Piano (instrument): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 52:
In rust drukken zachte vilten dempers tegen de snaren, om het doorklinken te voorkomen. Door het neerdrukken van een toets wordt deze demper van de betreffende snaar af getild, en slaat een met hard vilt beklede hamerkop tegen de snaren. Het trillen van de snaren wordt met een kam (voor het midden- en hogetonengebied) en een baskam (voor het lagetonengebied) overgebracht naar de zangbodem waardoor deze gaat zingen ([[Resonantie (natuurkunde)|resonantie]]). Als de toets wordt losgelaten, wordt de demper onmiddellijk weer tegen de snaar gedrukt waardoor de toon verstomt. Om het volume van de klank te vergroten, zijn de snaren in het midden- en hogetonengebied dubbel of zelfs in drievoud uitgevoerd. De hoogste tonen worden doorgaans niet gedempt, omdat de hoogste tonen veel korter doorklinken.
De piano heeft twee of drie [[pedaal (muziek)|pedalen]]:<ref>In Mozarts tijd hadden pianofortes soms meer dan drie pedalen, welke net zo functioneerden als het normale rechter pedaal, maar waarmee slechts bepaalde gedeelten van de [[ambitus]] onafhankelijk konden worden bediend. Ook beschikten sommige instrumenten over een apart luit-register, waarbij door middel van een apart pedaal een lap vilt of stof tussen de hamertjes en snaren kon worden geplaatst.</ref><ref>Pianobouwer [[Fazioli]] bouwt
* het linkerpedaal brengt bij de staande piano de hamerkoppen in hun rustpositie dichter bij de snaren, waardoor het geluid van de aanslag zachter wordt; kortere afstand betekent hierbij minder acceleratie met als gevolg een verminderde kracht bij het raken van de hamer op de snaren. De muziekterm voor dit pedaal is ''[[una corda]]''. Bij een vleugel verschuift dit pedaal namelijk het hele klavier inclusief mechaniek, waardoor de hamers in plaats van de twee of drie snaren per toets er nog maar een of twee raken, wat een minder volume geeft. Als het pedaal opnieuw in de oorspronkelijke positie gebracht wordt, heet dit ''tre corde'', wat drie snaren betekent
* het rechterpedaal ([[sustainpedaal]]) laat de toon doorklinken na het loslaten van een toets doordat met het indrukken van dit pedaal alle dempers van de snaren worden gehaald. Als er sprake is van ''met [[pedaal]] spelen'' dan wordt steeds het rechterpedaal bedoeld
Als er een derde (middelste) pedaal aanwezig is, kan deze verschillende functies hebben:
*
*
De meeste piano's hebben sinds ongeveer 1885 88 toetsen, met een [[ambitus]] van A0 tot C8, (van <nowiki>''A tot c'''''</nowiki>). Dat is een bereik van zeven octaven plus een kleine terts. Het aantal snaren kan per piano verschillen. Dit is afhankelijk van de [[Mensuur (snaarinstrument)|mensuur]] die gebruikt is door de fabrikant. De snaren van een piano zijn gespannen in een gietijzeren frame wat [[pantserraam]] genoemd wordt. De trekkracht van de snaren op het pantserraam is voor alle snaren samen ongeveer 18.000 kg.
| |||