Gezag: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Verwijzingen onder "referenties" verplaatst
Link hoort eerder op het lemma Ouderlijk gezag
Regel 1:
'''Gezag''' of '''autoriteit''' bestaat uit drie delen<ref>{{Citeer boek|titel=Autoriteit|auteurlink=http://paulverhaeghe.psychoanalysis.be/|auteur=Paul Verhaeghe|medeauteurs=|taal=Nederlands|url=https://www.debezigebij.nl/boeken/autoriteit-2/|uitgever=De Bezige Bij|datum=2015|pagina's=272|ISBN=978 90 234 9281 8}}</ref>: Een persoon of een instelling (een gezagsdrager) heeft autoriteit over iemand anders op basis van een externe grond waar beide partijen in geloven en zich dus vrijwillig aan onderwerpen. De externe bron moet dus niet 'hoger' zijn zoals bijvoorbeeld het Christendomchristendom of 'ouder' zoals bijvoorbeeld traditie. Het extern gegeven moet buiten de persoon liggen en door een meerderheid worden aanvaard. Gezag vormt de basis van de [[Maatschappij (wereld)|maatschappij]], want het regelt de verhoudingen tussen mensen<ref>Arendt, H. (1954) What is Authority? 32. http://la.utexas.edu/users/hcleaver/330T/350kPEEArendtWhatIsAuthorityTable.pdf</ref>. Indien autoriteit afwezig is, heerst [[Anarchisme|anarchie]]. Het verschil tussen gezag en macht is dat gezag [[Legitimiteit (politiek)|gelegitimeerd]] is. De gezagsdrager (een persoon of een instelling) mag autoriteit uitoefenen omdat de meerderheid hem dit verleent.
 
==Verschillende soorten autoriteit==
=== Drie typen autoriteiten van Max Weber===
Volgens [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]] zijn er drie types politieke heerschappijen:
* [[charismatisch gezag]],
* [[traditioneel gezag]],
* [[rationeel-legaal gezag]].
 
Hoewel met een autoriteit meestal gezag beoefend door een of meer mensen bedoeld wordt, kan het woord ook verwijzen naar andere soorten autoriteiten. Er zijn goddelijke en traditionele autoriteiten. Gelovigen, zoals christenen, die volgens de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] leven, zien God als de hoogste autoriteit die zij moeten gehoorzamen.
 
[[Traditionele autoriteiten]] zijn vormen van leiderschap die volgens bepaalde tradities of voorgeschreven regels verkregen of overgenomen worden. In de feodale standenmaatschappij had de [[adel (klassehoofdbetekenis)|adel]] het voor het zeggen. Het adeldom wordt verkregen door geboorte en huwelijk.
 
Het legaal-rationeel leiderschap is verbonden aan voorgeschreven wetten en bureaucratie.
 
== Autoriteit en soevereiniteit ==
[[Soevereiniteit]] en autoriteit lijken synoniemen van elkaar. Het verschil zit in het feit dat een autoriteit de hoogste macht heeft bij een bepaald vlak, zoals bij de rechterlijke macht waar de [[rechter]] autoriteit geniet. Bij een autoriteit kan de macht bij ééneen of meerdere personen liggen. Bij soevereiniteit heeft de macht betrekking op een staat dan wel de gehele samenleving. De soevereine macht staat boven de autoriteiten.
 
Bij staten die de soevereiniteit behouden over een afgebakend grond, ontbreekt echter vaak wel tussen de staten onderling een autoriteit. Daarvoor is er tussen staten sprake van [[anarchisme|anarchie]], niemand heeft het hoogste gezag. Staten mogen daarom onderling niet bemoeien met het politiek beleid van een ander. Er is ook geen wereldmacht die over andere staten heerst.
Regel 38:
 
== Referenties ==
{{References}}
<references />
==Externe link==
* [https://web.archive.org/web/20171107170034/https://www.rechtspraak.nl/Uw-Situatie/Onderwerpen/gezag Wettelijk gezag over kinderen op Rechtspraak.nl]
 
[[Categorie:Politieke terminologie]]