Burgerweeshuis (IJsbaanpad Amsterdam): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Roelvdklaauw (overleg | bijdragen)
Oorspronkelijke tekst gewijzigd en een aangevuld. Vervolgens de tekst van de recente renovatie toegevoegd.
Regel 6:
| oorspronkelijke functie =
| gebruik =
| start = 19591958
| gereed = 1960
| opening =
Regel 13:
| status =
| bouwstijl = structuralisme
| monumentstatus= voorbeschermd rijksmonument
| monumentnummer= 532189
| architect = Aldo van Eyck
Regel 27:
 
[[Bestand:Orphanage-1a.Aldo_van_Eyck.jpg|{{largethumb}}|Van bovenaf is de bijzondere plattegrond van het Burgerweeshuis goed zichtbaar.]]
Het voormalige '''Burgerweeshuis''' aan het [[IJsbaanpad]] in [[Amsterdam-Zuid]] werd in [[19591958]]-[[1960]] gebouwd door [[Aldo van Eyck]] en is het eerste voorbeeld van het [[structuralisme (architectuur)|structuralisme]].
 
Aldo van Eyck verwierf ermee veel aanzien in binnen- en buitenland. Het gebouw is opgebouwd uit 328 kleine eenheden, vier enkellaags grote eenheden, vier grote eenheden met een verdieping en een opgetild langwerpig volume met daarindaaronder de entreeondergrondse fietsenstalling. De verschillende eenheden zijn gegroepeerd rond enkele patio's en een binnenplaats.
 
De kleine modules meten 3,36 x 3,36 meter en hebben vier ronde [[Zuil (bouwkunde)|kolommen]] op de hoeken en een bol dakkoepeldak, waarbij de overspanning tussen de kolommen is gemaakt door [[architraaf (bouwkunst)|architraven]]. DeDeze [[gevel]]architraven bestaat uitvormen een glazenconstant puiniveau, ofwaaronder dichtede wandvloeren van donkerbruine [[baksteen]]. De koepelvormige dakelementen zijnen uitgevoerdvensters in prefabhoogte beton, dit zorgde voor een problematische detaillering op het laagste punt van het dakverschillen. DePer grotepaviljoen eenhedenwas hebbendit eendoor lengteVan enEyck breedte- die drie keer zo groot is als dieafhankelijk van de kleine eenheden. De verdiepingen hebben een gevel vanleeftijdsgroep prefab- betonnenspecifiek elementenvormgegeven.
 
De [[gevel]] bestaat uit een glazen pui of dichte wand van donkerbruine [[baksteen]]. De koepelvormige dakelementen zijn uitgevoerd in prefab beton. De grote koepels hebben een lengte en breedte die drie keer zo groot is als die van de kleine koepels. De verdiepingen hebben een gevel van prefab betonnen elementen.
Van Eyck liet zich leiden door het motto: ''"een kleine wereld in een grote, een grote wereld in een kleine, een huis als een stad, een stad als een huis, een thuis voor kinderen"''.
 
Van Eyck liet zich leiden door het motto: ''"een kleine wereld in een grote, een grote wereld in een kleine, een huis als een stad, een stad als een huis, een thuis voor kinderen"''. Dit kwam in de verschillende paviljoens tot uiting door de vele bouwkundige speel- en gebruikselementen die in maatvoering op kinderen waren afgestemd.
Het Burgerweeshuis aan het IJsbaanpad was in gebruik van [[1960]] tot [[1991]]. Voorheen was het Amsterdamse Burgerweeshuis [[Burgerweeshuis (Kalverstraat Amsterdam)|het pand]] waarin nu het [[Amsterdam Museum]] (vroeger het Amsterdams Historisch Museum) gevestigd is. Het gebouw aan het IJsbaanpad werd in [[1991]] grondig gerenoveerd en is inmiddels voor andere bestemmingen in gebruik.
 
Het Burgerweeshuis aan het IJsbaanpad was in gebruik van [[1960]] tot [[1991]]. Voorheen was het Amsterdamse Burgerweeshuis [[Burgerweeshuis (Kalverstraat Amsterdam)|het pand]] waarin nu het [[Amsterdam Museum]] (vroeger het Amsterdams Historisch Museum) gevestigd is. Het gebouw aan het IJsbaanpad werd in [[1991]] grondig gerenoveerd, enwaarbij ishet inmiddelsnoordelijk voordeel anderewerd bestemmingenherbestemd tot kantoor. Het Berlage instituut werd in gebruikhet zuidelijk deel van het pand werd gehuisvest. De wijzigingen die het gebouw hiervoor moest ondergaan, zijn in 1990-1991 door Van Eyck zelf ontworpen.
 
Het ''Burgerweeshuispad'' achter het vroegere Burgerweeshuis herinnert nog aan de vroegere bestemming van dit gebouw.<ref>Stadsatlas Amsterdam, Straatnamen verklaard, 1998</ref><ref>Stadsdeel Amsterdam Zuid, Raadsbesluit, oktober 1993</ref>
Het aan deze straat gelegen kantorencomplex ''Tripolis'' (1994) is ook door Aldo van Eyck ontworpen ten tijde van renovatie. Met de opbrengst van dit pand kon sloop van hete Burgerweeshuis worden voorkomen.
 
===== Renovatie =====
Na gebruik als zorginstelling, academiegebouw en kantoor heeft het Burgerweeshuis langdurig leeg gestaan en raakte in verval. Het complex is in 2014 aangekocht door Burgerweeshuis VOF. Het gebouw is in diezelfde periode aangewezen als rijksmonument.
 
Begin 2015 is begonnen met de renovatie van het pand tot kantooromgeving naar ontwerp van [http://www.wesseldejonge.nl/ Wessel de Jonge architecten] uit Rotterdam.
 
Om een comfortabel werkklimaat te creëren zijn isolatieglas, vloerverwarming en convectoren t.p.v. de werkgebieden toegepast. De ruimteakoestiek is sterk verbeterd door een laag akoestisch spuitwerk aan de binnenkant van de koepels. Tevens zijn hierin de elektra-installaties voor o.a. de verlichting weggewerkt. 
 
Met de renovatie zijn niet-originele wanden en deuropeningen verwijderd. Originele lichtornamenten en latere uitbreidingen van het gebouw uit de jaren 1990 naar ontwerp van Van Eyck zijn gehandhaafd en zorgvuldig gerestaureerd. Op de gevel is de taaie betoncoating verwijderd; het schoonbeton en het metselwerk zijn zorgvuldig hersteld en gereinigd. De buitenruimten zijn nieuw aangelegd naar ontwerp van [http://www.quadrat.nl/ Atelier Quadrat].
 
Begin 2018 is het Burgerweeshuis in gebruik genomen door gebiedsontwikkelaar Bouwfonds Project Development (BPD). Hierbij zijn de principes van het Nieuwe Werken succesvol toegepast in de – deels historische – interieurs. Het interieurontwerp is van Ex Interiors. De indrukwekkende [https://www.bpdkunstcollectie.nl/ BPD Kunstcollectie] heeft een bijzondere plek gekregen in de gangen en de patio’s. De collectie en het Burgerweeshuis is regelmatig door middel van een [https://www.arttra.com/burgerweeshuis/?et_fb=1 rondleiding] te bezoeken.
 
In december 2018 is de renovatie van het Burgerweeshuis uitgeroepen tot winnaar van de [https://www.gebouwdin.amsterdam.nl/main.asp?action=display_html_pagina&name=pagina&booMarge=-1&item_id=420&selected_balkitem_id=939&parent_balkitem_id=763 Geurt Brinkgreve Bokaal 2018], de prijs voor de meest verdienstelijke herbestemming van cultureel erfgoed in Amsterdam.
 
== Zie ook ==