Ekranoplan: verschil tussen versies

Een '''ekranoplan''' ([[Russisch]]: экраноплан) is een luchtvaartuig, dat gebruikmaakt van het [[grondeffect]]. Het op een vliegtuig gelijkende toestel vliegt enkele meters boven het aard- of zeeoppervlak op een luchtkussen, maar is geen [[hovercraft]] omdat de ekranoplan ook nog tot 100 meter dekan lucht in kanopstijgen, totdat de luchtdichtheid niet meer voldoet om de korte brede vleugels te ondersteunen.

Het principe waardoorBij een hovercraftekranoplan kan zweven, is door druk op te bouwen onder de schorten die zich rondom het voertuig bevinden, terwijl bij de ekranoplandrukt de voorwaartse snelheid lucht onder het voertuigvaartuig. druktHierdoor enontstaat eronder daardoorde vleugels een dragende luchtlaag ontstaat onder de vleugels waardoorwaarop hij zweeft. Daardoor is eenEen ekranoplan ookis efficiënter dan een hovercraft, doordatdie hierniet alleen maar brandstof wordt gebruiktverbruikt voor de voorwaarste beweging, en nietmaar ook nogvoor eende setjeextra motoren omdie heteen luchtkussendoor teschorten op hun plaats gehouden luchtkussen genereren.

De ekranoplan is een product van de [[Koude Oorlog]]. In de vroege jaren vijftig, toen de Verenigde Staten en Rusland er alles aan deden om elkaar in technologische geavanceerdheid te overtreffen, kwam de Russische ingenieur [[Rostislav Aleksejev]] met het ontwerp voor het toestel, waarvoor [[Nikita Chroesjtsjov|Chroesjtsjov]] hem vervolgens onbeperkt krediet verleende. De eerste ekranoplan, de ''SM-1'', werd gebouwd in 1961. Sindsdien zijn in de [[Sovjet-Unie]] verschillende types ekranoplans gebouwd, waarvan de uit 1965 daterende ''KM'', de uit 1973 daterende ''Orjonok'' en de uit 1987 daterende ''Loen'' het bekendstmeest bekend werden.

Ekranoplans werden vooral gebruikt voor militaire transporten over de [[Kaspische Zee]] en de [[Zwarte Zee]]. HetDe westen[[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] leerde ze kennen door middel van [[satellietfoto's|satellietbeelden]]. Omdat men er aanvankelijk moeite mee had het gigantische, zich zeer snel over de Kaspische Zee voortbewegende object te identificeren, kreeg het de bijnaam ''Kaspische-Zee-Monster''. In werkelijkheid betrof het een ekranoplan van het type KM, die 98 meter lang was en met volledige lading 540 ton woog. Hij kon een snelheid bereiken van 550 km/h.

Afgezien van zijn laadvermogen en zijn snelheid heeft de ekranoplan ook een ander militair voordeel: doordat hij geen diepgang heeft kan hij niet door middel van [[sonar]] worden opgespoord en doordat hij zo laag vliegt, kunnen [[radar]]s hem moeilijkerslecht detecteren. Tot 1980 werd hij bovendien als vliegend laboratorium voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt.

Vliegtuigbouwer [[Boeing]] bereidt de bouw voor van een nieuwe ekranoplan ten behoeve van het Amerikaanse leger.{{feit}}

Scheepsbouwbedrijf "[[Aerohod"]] in ([[Nizjni Novgorod]], Rusland) voerde in 2014 tests uit op een nieuw model van de ekranoplan, de "''Tungus"''. Volgens de resultaten van de proeven wordt alles ingesteld om te starten met de ontwikkeling en de constructie van een model met een capaciteit van 4 tot 70 passagiers.{{feit}}

* {{en}} [https://web.archive.org/web/20051110013437/http://autospeed.drive.com.au/cms/article.html?&A=1306&P=1 Between Wind and Waves: Ekranoplans], ''AutoSpeed'', 5 maart 2002 (via [[Wayback Machine]])

* {{ru}} [http://aerohod.ru Fabrikantwebsite van Aerohod, fabrikant van ekranoplan Tungus]