [[Grand tour]]  na de studie in Straatsburg ook het franse hof in Parijs bezoeken. Dit plan verviel toen de [[protestantse]] graaf hoorde over de excessen in de [[Bartholomeusnacht]]. Zijn opleiding zet hij voort aan het landgrafelijk Hessische hof in Kassel.
 
Door erfenis en huwelijk verkreeg en verenigde hij een aanzienlijk aantal kleine territoria.  Het waren de graafschappen [[Graafschap Bentheim|Bentheim]], [[Graafschap Tecklenburg|Tecklenburg]], [[Graafschap Steinfurt|Steinfurt]], [[Graafschap Limburg aan de Lenne|Limburg aan de Lenne]], Nederrijnse bezittingen, de [[heerlijkheid Rheda]] en [[Vogteirechte]] in het [[keurvorstendom Keulen]].  Als gevolg daarvan nam de politieke betekenis van het gravenhuis [[Graafschap Bentheim-Tecklenburg|Bentheim-Tecklenburg]] toe.  Dit kon echter niet worden gehandhaafd vanwege het ontbreken van het eerstgeboorterecht en daaropvolgende erfenissen met landopsplitsingen.  Tijdens zijn bewind had graaf Arnold ook te maken met een opvolgingsproces met de graven van [[Graafschap Solms-Braunfels|Solms-Braunfels]] vanwege het graafschap Tecklenburg.
 
Tussen 1588 en 1593 introduceerde graaf Arnold II (IV) geleidelijk de gereformeerde leringen van [[Johannes Calvijn]] en [[Huldrych Zwingli]] in zijn territoria. Met de leer van deze twee protestantse theologen had hij als student aan het "[[Academisch Gymnasium]]" van Straatsburg in 1571 en 1572 kennisgemaakt. In zijn  tijd in Straatsburg stond niet alleen het geloof centraal, maar was het ook politiek pedagogisch vormend voor graaf Arnold. Hij laat in  zijn graafschappen scholen vestigen. In Schüttorf in het graafschap Bentheim begon in  september 1588 in een voormalig nonnenklooster een school gesticht door graaf Arnold als  [[Latijnse school]]  met haar lessen. Dit was de eerste schoolstichting van de graaf, tot dan toe had hij zich beperkt tot het doneren aan bestaande scholen. Vanwege invallen door vijandelijke troepen werd in 1591 de school van Schüttorf verplaatst  naar Steinfurt. Uit deze school ontstond in  1853 het  [[Gymnasium Arnoldinum (Steinfurt)|Gymnasium Arnoldinum]]  te Steinfurt. 
 
Arnold II van Bentheim-Tecklenburg stierf in 1606 na een reeks van 39 [[Convulsie|convulsieve aanvallen]] ten gevolge van plotseling ontstane [[epilepsie]].  De [[Düsseldorf]]se arts [[Galenus Weyer]] († 1619), die naar Tecklenburg was gekomen, kon hem niet redden. Samen met de apotheker en chirurg David<ref>Vermoedelijk David Schweinder uit [[Steinfurt (stad)|Steinfurt]].</ref>  [[Balseming|balsemde]] Weyer het lijk.<ref>Zie K.&nbsp;G.&nbsp;Döhmann (Uitg.): ''Leben des Grafen Arnold (a.&nbsp;a.&nbsp;O.)'', blz. 68 e.v.</ref>  Graaf Arnold werd begraven in de evangelisch-gereformeerde parochiekerk in [[Bad Bentheim|Bentheim]].
 
== Nageslacht ==
In [[Wesel (stad)|Wesel]] trouwde hij op 26 juli 1573 met  [[Magdalena van Nieuwenaar-Alpen]], een dochter van  [[Gumprecht II van Nieuwenaar-Alpen]]. Het echtpaar had de volgende kinderen:
* Otto (* 22 december 1574 in Steinfurt; † 1574)
* Eberwin Wirich (* 14 januari 1576 in Bentheim; † 31 mei 1596 in Padua)
* [[Adolf (Bentheim-Tecklenburg)|Adolf]] (* 7 juli 1577 in Steinfurt; † 5 november 1623) ∞ 1606 met Margarethe van  [[Nassau-Idstein|Nassau-Wiesbaden]]
* Anna (* 4 januari 1579; † 9 december 1624) ∞ 1595 met prins  [[Christiaan I van Anhalt-Bernburg|Christian I]]  van  [[Vorstendom Anhalt-Bernburg (1606-1806)|Anhalt-Bernburg]]
* Arnold Jost (* 4 april 1580; † 26 augustus 1643) ∞ 1608 met Anna Amalia van [[Graafschap Isenburg-Büdingen|Isenburg-Büdingen]]
* Amalie Amoena (* 15 mei 1581 in Tecklenburg; † 31 januari 1584 in Bentheim)
* [[Wilhelm Heinrich van Bentheim-Steinfurt|Wilhelm Heinrich]] (* 13 februari 1584 in Bentheim; † 6 oktober 1632) ∞ 1617 met Anna Elisabeth van [[Vorstendom Anhalt-Dessau (1606-1807)|Anhalt-Dessau]]
* Konrad Gumprecht (* 10 maart 1585 in Bentheim; † 10 maart 1618) ∞ 1616 met Johannetta Elisabeth von [[Nassau-Siegen]]
* Amoena Amalia (* 19 maart 1586 in Bentheim; † 3 september 1625) ∞ 1606 met  [[Ludwig I van Anhalt-Köthen|Ludwig]]  van  [[Vorstendom Anhalt-Köthen (1606-1807)|Anhalt-Köthen]]
* [[Friedrich Ludolf (Bentheim-Tecklenburg)|Friedrich Ludolf]] (* 23 augustus 1587 in Bentheim; † 8 januari 1629)
* Magdalena (* 6 mei 1591 in Steinfurt; † 1649) ∞ 24 mei 1631 in Steinfurt met Georg Ernst, zoon van  [[Joost van Limburg Stirum|Joost van Limburg-Stirum]]
 
{{Appendix|1=alles|2=
== Bronnen ==
* Oskar Prinz von Bentheim: ''Anna von Tecklenburg 1532–1582. Die erste evangelische Regentin in Westfalen.'' In: ''Jahrbuch für westfälische Kirchengeschichte.''  Vol. 98, 2003, {{ISSN|0341-9886}}, blz. 77–86.
* Karl Georg Döhmann (uitg.): ''Das Leben des Grafen Arnold von Bentheim 1554–1606''. Bewerkt naar de manuscripten. Winter, Burgsteinfurt 1903 ([http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:hbz:061:1-434635 Gedigitaliseerd] door de universiteits- en "Landes" bibliotheek Düsseldorf)
* Gerhard Arnold Rumpius: ''Des Heil. Röm. Reichs uhralte hochlöbliche Graffschafft Tekelenburg. Aus viel und mancherley alten glaubwürdigen Geschichts-Büchern und Brieffschafften.'' Brauer, Bremen 1672, blz. 105 e.v. (herdruk: editie Howe, Tecklenburg 1988, ISBN 3-925147-02-0).
* Geh. Justizrat in Arnsberg, Müller: ''Aus der Geschichte der Grafschaft Tecklenburg.''  Uitgeverij Bischof, Lengerich 1920, blz. 12 e.v.
== Links ==
* ''ITINERARIUM Germanicum, Helueticum, Burgundium, Italicum, Ungarium, Austriacum, Bohemicum, Morauicum, Gallicum, Anglicum et Belgicum'', Arnold Jobsti … Com. I. in Bentheim ab 1597 … usq ad ao. 1599. Nou.; Fürstlisch Bentheimisches Archiv, Rheda = ''The Diary and the Patronage of Count Adolph of Bentheim-Tecklenburg und Steinfurt'' ([http://www.fuerstenhaus-bentheim.de/adolph/print/print.html online]  op www.fuerstenhaus-bentheim.de; stand per 19 januari 2015)
* http://www.his-data.de/adel/person/bentheim/stei_alt/arn41554.htm
* http://steinfurt.active-city.net/city_info/anzeige/redaktionssystem/main/show.cfm?region_id=125&ID=1550&CFID=39004823&CFTOKEN=78766303&nocache=39318.920636{{dode link|datum=november 2017 |bot=InternetArchiveBot }}