Eerste Wereldoorlog: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kwetal (overleg | bijdragen)
→‎Afrikaanse fronten: Tikfout gecorrigeerd
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 89:
Op 28 juli begon het conflict met de Oostenrijks-Hongaarse invasie van Servië, gevolgd door de Duitse aanval op Frankrijk via [[België (hoofdbetekenis)|België]] en [[Luxemburg (land)|Luxemburg]] en een Russische aanval op Duitsland. Nadat de Duitse opmars naar Parijs tot stilstand was gebracht, vestigde het [[Westfront (Eerste Wereldoorlog)|westfront]] zich in een statische uitputtingsslag van een [[loopgravenoorlog]] die weinig veranderde tot 1917. In het [[Oostfront (Eerste Wereldoorlog)|oosten]] vocht het Russische leger met succes tegen de Oostenrijks-Hongaarse troepen, maar werd teruggedrongen door het Duitse leger. Bijkomende fronten werden geopend nadat het Ottomaanse Rijk toetrad tot de oorlog in 1914, Italië en Bulgarije in 1915 en Roemenië in 1916. Het Russische Rijk ging ten onder in de [[Russische Revolutie (1917)|Russische Revolutie van 1917]], en Rusland stapte uit de oorlog na de [[Oktoberrevolutie]] later dat jaar. Na een Duits offensief langs het westfront in 1918, betraden [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Amerikaanse]] troepen de loopgraven en de geallieerden drongen de Duitse legers terug in een reeks van succesvolle offensieven. Duitsland, dat zijn eigen problemen had met revolutionairen op dat moment (de [[Novemberrevolutie]]), stemde in met een staakt-het-vuren op 11 november 1918, dat later bekend zou staan als [[Wapenstilstandsdag]]. De oorlog eindigde als een overwinning voor de geallieerden.
 
Tegen het einde van de oorlog waren vier van de imperialistische grootmachten – het Duitse, Russische, Oostenrijks-Hongaarse en Ottomaanse rijk – militair en politiek verslagen: de opvolgersstaten van de eerste twee verloren veel grondgebied, terwijl de laatste twee volledig ophielden te bestaan.<ref>Willmott, H.P. (2003), World War I, New York: Dorling Kindersley, {{ISBN|0-7894-9627-5}}, p.6</ref> Uit het Russische Rijk ontstond de revolutionaire [[Sovjet-Unie]], terwijl in Centraal-Europa allerlei nieuwe kleine staten werden gevormd.<ref>Keegan, 1988, p. 7</ref> De [[Volkenbond]] werd gesticht in de hoop een dergelijk conflict in de toekomst te voorkomen. Maar uit deze oorlog kwam het Europese nationalisme voort en het uiteenvallen van de vroegere rijken,. deDe gevolgen van de nederlaag van Duitsland en de [[Vrede van Versailles (1919)|Vrede van Versailles]] zouden op termijn bijdragen aan het uitbreken van de [[Tweede Wereldoorlog]] in 1939.<ref>Keegan, 1988, p. 11</ref>
 
== Overzicht ==
Regel 102:
Doordat in het westen een statische oorlog met loopgraven werd uitgevochten, trachtte Duitsland op zee een beslissing te forceren. Zo werd de [[U-boot]]campagne belangrijk omdat het Verenigd Koninkrijk afhankelijk was van de import van goederen en voedsel. In 1915 werd voor het eerst de [[onbeperkte duikbotenoorlog]] ingevoerd. Deze werd tijdelijk stilgelegd na het zinken van de [[Lusitania (schip)|Lusitania]].
 
Van 1914 tot en met 1917 veranderde er aan het westfront heel weinig;. hetDe strijd werd vooral gekenmerkt door bloedige offensieven die weinig terreinwinst opleverden. Voorbeelden zijn de [[slag bij Verdun]] en de [[Slagslag aan de Somme]], diewaarbij erg bloedigveel doden warenvielen, ook omdat er weinig vernieuwende tactieken werden gebruikt.
 
In 1917 braken er rellen en onlusten uit in het Russische Rijk en daarop volgde een [[Russische Revolutie|revolutie]]. Aan het eind van dat jaar, in de [[Oktoberrevolutie]], werd het regime van de [[Huis Romanov|Romanovs]] omvergeworpen waarna de [[bolsjewiek]]en de Sovjet-Unie stichtten. De gevechten tegen de [[Communisme|communisten]] bleven doorgaan en [[Vladimir Lenin|Lenin]] tekende begin 1918 een vredesverdrag, genoemd [[Vrede van Brest-Litovsk]], met de Duitsers. In datzelfde jaar kwamen de Verenigde Staten na de herinvoering van de onbeperkte duikbotenoorlog en het [[Zimmermanntelegram]] in de oorlog en verscheepten elke maand minstens 25.000 nieuwe soldaten naar [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en [[België (hoofdbetekenis)|België]]. Op zee werd het [[Duitse Rijk]] langzaam maar zeker teruggedrongen met nieuwe konvooitactieken.