De groep met de Kongolezen is controversieel sinds het beeld van de Belgische 'modelkolonie' heeft plaatsgemaakt voor meer bewustzijn over de wandaden van het koloniale regime tegenover de Afrikaanse onderdanen. Als protest tegen de rol van koning Leopold II in Belgisch-Congo zaagde actiegroep [[De Stoetenstoeten Oostendenaere]] in 2004 een hand af van een 'dankbare Congolees' in de Afrikaanse beeldengroep. In 2019 dook de hand even terug op, met de belofte dat hij zou worden gerestitueerd zodra het koningshuis zich voor het koloniaal verleden verontschuldigt.<ref>[https://vrtnws.be/p.b3xOlR3ml Vermiste afgehakte hand van Leopold II-monument duikt op in Gent, maar verdwijnt nu weer naar een geheime locatie], ''VRTNWS'', 22 februari 2019</ref> Een drietal jaar voordien plaatste het stadsbestuur een nieuw infobord bij het monument met enige context rond de koloniale symboliek en politiek.<ref>[http://deredactie.be/permalink/1.2764959 Nieuw infobord bij omstreden standbeeld van Leopold II in Oostende], VRT, 11 september 2016</ref>
