Dijk (waterkering): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 92.111.137.183 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door HJVerhagen |
→Dijkversterking: onderdeel ingrijpend aangepast aan recente ontwikkelingen en verwijzingen gemaakt naar relevante handboeken en recente literatuur (dode links verwijderd en vervangen door actieve links) |
||
Regel 114:
== Dijkversterking ==
In Nederland moeten dijken periodiek getoetst worden of ze nog aan de veiligheidseisen voldoen. Als dat niet het geval is, moeten ze versterkt worden. Is het probleem een hoogtetekort (omdat het maatgevend hoogwater hoger geworden is, of omdat de dijk [[klink|ingeklonken]] is, dan moet de dijk verhoogd worden. Maar in de meeste gevallen worden dijken afgekeurd omdat zij niet voldoende stabiel zijn, d.w.z. het grondlichaam kan onder de druk van het water vervormen of bezwijken (er kunnen [[Afschuiving_(grondmechanica)|afschuivingen]] optreden. Veelal betekent dit dat de [[talud|taluds]] van de dijk flauwer gemaakt moeten worden, of dat er een berm aangebracht moet worden. In geval van een te grote kans op [[piping]] of [[onderloopsheid]] wordt over het algemeen een brede berm van klei aan de binnenzijde aangebracht.
Bij bestaande dijken is vaak niet voldoende ruimte aanwezig om deze versterkingen uit te voeren door de bebouwing op en langs de dijk. De keus is dan om deze bebouwing te "amoveren" (=slopen), of met bijzondere technieken de versterking anders uit te voeren. Zo kan door de aanleg van verticale wanden van beton of een stalen damwand, of door [[dijkvernageling]], mixed-in-place technieken, de geotechnische stabiliteit verbeterd worden, terwijl door het aanbrengen van een verticaal [[geotextiel]] piping kan worden tegengegaan.
In geval de [[dijkbekleding]] wordt afgekeurd is de oplossing meestal het aanbrengen van een nieuwe bekleding.
Bij het kiezen van het beste alternatief voor dijkversterking wordt (naast de kosten) vooral gekeken naar de ruimtelijke inpassing, hinder voor omwonenden en milieuaspecten
<ref name="technische adviescommissie voor de waterkeringen">
{{aut|technische adviescommissie voor de waterkeringen}}, (1994), ''Handreiking Constructief ontwerpen:'' Onderzoek en berekening naar het constructief ontwerp van de dijkversterking,</ref>
Over het algemeen wordt (gewapend) beton niet gebruikt bij dijkversterkingen, omdat dit soort constructies nogal breukgevoelig zijn bij slappe grondlagen (die ongelijkmatig zakken).
<ref name="Leidraad Rivieren">
{{Citeer boek
| achternaam = Barneveld
| voornaam = H.J.
| datum = 1 juli 2007
| titel = Leidraad rivieren
| uitgever = Rijkswaterstaat/ENW
| plaats = Delft
| ISBN = 978-90-369-1408-6
| pagina's = 344
| taal = nl
| URL = http://resolver.tudelft.nl/uuid:c14b8a5d-322d-4e2e-8780-cd03a9973cdb
| bezochtdatum = 20 november 2018
}}</ref>
=== Damwanden ===
Dijken kunnen versterkt worden met behulp van een [[damwand]],
=== Geotextiel ===
<ref name="Leidraad Zeedijken">
{{Citeer boek
| achternaam = van Hijum
| voornaam = Ep
| datum = 1 december 1999
| titel = Leidraad Zee- en Meerdijken
| uitgever = Rijkswaterstaat/TAW
| plaats = Delft
| pagina's = 120
| taal = nl
| URL = http://resolver.tudelft.nl/uuid:d90ff1a0-45b6-45c3-a6ce-06e17092c0c9
| bezochtdatum = 20 november 2018
}}</ref>
=== Versterken met cement ===
Een dijk kan versterkt worden door het toevoegen van [[Cement (bouwmateriaal)|cement]] aan de
<!--
Onderstaand onderdeel kan vervallen; is ooit wel verzonnen, maar is in de praktijk nooit toegepast
=== Inspuiten van zandgaren ===
Dijken kunnen versterkt worden door het inspuiten van [[Versterking (materiaal)|zandgaren]] tijdens de aanleg van het binnentalud. Dit zandgaren vormt [[sinusvormig]]e draden. Deze draden veranderen door de uitgeoefende druk in een pakket van [[Kunststof (materiaal)|kunststof]]korrels. Deze methode heeft als voordeel dat er schuine taluds gecreëerd kunnen. Het nadeel van deze methode is dat er geen nieuw stuk aan de dijk gebouwd kan worden, terwijl het kunststof gevoelig is voor [[olie]] en [[chemicaliën]]. Wanneer de [[hellingshoek]] minder dan 60 graden is kan de dijk bekleed worden met gras.<ref name="technische adviescommissie voor de waterkeringen" />-->
=== Kwelscherm ===
Onder een dijk stroomt water, wat ook wel een [[kwel]]stroom genoemd wordt. Wanneer er te veel kwel onder de dijk wegstroomt kan dit een dijk instabiel maken. Het kwelwater kan afgevoerd worden door middel van afwatersloten die binnendijks liggen. Om kwelstromen in dijken te verminderen kunnen kwelschermen geplaatst worden. Bij een gemiddeld of laag waterpeil in een rivier ondervinden dijken geen problemen door de kwelstroom, bij hoog water is de kwelstroom intensiever.
{{Citeer boek
| achternaam = Flórián
| voornaam = G.J.
| datum = 1 april 1981
| titel = Beperking van kwel bij dijken middels kwelschermen
| uitgever = TU Delft
| plaats = Delft
| pagina's = 26
| taal = nl
| URL = http://resolver.tudelft.nl/uuid:2a0fabee-d39d-44b5-be37-b4efe800e7d5
| bezochtdatum = 20 november 2018
}}
</ref>
<ref name="pipingscherm">
{{Citeer boek
| achternaam = van Gestel
| voornaam = Jasper
| medeauteurs = Hizkia Trul
| datum = juni 2013
| titel = De werkmethode om dijken te laten voldoen aan de toekomstige norm op piping
| uitgever = Hogeschool Van Hall Larenstein
| plaats = Velp
| pagina's = 73
| taal = nl
| URL = http://edepot.wur.nl/279016
| bezochtdatum = 20 november 2018
}}</ref>
=== Mixed-in-place ===▼
Deze methode wordt gebruikt in [[Scandinavië]] en [[Japan]]. In Nederland is ze voor het eerst in 2009 in gebruik genomen. Bij deze methode wordt de grond vermengd met cement in
{{Citeer web
|url= https://www.vakbladgeotechniek.nl/sites/default/files/pdf/archief/artikelen/Geotechniek.april2011.nr2_MixedInPlace.dijkversterking.proef_.NwLekkerland.pdf
| achternaam = de Kant
| voornaam = Martin
| medeauteurs = Mathijs Bos, Arend Terluin
| titel= Mixed-in-Place dijkversterking proefproject Nieuw-Lekkerland
| uitgever= Vakblad Geotechniek
| datum= april 2011
| bezochtdatum=20 november 2018}}</ref>
=== Tijdelijk verhogen ===
Een voorbeeld om de dijk te versterken zijn de maatregelen die de gemeente [[Oostende]] (aan de [[Belgische kust]]) heeft getroffen. In dit voorbeeld heeft Oostende op strategische plaatsen aanpassingen gedaan op de dijk om hem, indien er zich noodweer voordoet, te verhogen met 30 centimeter. Dit betrof een lokale ingreep. Het [[brandweer]]corps onderhoudt de dijk en zorgde voor de [[Civiele techniek|civieltechnische]] aanpassingen die nodig waren om de dijk met 30 centimeter te kunnen verhogen.
In Nederland worden in noodgevallen dijken soms verhoogd door het aanbrengen van "big bags" (zandzakken van 1 m<sup>3</sup>), met rubber slangen die met water gevuld worden (noodkeringen).<ref name="noodkering">
{{Citeer web
▲=== Mixed-in-place ===
|url= http://v-web002.deltares.nl/sterktenoodmaatregelen/index.php/Aanleg_noodkering
▲Deze methode wordt gebruikt in [[Scandinavië]] en [[Japan]]. In Nederland is ze voor het eerst in 2009 in gebruik genomen. Bij deze methode wordt de grond vermengd met cement in plaats van dat het cement als een blok in de dijk wordt aangebracht. De mixed-in-place-methode zorgt voor bodemverbetering, wat de kans dat het binnentalud instort verkleint. Er kan bodemvervorming optreden wanneer het cement met het zand en de klei in de dijk vermengd wordt.<ref>{{aut|Bos et al}} (2011). [http://www.royalhaskoning.com/nl-NL/Publications/Mixed%20in%20Place%20leren%20van%20praktijkproef%20Lekdijk.pdf ''Mixed-in-Place'': leren van praktijkproef Lekdijk]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}, waterhuishouding & waterbouw</ref>
|titel= Aanleg noodkering
|uitgever= Deltares
|datum= 11 september 2018
|bezochtdatum=20 november 2018}}</ref>
=== Vetiver ===
<!--
Dit onderdeel moet eigenlijk verhuizen naar een nieuw lemma "dijkbekleding"
-->
Deze methode maakt gebruik van grassen die in blokken op dijken geplant worden. [[Vetiver]] (''Chrysopogon zizanioides'') wordt gebruikt bij de versteviging van rivierdijken. De grassoort wordt vaak gebruikt in combinatie met de grassoort ''[[Cyperus rotundus]]''. Vetiver beschermt daarnaast tegen golfoverslag. Wanneer een dijk met vetiver beplant wordt, kan deze een stijging van het waterpeil van 90 centimeter opvangen. Vetiver is een grassoort die alleen groeit in [[Tropisch klimaat|tropische]] en [[Subtropisch klimaat|subtropische]] klimaten, waardoor het alleen in deze districten gebruikt kan worden als methode tegen erosie. In Noord-Europa is deze methode dus niet toepasbaar. Voor zeedijken is ze ook niet toepasbaar, omdat het gras slechts voor kortere tijden zout water kan verdragen.
| |||