Peter III van Aragón: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k opruimen oude CSS, replaced: prettytable → wikitable met AWB
Mar(c) (overleg | bijdragen)
interpunctie, resten van vertaling-refs-cijfers-tussen-blokhaken verwijderd, tussenkopjes, 2x {Zie hoofdartikel}
Regel 2:
| afbeelding = Pietro III d'Aragón.jpg
| naam = Peter III
| leven = 1239 - 12851239–1285
| functie1 = [[Lijst van koningen van Aragón|Koning van Aragón]]<br />[[Koning van Valencia]]<br />[[Graaf van Barcelona]]
| periode1 = [[1276]] - [[1285]] (III / I / II)
| voorganger1 = [[Jacobus I van Aragón|Jacobus I]]
| opvolger1 = [[Alfons III van Aragón|Alfons III]]
| functie4 = [[Lijst van monarchen van Napels en Sicilië|Koning van Sicilië]]
| periode4 = [[1282]] - [[1285]]
| voorganger4 = [[Karel I van Napels|Karel]]
| opvolger4 = [[Jacobus II van Aragón|Jacobus (I)]]
Regel 17:
 
== Jeugd en opvolging ==
Peter was de oudste zoon van [[Jacobus I van Aragón]] en diens tweede vrouw [[Jolanda van Hongarije]]. Op [[13 juni]] [[1262]] trouwde hij met [[Constance van Sicilië (1249-1302)|Constance]], dochter en erfgename van [[Manfred van Sicilië]]. Gedurende zijn jeugd en als jonge volwassene deed hij veel militaire ervaring op in de [[Reconquista (geschiedenis)|Reconquista]] oorlogen van zijn vader tegen de [[Moren]] [1].
 
Bij het overlijden van zijn vader werden de bezittingen van het huis van Aragón verdeeld. Aragon, Valencia en de Catalaanse gebieden kwamen aan Peter toe als oudste zoon, terwijl de [[Balearen]] ([[Koninkrijk Majorca]]) en de territoria in de [[Languedoc (provincie)|Languedoc]] ([[Montpellier]] en [[Languedoc-Roussillon (regio)|Roussillon]]) aan de jongste zoon, [[Jacobus II van Majorca]], toekwamen. Peter en Constance werden vervolgens in [[Zaragoza (stad)|Zaragoza]], hoofdstad van [[Koninkrijk Aragon|Aragon]] gekroond. Na de kroning herriep Peter alle feodale verplichtingen die zijn grootvader [[Peter II van Aragón]] aan de paus had beloofd.
Regel 29:
 
== Buitenlandse oorlogen ==
'''=== Afrika'''<br />===
Wanneer in 1277 de [[emir]] van [[Tunesië]] Mohammed I al-Mustansir, die zichzelf onderworpen had aan [[Jacobus I van Aragón]], komt te overlijden verwerpt Tunesië de Aragonese soevereiniteit.[4] In 1280 stuurt Peter een eerste expeditie naar Tunis onder leiding van Conrad van [[LLansa]] om dit terug onder zijn heerschappij te brengen.[5] In 1281 leidt hij zelf een vloot van 140 schepen met 15.000 manschappen voor een invasie in Tunesië in naam van de gouverneur van de stad [[Constantine (Algerije)|Constantijn]] in Algerije. [6]
De vloot landde te Alcoyll in 1282 en begon ogenblikkelijk zich in te graven en fortificaties op te werpen. Het waren deze troepen die de Siciliaanse ambassadeur ontvingen na de [[vespers]] van [[30 maart]] om aan Peter te vragen de troon te veroveren op [[Karel I van Napels|Karel van Anjou]].
 
'''=== Italië'''<br />===
''Hoofdartikel:{{Zie oorlog van de [[hoofdartikel|Siciliaanse Vespers]]''}}
 
[[Bestand:Arrivo aragonesi.jpg|thumb|Landing van de Aragonese troepen]]
 
Peter was een directe afstammeling van Mafalda, de dochter van [[Robert Guiscard]], hertog van [[Apulië]], de Normandische veroveraar en diens officiële vrouw Sigelgaita, dochter van een Lombardische prins, [[Guaimar IV van Salerno]]. Aldus stond hij aan het einde van de [[Tancred van Hauteville|Hauteville]]-erfopvolging in Sicilië. Nadat de hertogelijke familie van [[Apulië]] uitstierf met [[Willem II van Apulië|Willem II]] in 1227 werden de erfgenamen van Mafalda (de toenmalige graven van Barcelona) ''de jure'' de erfgenamen van Guiscard en Sigelgaita: zodoende was Peter een van de mogelijke opvolgers geworden voor de Normandische gebieden in Zuid-Italië. Meer direct was hij de erfgenaam van Manfred via de rechten van zijn vrouw. Aldus werden de [[Twee Siciliën]] een fel bevochten erfstuk van het Aragonese koninklijke huis over de volgende vijf eeuwen.
 
Regel 53 ⟶ 51:
Hij riep de [[Cortes (Spaanse Hofraad)|Cortes]] bijeen te [[Tarragona (stad)|Tarragona]] en [[Zaragoza (stad)|Zaragoza]] in [[1283]] waar hij zich verplicht zag de Privilegio General toe te staan aan de nieuwgevormde [[Unie van Aragón]]. Later datzelfde jaar schaart zijn broer [[Jacobus II van Majorca]] zich aan de Franse kant en bezorgt hun zo een vrije doorgang naar Aragón en Catalonië. In oktober begint Peter dan met het voorbereiden van de verdediging van Catalonië
 
In [[1284]] gaf Paus Martinus IV het koninkrijk Aragón aan [[Karel van Valois (1270-1325)|Karel]], Graaf van Valois, zoon van Filips III, en achterneef van [[Karel I van Napels|Karel van Anjou]], koning van Sicilië. Hij gaf zijn toestemming voor een oorlog - kruistocht- om Aragón te veroveren in naam van Karel van Valois.
 
== Aragonese Kruistocht ==
{{Zie hoofdartikel|Aragonese Kruistocht}}
Hierop volgde er een oorlog van Filips III en zijn zoon [[Karel van Valois (1270-1325)|Karel van Valois]] met de steun van Jacobus II tegen Peter. Aanvankelijk hadden ze succes, maar eind [[1285]] veranderde dit. De Fransen ondervonden tegenslag, want Peter III's admiraal Roger van Lauria versloeg en vernielde de Franse vloot in de slag van Les Formigues. Tegelijkertijd werd het Franse kamp getroffen door een [[dysenterie]]-epidemie, die ook Filips trof. De Franse troonopvolger Filips begon hierop onderhandelingen met Peter voor vrije doorgang voor de koninklijke familie door de Pyreneeën. De Franse troepen kregen dit niet en werden gedecimeerd in de slag bij Col de Panissars. Filips III stierf op [[5 oktober]] in [[Perpignan]], de hoofdstad van Jacobus II, en werd begraven te [[Narbonne]]. Peter zelf stierf kort erna.
 
:Voor uitgebreid artikel zie : [[Aragonese Kruistocht]]
 
== Troubadour werken ==
Regel 70 ⟶ 67:
Peter stierf te [[Vilafranca del Penedès]] op 2 november 1285, hetzelfde jaar als zijn twee koninklijke tegenstanders Karel en Filips. Hij werd begraven in het klooster van Santes Creus. Hij verkreeg absolutie op zijn sterfbed door te verklaren dat zijn veroveringen uitsluitend in de naam van familiale aanspraken geweest waren en nooit tegen de aanspraken van de Kerk gericht.
 
Peter liet Aragón na aan zijn oudste zoon [[Alfons III van Aragón|Alfons III]] en Sicilië aan zijn tweede zoon [[Jacobus II van Aragón|Jacobus II]]. Peters derde zoon [[Frederik II van Sicilië]] zou na de dood van zijn broer Alfons regent worden van Sicilië en uiteindelijk koning van Sicilië. Peter liet niets na aan zijn jongste zoon en naamgenoot (1275 - 25 augustus 1296); deze trouwde Guillemette, dochter van [[Gaston VII van Béarn]]. Peter liet ook twee dochters na: [[Elisabeth van Portugal|Elisabeth]], die huwde met [[Dionysius van Portugal]], en Jolanda (1273-augustus 1302).
 
== Voorouders ==
{| class="wikitable" style="background:#FFFFFF; font-size: 85%; text-align: center;"
|-
|- bgcolor="#E0E0E0"
! colspan="9" | Voorouders van Peter III van Aragón
|-
|'''Overgrootouders'''
| colspan="2" | [[Alfons II van Aragón]] <br />(1157-11961157–1196) <br />∞ <br />[[Sancha van Castilië (Aragón)]] <br />(1154-12081154–1208)
| colspan="2" | [[Willem VIII van Montpellier]] <br />(1157-12021157–1202)<br />∞ <br />[[Eudokia Komen]]<br />(1165-12021165–1202)
| colspan="2" | [[Béla III van Hongarije]] <br />(1148-11961148–1196) <br /> <br />[[Agnes van Châtillon]] <br />(1154–1184)
| colspan="2" | [[Peter II van Courtenay]] <br />(1165-12191165–1219) <br />∞ <br />[[Yolande van Henegouwen]] <br />(1175-12191175–1219)
|-
|'''Grootouders'''
| colspan="4" | [[Peter II van Aragón]] <br />(1174-12131174–1213) <br />∞ <br />[[Maria van Montpellier]] <br />(1182-12131182–1213)
| colspan="4" | [[Andreas II van Hongarije]] <br />(1175-12351175–1235)<br />∞ <br />[[Yolande van Courtenay]]<br />( (1200-12331200–1233)
|-
|'''Ouders'''
| colspan="8" | [[Jacobus I van Aragón]] (1208-12761208–1276) <br />∞ <br />[[Jolanda van Hongarije]] (1219-12511219–1251)
|-
|- bgcolor="#E0E0E0"
|! colspan="9" | '''Peter III van Aragón (1239-12851239–1285) '''
|}