Versie van 4 jan 2019 19:31 bewerken Dagdeel (overleg \| bijdragen) 11.222 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 5 jan 2019 00:03 bewerken ongedaan maken Dagdeel (overleg \| bijdragen) 11.222 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 19: '''Klooster-Lidlum''' ([[Westerlauwers Fries\|Fries]]: ''Kleaster-Lidlum'') is een dorp in de gemeente [[Waadhoeke]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]]. Het ligt ten ~~noordoosten~~noordwesten van [[Franeker]], tussen [[Oosterbierum]] en [[Tzummarum]]. Door het dorpsgebied stroomt de [[Oosterbierumervaart]], loopt de [[Provinciale weg 393\|N393]] en er langs de [[Provinciale weg 394\|N394]]. Het wordt ook wel geduid als een buurtschap omdat het geen kern heeft. In 2018 telde het 40 inwoners. Samen met Oosterbierum heeft het een dorpsbelangenvereniging. == Geschiedenis == Het dorp is ontstaan op een [[terp]]. In 1318 werd het vermeld als ''Lidlim'' en in 1325 als ''Lidlum''. De plaatsnaam zou verwijzen naar het feit dat het een woonplaats (heem/um) was van of opgericht door Liudila. De latere toevoeging ''klooster'' slaat op het [[klooster (gebouw)\|klooster]] dat hier heeft gestaan, zie verder onder het kopje klooster. In de omgeving van het klooster ontwikkelde zich een echt dorp dat later als negende dorp van de [[grietenij]] [[Barradeel]] gold. Na het sluiten van het klooster dunde het dorp gaandeweg uit. In 1840 had het nog 78 inwoners in maar 9 huizen, op het hoogtepunt was er sprake van 600 inwoners. In de loop van de twintigste eeuw groeide het aantal huizen weer wat maar daalde het aantal inwoners. De bewoning bestaat voornamelijk uit boerderijen. Tot de [[gemeentelijke herindeling]] van 1 januari 1984 maakte het deel uit van de per die datum opgeheven gemeente [[Barradeel]]. En tussen 1984 en 2018 lag het dorp in de gemeente [[Franekeradeel (1984-2018)\|Franekeradeel]]. Per 2018 is Franekeradeel opgegaan in de gemeente [[Waadhoeke]]. == Klooster == Vanaf [[1254]] stond hier het [[Premonstratenzers\|Premonstratenzer]] [[klooster ~~(gebouw)\|klooster]]~~ ''Vallis Mariae'' of ''Mariadal''. Het was in [[1182]] vanuit [[Mariëngaarde]] gesticht als [[reguliere kanunnik\|kanunnik]]enklooster, en lag aanvankelijk wat dichter bij de [[Waddenzee]] aan de Kapellewei in de [[Hornestreek]], maar het opdringen van de zee maakte verplaatsing dieper het land in noodzakelijk. Naar een van de beide oprichters werd het ook wel ''Lidlum'' genoemd. Later brachten zij het onder de Premonstratenzer orde. Wegens overstromingsgevaar werd het klooster in [[1232]] meer landinwaarts verplaatst, en in 1254 onder Sibo Deimta, de vijfde abt van het klooster, nogmaals. In de [[13e eeuw]] werd het klooster intensief betrokken bij het onderhouden van de zeedijken van de [[Middelzee]], en kwam bijna geheel [[Boksum]] aan het klooster. In het klooster, dat door wallen was omgeven, woonden toen zo'n 600 mensen. Vanuit het klooster werden de [[parochie (kerk)\|parochies]] van [[Lutkewierum]], [[Oosterzee]], [[Berlikum]], [[Sexbierum]], [[Spannum]], [[Winsum (Friesland)\|Winsum]], [[Tzummarum]], [[Menaldum]], [[Bozum]], [[Welsrijp]], [[Herbaijum]], [[Huins]], [[Baard (Friesland)\|Baard]], [[Oosterlittens]], [[Britswerd]] en [[Hoorn (Terschelling)\|Hoorn]] (Terschelling) bediend. Als Premonstratenzer klooster koos het de kant van de [[Vetkopers]] en streed het onder andere tegen Roorda's van Tzummarum, met de Sjaardema's van Franeker en zelfs met de schiere monniken van het klooster [[Bloemkamp]].

Klooster-Lidlum: verschil tussen versies