Wikipedia

Mark Twain: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Encycloon (overleg | bijdragen)
moderatoren
98.865 bewerkingen
→‎Jeugd: Had die naam nog niet bij zijn geboorte
Leopard (overleg | bijdragen)
10.244 bewerkingen
k cosmetisch
Regel 9:
| overleden = [[21 april]] [[1910]]
| land = [[Verenigde Staten]]
| jaren-actief = 1867 - 19091867–1909
| genre = [[roman (literatuur)|roman]], [[satire]], [[essay]]
| bekende-werken = o.a. [[De Lotgevallen van Tom Sawyer|Tom Sawyer]]<br />
Regel 19:
}}
[[Bestand:Mark Twain at Stormfield (1909).webm|{{largethumb}}|Mark Twain in een korte film (1909)]]
'''Samuel Langhorne Clemens''' ([[Florida (Missouri)|Florida]] (Missouri), [[30 november]] [[1835]] – [[Redding (Connecticut)|Redding]] (Connecticut), [[21 april]] [[1910]]),<ref>{{cite web |url=http://www.marktwainhouse.org/theman/bio.shtml |title=The Mark Twain House Biography |accessdate=2006-10-24 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100413130044/http://www.marktwainhouse.org/theman/bio.shtml |archivedate=2010-04-13 }}</ref> beter bekend onder zijn schrijversnaam '''Mark Twain''', was een [[Amerikaanse literatuur|Amerikaanse schrijver]] en [[Komische literatuur|humorist]]. Twain werd vooral bekend door zijn romans ''[[De Lotgevallen van Tom Sawyer]]'' en ''[[De Lotgevallen van Huckleberry Finn]]''. Laatstgenoemd werk wordt ook wel als een ''[[Great American Novel]]'' (grote Amerikaanse roman) aangemerkt.<ref>{{cite web |url=http://www.americaslibrary.gov/aa/twain/aa_twain_huckfinn_1.html |title=Mark Twain's Huckleberry Finn |accessdate=2012-03-12}} Hoewel de term "the great American novel" enkelvoud is, zijn er meerdere Amerikaanse romans die als zodanig worden aangemerkt.</ref> Twain wordt uitgebreid geciteerd.<ref>{{cite web |url=http://www.twainquotes.com/ |title=Mark Twain quotations |accessdate=2006-10-24}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.quotationspage.com/quotes/Mark_Twain/ |title=Mark Twain Quotes -– The Quotations Page |accessdate=2006-10-24}}</ref> Tijdens zijn leven was hij bevriend met [[president]]en, wetenschappers, kunstenaars, ondernemers en edelen.
 
Twain genoot een enorme populariteit bij het publiek. Met zijn scherpzinnigheid en vlijmscherpe [[satire]] oogstte hij lof van zowel critici als collegae. De Amerikaanse schrijver [[William Faulkner]] noemde Twain "de vader van de [[Amerikaanse literatuur]]”.<ref name="faulkner">{{cite book |last=Jelliffe |first=Robert A. |title=Faulkner at Nagano |year=1956 |publisher=Kenkyusha, Ltd |location=Tokyo}}</ref>
Regel 33:
| publisher = Doubleday
| isbn = 0-385-47715-5
| chapter = Chapter 1: The Best Boy You Had 1835-18471835–1847
}}. Geciteerd in {{cite web
| url = http://classiclit.about.com/library/weekly/aafpr113003b.htm
Regel 39:
| publisher = About.com: Literature: Classic
| accessdate = 2006-10-11
}}</ref> Hij was de zesde van zeven kinderen. Slechts drie van zijn broers en zussen overleefden hun kindertijd. Zijn broer Orion leefde van 1825 tot 1897. Zijn broer Henry (1838-18581838–1858) kwam op 19-jarige leeftijd om bij een explosie op een rivierboot.<ref>[http://www.marktwainproject.org/xtf/view?docId=letters/UCCL00017.xml;style=letter;brand=mtp To William A. Moffett ''per'' Telegraph Operator 21 June 1858 • Memphis, Tenn.]</ref> Zijn zuster Pamela leefde van 1827 tot 1904. Zijn zuster Margaret (1830-18391830–1839) stierf toen Twain drie jaar was en zijn broer Benjamin (1832-18421832–1842) overleed drie jaar later. Een andere broer, Pleasant (1828–1829), stierf toen hij nog maar zes maanden was.<ref>{{cite web |url=http://marktwainhouse.org/theman/twain_tree.pdf |format=PDF|title=Mark Twain's Family Tree |accessdate=2007-01-01}}</ref> Twain werd geboren twee weken nadat de [[komeet Halley]] de aarde het dichtst genaderd was en voorspelde later dat hij zou sterven als de komeet weer langskwam.
 
Toen Twain vier was, verhuisde het gezin naar [[Hannibal (Missouri)|Hannibal]],<ref>{{cite web |url=http://www.lucidcafe.com/library/95nov/twain.html |title=Mark Twain, American Author and Humorist |accessdate=2006-10-25}}</ref> een havenstad aan de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]], die de inspiratie leverde voor de fictieve stad St. Petersburg in ''De Lotgevallen van Tom Sawyer'' en ''De Lotgevallen van Huckleberry Finn''.<ref>{{cite web |url=http://encarta.msn.com/sidebar_701509634/Adventures_of_Huckleberry_Finn_The.html |title=Adventures of Huckleberry Finn |accessdate=2006-11-11 |last=Lindborg |first=Henry J. |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091028010000/http://encarta.msn.com/sidebar_701509634/Adventures_of_Huckleberry_Finn_The.html |archivedate=2009-10-28 }}</ref> In die tijd was Missouri een [[slavenstaat]] binnen de [[Verenigde Staten|Unie]] en de jonge Twain raakte vertrouwd met het [[slavernij]]wezen, een thema dat hij later in zijn schrijven verder uitdiepte.
Regel 53:
}}</ref> Het jaar daarop werd hij leerling bij een drukkerij. In 1851 begon hij met het werk als [[Machinezetter|letterzetter]] en schreef hij artikelen en humoristische verhaaltjes voor de ''Hannibal Journal'', een krant waar zijn broer Orion eigenaar van was. Toen hij 18 was vertrok hij uit Hannibal en hij werkte vervolgens als drukker in [[New York (stad)|New York]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]], [[Saint Louis (Missouri)|St. Louis]] en [[Cincinnati]]. Hij werd lid van de [[vakbond]] en ontwikkelde zichzelf ’s avonds in de openbare bibliotheken, waar hij naar eigen zeggen meer kennis opdeed dan hij op een gewone school zou hebben gedaan.<ref>Philip S. Foner, ''Mark Twain: Social Critic'' (New York: International Publishers, 1958), p.13, geciteerd in Helen Scotts "The Mark Twain they didn’t teach us about in school" (2000) in ''[[International Socialist Review]]'' 10, winter 2000, pp. 61-65, beschikbaar via [http://www.marxists.de/culture/twain/noteach.htm#n2 www.marxists.de]</ref> Op zijn tweeëntwintigste keerde hij terug naar Missouri. Tijdens een reis naar [[New Orleans (stad)|New Orleans]], stroomafwaarts over de Mississippi, maakte de loods van de [[stoomboot]], Horace E. Bixby, Twain enthousiast voor een baan als stoombootloods; dat was een royaal betaalde baan met een vast salaris van $250 per maand.<ref>''Life on the Mississippi'', chapter 15</ref>
 
[[Bestand:Twain House first floor library HABS CONN,2-HARF,16-63.jpg|thumb|left|De bibliotheek in het [[Mark Twain-huis House]], die opvalt door een met de hand gesjabloneerde lambrisering, een schouw uit India, rijkelijk versierd behang en een enorme handgesneden schoorsteenmantel, die Twain in Schotland op de kop had getikt. <small>(foto [[HABS]])</small>]]
 
Om te kunnen aanleggen bij de honderden havens en houtopslagplaatsen langs de rivieroevers moest de loods van een rivierboot een uitgebreide kennis hebben over de steeds veranderende rivier. Twain bestudeerde meer dan twee jaar lang 2000 mijl (3200&nbsp;km) van de Mississippi, voordat hij in 1859 zijn loodsdiploma behaalde. Terwijl hij daarmee bezig was, haalde hij zijn jongere broer Henry over om met hem samen te werken. Henry kwam op 21 juni 1858 om toen de stoomboot waarop hij werkte, de ''[[Pennsylvania]]'', explodeerde. Twain had zijn dood een maand daarvoor voorzien in een heldere droom,<ref>Autobiography</ref> die zijn belangstelling voor [[parapsychologie]] wekte; hij was een van de eerste leden van de [[Society for Psychical Research]].<ref>For more of an account of Twain's involvement with parapsychology, see Blum, Deborah, ''Ghost Hunters: William James and the Search for Scientific Proof of Life After Death" (Penguin Press, (2006)).</ref> Twain voelde zich schuldig over de dood van zijn broer en voelde zich daar voor de rest van zijn leven verantwoordelijk voor. Hij bleef op de rivier werken en diende als loods tot in 1861 de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] uitbrak en het verkeer over de Mississippi beperkt werd.
Regel 66:
 
[[Bestand:MTwainAppletonsJournal4July74.jpg|thumb|Gravure van Twain uit 1874]]
Twain en zijn broer reisden meer dan twee weken met een [[postkoets]] over de [[Great Plains]] en de [[Rocky Mountains]], waarbij ze onderweg een bezoek brachten aan de [[Mormonen|Mormoonse gemeenschap]] in [[Salt Lake City]]. Deze ervaringen inspireerden hem tot ''[[Roughing It]]'' (Het is Behelpen) en verschaften stof voor ''[[The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County]]'' (De Beroemde Springkikker uit het District Calaveras). Twains reis eindigde in de zilvermijnstad [[Virginia City (Nevada)|Virginia City]], [[Nevada (staat)|Nevada]], waar hij [[mijnwerker]] werd.<ref name="Hannibal"/> Hij mislukte als mijnwerker maar vond werk bij een krant in Virginia City, de ''[[Territorial Enterprise]]''.<ref>''Comstock Commotion: The Story of the Territorial Enterprise and Virginia City News,'' Chapter 2.</ref> Daar ondertekende hij voor het eerst met de naam "Mark Twain". Die naam verscheen op 3 februari 1863 onder een humoristisch reisverslag getiteld "''LETTER FROM CARSON -– re: Joe Goodman; party at Gov. Johnson's; music''" (''BRIEF VAN CARSON – betr: Joe Goodman; feestje bij Gouverneur Johnson; muziek'').<ref name=MT_quotes>{{cite web |title = Mark Twain quotations |url = http://www.twainquotes.com/teindex.html }}</ref>
 
Twain reisde vervolgens naar [[San Francisco]], waar hij zijn werk als journalist voortzette en lezingen begon te geven. De uitspraak over het weer in San Francisco ''De koudste winter die ik in mijn hele leven meemaakte, was een zomer in San Francisco'' wordt (onterecht) toegeschreven aan Mark Twain.<ref>{{en}}[http://www.twainquotes.com/SanFrancisco.html TwainQuotes]</ref> Hij ontmoette schrijvers als [[Francis Bret Harte|Bret Harte]], [[Artemus Ward]] en [[Dan DeQuille]]. Een opdracht op [[Hawaï]] werd de basis voor zijn eerste voordrachten.<ref name="PBS">{{cite web
Regel 86:
 
Het paar woonde van 1869 tot 1871 in [[Buffalo (New York)|Buffalo]], New York. Twain had een zakelijk belang in de [[Buffalo Express]] en werkte als redacteur en schrijver. Hun zoon Langdon stierf toen hij negentien maanden was aan [[difterie]].
In 1871 verhuisde Twain met zijn gezin naar [[Hartford (Connecticut)|Hartford]], [[Connecticut]], waar hij in 1873 begon met de bouw van een huis voor hen, dat in 1927 door plaatselijke bewonderaars van de sloop zou worden gered en uiteindelijk een museum werd, dat aan hem is gewijd.<ref name="MTHouse">{{cite web | 1 = | url =http://www.marktwainhouse.org/thehouse/house.shtml | title =The Mark Twain House and Museum: History of the House | publisher =The Mark Twain House & Museum | accessdate =2007-09-08 | deadurl =yes | archiveurl =https://web.archive.org/web/20100419230648/http://www.marktwainhouse.org/thehouse/house.shtml | archivedate =2010-04-19 }}</ref> Daar schonk Olivia het leven aan drie dochters: Susy (1872-18961872–1896), Clara (1874-19621874–1962)<ref>{{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Mrs. Jacques Samossoud Dies; Mark Twain's Last Living Child; Released 'Letters From Earth' |url= |quote=[[San Diego, California]], Nov. 20 (UPI) Mrs. Clara Langhorne Clemens Samossoud, the last living child of Mark Twain, died last night in Sharp Memorial Hospital. She was 88 years old. |publisher=New York Times |date=November 21, 1962, Wednesday |accessdate=2007-07-21}}</ref> en Jean (1880-19091880–1909). Hun huwelijk duurde 34 jaar, tot het overlijden van Olivia in 1904.
 
Tijdens zijn jaren in Hartford raakte Twain bevriend met zijn collega-schrijver [[William Dean Howells]].
Regel 111:
[[Bestand:SamuelC Grave.jpg|thumb|Grafsteen van Mark Twain op het kerkhof van Woodlawn.]]
 
Zijn voorspelling kwam uit: Twain stierf op 21 april 1910 aan een hartaanval in [[Redding (Connecticut)|Redding]], [[Connecticut]], één dag voordat de komeet de aarde het dichtst genaderd was (zie link van 1835 naar de [[Komeet Halley]]). Toen president [[William Howard Taft]] vernam dat Mark Twain was overleden, sprak hij de woorden:<ref>{{cite web |url=http://classiclit.about.com/cs/profileswriters/p/aa_marktwain.htm |title=Mark Twain (Samuel Langhorne Clemens) |accessdate=2006-11-01 |author=Esther Lombardi, [[about.com]]}}</ref><ref>{{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Mark Twain is Dead at 74. End Comes Peacefully at His New England Home After a Long Illness. |url= |quote=[[Danbury, Connecticut]], April 21, 1910. Samuel Langhorne Clemens, "Mark Twain," died at 22 minutes after 6 to-night. Beside him on the bed lay a beloved book --– it was Carlyle's " French Revolution" --– and near the book his glasses, pushed away with a weary sigh a few hours before. Too weak to speak clearly, "Give me my glasses," he had written on a piece of paper. |publisher=New York Times |date=April 22, 1910 |accessdate=2007-07-21}}</ref>
 
{{cquote|1=Mark Twain verschafte plezier —– echte intellectuele vreugde —– aan miljoenen en zijn werk zal dat plezier blijven geven aan miljoenen die nog komen ... Zijn humor was Amerikaans, maar hij werd bijna evenveel gewaardeerd door Engelsen en mensen uit andere landen, als door zijn landgenoten. Hij maakt een blijvend deel uit van de [[Amerikaanse literatuur]].}}
 
Twain ligt begraven bij het familiegraf van zijn vrouw op het kerkhof van Woodlawn in [[Elmira (New York)|Elmira]]. Zijn graf wordt gemarkeerd door een vier meter hoog monument, dat daar geplaatst is door Clara, de dochter die hem overleefde.<ref>[http://www.go-new-york.com/Elmira Elmira Travel Information]</ref> Er is ook een kleinere grafsteen.
Regel 124:
| last=Kirk
| first=Connie Ann
| title=Mark Twain -– A Biography
| location=Connecticut
| publisher=Greenwood Printing
Regel 138:
{{cquote|1=Dit boek is het verslag van een plezierreis. Als het een verslag was geweest van een gewichtige wetenschappelijke expeditie, zou het iets hebben van die ernst, diepzinnigheid en indrukwekkende onbegrijpelijkheid die zo eigen is aan dat soort boeken en die ze bovendien zo aantrekkelijk maken. Desondanks is het niet alleen maar een verslag van een feestje; het heeft een bedoeling, namelijk de lezer voor te houden hoe hij waarschijnlijk Europa en het Oosten zou zien als hij daar met zijn eigen ogen naar zou kijken, in plaats van met de ogen van de mensen die die landen vóór hem hebben bereisd. Ik doe maar een beetje alsof ik iedereen laat zien hoe hij naar belangrijke dingen aan de overkant van de oceaan zou moeten kijken – dat doen andere boeken wel en daarom is dat niet nodig, zelfs al zou ik het kunnen.}}
 
In 1872 publiceerde Twain een tweede boek met reisverhalen, min of meer een vervolg op de ''Innocents''. Dit boek, ''Roughing It'' geheten, is een semi-autobiografischsemiautobiografisch verslag van Twains reis naar [[Nevada (staat)|Nevada]] en zijn daaropvolgende verblijf in het Amerikaanse westen. Het boek hekelt de Amerikaanse en Westerse maatschappij op dezelfde manier waarop de ''Innocents'' kritiek uitoefende op verschillende landen van Europa en het Midden-Oosten. Twains volgende werk richtte zich enigszins op gelijkaardige wijze als ''Roughing It'' op de Amerikaanse maatschappij, zij het meer gericht op de dagelijkse gang van zaken. Het droeg de titel ''[[The Gilded Age: A Tale of Today]]'', en was geen [[reisverhaal]], zoals zijn twee vorige boeken, maar zijn eerste poging om een roman te schrijven. Het boek is eveneens opmerkelijk omdat het het enige werk is dat Twain niet alleen schreef: hij schreef het samen met zijn buurman [[Charles Dudley Warner]].
 
Gebaseerd op Twains persoonlijke ervaringen op de Mississippi is ''[[Old Times on the Mississippi]]'', een reeks korte verhalen, in 1875 in de ''[[Atlantic Monthly]]'' gepubliceerd. Het boek gaf een beeld van Twains ontgoocheling over de [[Romantiek (stroming)|Romantiek]].
Regel 149:
Tussen het schrijven van ''Pauper'' door was Twain begonnen met de ''Adventures of Huckleberry Finn''.<ref>{{cite book | last = Powers | first = Ron | authorlink = Ron Powers | title = Mark Twain: A Life | publisher = Free Press | year = 2005 | location = New York | pages = 471–473 | isbn = 9780743248990}}</ref> Hij had doorlopend problemen om het te voltooien en begon ook aan een ander reisverhalenboek, ''[[A Tramp Abroad]]'', dat Twain op de voet volgt tijdens zijn reis door Centraal- en Zuid-Europa. Dat voltooide hij wel.
 
Toen ''[[De Lotgevallen van Huckleberry Finn|Adventures of Huckleberry Finn]]'' in 1884 uiteindelijk gepubliceerd werd, bevestigde dit boek Twains reputatie als een opmerkelijke Amerikaanse schrijver. Sommigen hebben het de eerste ''[[Great American Novel]]'' genoemd en het boek is verplichte leesstof geworden op veel scholen overal in de Verenigde Staten. ''Huckleberry Finn'' was een vervolg op ''Tom Sawyer'' en bleek een serieuzere ondertoon te hebben dan zijn voorganger. Het dragende idee van ''Huckleberry Finn'' is het geloof van de jonge knaap dat hij moet doen wat hij juist vindt, zelfs als de meerderheid van de maatschappij het niet met hem eens is.
 
Twain begon aan het vierhonderd pagina’s tellende ''Huckleberry Finn'' in de zomer van 1876, meteen na de publicatie van ''Tom Sawyer''. Tijdens het schrijven van het boek werkte hij ook aan ''The Prince and the Pauper'' en andere boeken. Een daarvan was ''[[Life on the Mississippi]]'', dat uitging van het eerder verschenen ''Old Times''. Na 22 jaar beschrijft Twain zijn herinneringen aan de Mississippi, aangevuld met nieuwe ervaringen. In het boek verkondigt hij ook dat "Mark Twain" de uitroep was die werd gedaan als de boot in veilig water was aangeland – twee vademen diep. Van ''Life on the Mississippi'', dat uitkwam in 1883, wordt gezegd dat het een grote invloed heeft gehad op ''Huckleberry Finn'', het boek waaraan hij eigenlijk bezig was.<ref name="c-a-kirk"/>
 
Het laatste vijfde gedeelte van ''Huckleberry Finn'' is onderwerp van veel discussie. Sommigen beweren dat Twain —– zoals de criticus [[Leo Marx]] dat verwoordt —– een “zenuwinzinking” heeft gehad. [[Ernest Hemingway]] zei over ''Huckleberry Finn'': “Als je het leest, moet je ophouden waar de Neger Jim bij de jongens wordt weggehaald. Dat is het echte einde. De rest is gewoon wat geklets".<ref>from Chapter 1 of [[The Green Hills of Africa]]</ref>
 
=== Latere geschriften ===
Na de publicatie van zijn grote werken ging Twain zich meer richten op zakelijke ondernemingen, om de toenemende problemen af te wenden die hij zich op de hals had gehaald met zijn schrijversprojecten. Hij richtte een uitgeversbedrijf op dat hij ''Charles L. Webster & Company'' noemde, naar zijn aangetrouwde neef met wie hij samen eigenaar was.<ref>{{cite web |url=http://www.pbs.org/wgbh/amex/grant/peopleevents/p_twain.html |title=American Experience -– People & Events: Samuel Langhorne Clemens, 1835-19101835–1910 |publisher=PBS |accessdate=2007-11-28}}</ref> Voor het prille uitgeversbedrijf koos Twain de ''[[Memoires]] van President [[Ulysses S. Grant]]''. Tussendoor vond hij tijd om ''The Private History of a Campaign That Failed'' te schrijven voor ''[[The Century Magazine]]''. Dit stuk gaf een gedetailleerd verslag van zijn twee weken durende activiteiten bij de troepen van de Confederatie tijdens de Burgeroorlog.
 
Twain hield zich vervolgens bezig met ''[[A Connecticut Yankee in King Arthur's Court (roman)|A Connecticut Yankee in King Arthur's Court]]'', waarin hij voor het eerst blijk gaf van zijn teleurstelling in de politiek. Geschreven in dezelfde “historische, fictieve” stijl als ''The Prince and the Pauper'', liet ''A Connecticut Yankee'' de absurditeit zien van de politieke en maatschappelijke normen door ze te verplaatsen naar het hof van [[Koning Arthur]]. Twain begon aan het boek in december 1885, legde vervolgens het schrijven eraan stil tot de zomer van 1887 en voltooide het uiteindelijk in het voorjaar van 1889.
 
Om zijn rekeningen te kunnen betalen en zijn zakelijke plannen gaande te kunnen houden schreef Twain in hoog tempo artikelen en boekbesprekingen. Hij maakte op een beruchte manier [[James Fenimore Cooper]] belachelijk in een artikel waarin hij Coopers ''Literaire Misdrijven'' beschreef. Hij klaagt er bijvoorbeeld over dat Coopers ''[[De Wilddoder]]'' pretendeert realistisch te zijn, maar dat het op dat punt verschillende tekortkomingen vertoont. Hij ontpopte zich tot een vileine criticus, niet alleen van andere schrijvers, maar ook van andere critici, door bijvoorbeeld te opperen dat de hooggeleerde heren [[Thomas Loundsbury]], [[Brander Matthews]] en [[Wilkie Collins]], voordat ze het werk van Cooper ophemelden, “daar eerst toch iets van gelezen zouden moeten hebben”.<ref>Twain, Mark. Fenimore Cooper’s Literary Offenses. From Collected Tales, Sketches, Speeches and Essays, from 1891-19101891–1910. Edited by Louis J. Budd. New York: Library of America, 1992.</ref>
 
Zijn volgende grootschalige werk, ''[[Pudd'nhead Wilson]]'', werd eerst in episoden gepubliceerd in ''The Century Magazine'', voor het als boek werd uitgebracht. Het boek beschrijft het racisme van het Missouri van voor de Burgeroorlog, dat zich ook richtte tegen ogenschijnlijk blanke mensen die minieme sporen droegen van Afrikaanse voorouders, en de acceptatie daarvan in brede kring, soms zelfs bij de zwarte bevolking. Oorspronkelijk koos Twain voor een verhaal dat geïnspireerd was op een Siamese tweeling die hij in Europa gezien had. Gaandeweg namen andere figuren het verhaal over. Daarop besloot Twain de meeste elementen van het tweelingverhaal eruit te halen. Deze bracht hij onder in een aparte novelle: ''The Comedy of The Extraordinary Twins''. Beide romans werden in 1894 in één band uitgebracht. Het eind van het boek werd razendsnel geschreven, omdat Twain wanhopig probeerde zijn faillissement alsnog af te wenden. In de vier weken van 12 november tot 14 december 1893 schreef hij voor dit boek roman 60&nbsp;000 woorden.<ref name="c-a-kirk"/> Critici hebben gewezen op de overhaaste voltooiing als de oorzaak van de rommelige structuur van de roman en het veelvuldig onderbreken van de verhaallijn. Het was alles bijeen niet genoeg, want in 1894 werd zijn faillissement aangevraagd.
 
[[Bestand:TwainmarkSarony.jpg|thumb|left|190px|Twain, 1895, door [[Napoleon Sarony]]]]
Twains volgende waagstuk was een zuiver fictief verhaal dat hij de ''[[Personal Recollections of Joan of Arc]]'' noemde en opdroeg aan zijn vrouw. Twain heeft lange tijd gezegd dat dit het boek was waar hij het trotst op was, ondanks de kritiek die hij erop kreeg. Sinds zijn kindertijd was het boek een droom geweest; hij beweerde dat hij, toen hij tiener was, een manuscript had gevonden met een gedetailleerd verslag van het leven van [[Jeanne d'Arc]].<ref name="c-a-kirk" /> Twain was ervan overtuigd dat het boek zijn uitgeversbedrijf kon redden. Zijn financieel adviseur, [[Henry Huttleston Rogers]], praatte hem dat uit zijn hoofd en kreeg gedaan dat Twain helemaal uit de zaak stapte. Desondanks werd het boek in 1896 gepubliceerd.
Regel 193:
De twee mannen introduceerden elkaar bij hun kennissen. Twain was een bewonderaar van het opmerkelijke [[doofblindheid|doofblinde]] meisje [[Helen Keller]]. Hij ontmoette Keller en haar lerares [[Anne Sullivan]] voor het eerst in de winter van 1894 tijdens een feest ten huize van [[Laurence Hutton]] in New York. Twain introduceerde hen bij Rogers, die samen met zijn vrouw de opleiding van Keller betaalde aan het [[Radcliffe College]]. Het is Twain aan wie wordt toegeschreven dat hij Sullivan, Kellers [[gouvernante]] en metgezel, een wonderdoenster noemde. Zijn woordkeuze werd later de ingeving voor de titel van het toneelstuk en de filmbewerking van [[William Gibson]]s ''[[The Miracle Worker (toneelstuk)|The Miracle Worker]]''. Twain liet Rogers ook kennismaken met de [[journalist]]e [[Ida M. Tarbell]], die de industriemagnaat interviewde, wat leidde tot een ontmaskerend roddelverhaal en indirect tot het uiteenvallen van de Standard Oil Trust. Op de tochten aan boord van de ''Kanawha'' werden Twain en Rogers herhaaldelijk vergezeld van [[Booker T. Washington]], de beroemde voormalige slaaf, die een toonaangevende opvoedkundige was geworden.
 
Terwijl de twee beroemde bejaarde mannen werden gezien als drink- en pokervrienden, wisselden zij ook brieven uit als zij niet bij elkaar waren, wat vaak voorkwam omdat zij allebei veel reisden. Anders dan Rogers eigen brieven, die nooit zijn geopenbaard, zijn de inzichtgevende brieven van Twain wel gepubliceerd.<ref>Zie ''Mark Twain's Correspondence with Henry Huttleston Rogers, 1893-19091893–1909''.</ref> De geschreven gedachtewisselingen tussen de twee mannen geven een beeld van Twains welbekende gevoel voor humor en, wat verrassender is, van Rogers gevoel voor gekkigheid, dat een zeldzaam inzicht geeft in de geheime kant van de industriemagnaat.
 
In april 1907 voeren Twain en Rogers naar de opening van de [[Jamestown Expositie]] in [[Virginia (staat)|Virginia]]. Twains populariteit bij het publiek was zodanig dat veel aanbidders in boten rond de ''Kanawha'' voeren, in de hoop om een glimp van hem op te vangen. Toen de samenscholing van boten rond het jacht de veiligheid in gevaar dreigde te brengen, voelde hij zich ten slotte verplicht om aan dek te komen en de menigte toe te zwaaien.
 
Vanwege de slechte weersomstandigheden werd het motorjacht een paar dagen opgehouden voordat het zich op de [[Atlantische Oceaan]] kon wagen. Rogers en een aantal anderen van zijn groep keerden per trein terug naar New York. Twain hield niet van reizen met de trein en koos ervoor om te wachten en met de ''Kanawha'' terug te varen. De journalisten tastten echter in het duister over zijn verblijfplaats; toen hij niet volgens plan in New York terugkeerde, opperde ''[[The New York Times]]'' dat hij mogelijk “op zee vermist” was. Toen hij veilig en wel in New York arriveerde en hem dat ter ore kwam, schreef de humorist een satirisch artikel over het voorval, waarin hij aanbood om “... een diepgaand onderzoek in te stellen naar het bericht dat ik op zee ben vermist. Als er enige grond is voor het bericht zal ik meteen het bezorgde publiek op de hoogte stellen.”<ref>{{en}}[http://www.twainquotes.com/19070505.html Mark Twain Investigating]. The New York Times, May 5, 1907.</ref> Het voorval vertoont gelijkenis met een gebeurtenis uit 1897, waarbij hij zijn beroemde opmerking “Het bericht van mijn dood is overdreven” maakte nadat een journalist eropuit was gestuurd om te onderzoeken of hij overleden was (in werkelijkheid was zijn nicht ernstig ziek).
 
Later in 1907 keerden Twain en de zoon van Rogers, Henry Jr., aan boord van de ''Kanawha'' terug naar de Expositie in Jamestown. De humorist fungeerde als gastheer op de [[Robert Fulton|Robert Fulton Dag]] op 23 september 1907, waarop het eeuwfeest werd gevierd van Fultons uitvinding van de stoomboot. Twain, die inviel voor de ziekelijke voormalige president van de VS, [[Grover Cleveland]], werd geïntroduceerd door [[schout-bij-nacht]] [[Purnell Harrington]]. Twain kreeg een vijf minuten lange staande ovatie; toehoorders juichten en zwaaiden met hoeden en paraplu’s. Diep geroerd zei Twain: “Als jullie een beroep doen op mijn hoofd, voel ik dat niet; maar ik voel het wel als jullie een beroep doen op mijn hart.”<ref>Bericht in de krant ''[[Virginian-Pilot]]'' uit Norfolk</ref>
Regel 206:
 
== Politieke en religieuze opvattingen ==
Terwijl zijn reputatie als populaire schrijver zijn bijdragen als maatschappijcriticus overschaduwde, hield Twain er uitgesproken ideeën op na over de politieke onderwerpen van zijn tijd; het radicalisme van zijn vriendin [[Helen Keller]] was echter door de loop der tijd tenietgegaan. Via de familie van zijn vrouw had Twain contact met veel vooraanstaande progressieven. De laatste twintig jaar van zijn leven bracht hij door als een “uitgesproken [[imperialisme|anti-imperialist]] en [[kapitalisme|anti-kapitalistantikapitalist]]".<ref name="helen-scott"/> Toch deed hij aanzienlijke investeringen met het doel om daar winst mee te maken, zij het met weinig resultaat.<ref>{{cite web
| url=http://www.marktwainhouse.org/themuseum/archivist.shtml
| title=Mark Twain's Investment in The Paige Compositor
Regel 264:
 
=== Vivisectie ===
Twain was tegen elk soort [[vivisectie]], niet wetenschappelijk gefundeerd maar om ethische redenen.<ref>{{cite web |title = Mark Twain Quotations -– Vivisection |url=http://www.twainquotes.com/Vivisection.html|accessdate = 2006-10-24}}</ref>
 
<blockquote>“Ik vind het niet belangrijk om te weten of vivisectie resultaten oplevert die al dan niet heilzaam zijn voor het mensdom….De pijn die het dieren zonder hun toestemming aandoet is de reden dat ik daar vijandig tegenover sta en dat is voor mij een voldoende rechtvaardiging voor die vijandschap, zonder verder te kijken.”</blockquote>
 
=== Religie ===
Twain stond het grootste gedeelte van zijn latere leven kritisch tegenover de [[georganiseerde godsdienst]] en bepaalde elementen van het [[christendom]]. In 1901 verzette hij zich tegen de acties van een [[missionaris]], Dr. [[William Scott Ament]] (1851–1909) naar aanleiding van berichten dat Ament en andere missionarissen in de nasleep van de [[Bokseropstand|Bokser-opstand]] van 1900 schadeloosstellingen eisten van de Chinese onderdanen. Twains reactie op het vernemen van de methoden van Ament werd in februari 1901 onder de titel: ''[[Aan de Man die in het Duister Zit]]'' gepubliceerd in de ''North American Review'' en haalt voorbeelden aan van [[imperialisme]] in China en Zuid-Afrika en de bezetting door de VS van de Filipijnen.<ref>Mark Twain, "To the Person Sitting in Darkness", ''The North American Review'' 182:531 (February 1901):161-176; https://archive.org/details/jstor-25105120</ref> In een volgend artikel “Aan mijn kritische Missionaris” in april 1901 gepubliceerd in de ''The North American Review'', zet hij zijn aanval ongeremd voort, maar nu niet meer gericht op Ament, maar op zijn superieuren, de [[American Board of Commissioners for Foreign Missions]].<ref>Mark Twain, "To My Missionary Critics", ''The North American Review'' 172 (april 1901):520-534; http://www.125books.com/inc/pt4321/pt4322/pt4323/pt4324/pt4325/data_all/books/T/ToMissCritics%20BY%20Mark%20Twain.pdf</ref>
 
Twain schreef bijvoorbeeld: “Het Geloof is iets geloven waarvan je weet dat het niet zo is,” en “Als Christus nu hier zou zijn, is er een ding dat hij niet zou zijn – een christen.”<ref name="Huberman">{{cite book| title = The Quotable Atheist| edition = | last =Huberman| first =Jack| coauthors = | year =2007| publisher =Nation Books| isbn = 9781568584195| pages = 303–304}}</ref>
Regel 300:
[[Bestand:Sydney writers walk mark twain.jpg|left|thumb| Een plaquette ter ere van Mark Twain op de [[Sydney Writers Walk]] in [[Sydney]], [[Australië (land)|Australië]]]]
 
Zijn geboortehuis bestaat nog steeds in [[Florida (Missouri)]]. Het huis van zijn jeugdvriendin Laura Hawkins, van wie gezegd wordt dat zij hem heeft geïnspireerd tot zijn fictieve personage Becky Thatcher, is bewaard als het "Thatcher House.". In mei 2007, werd het zorgvuldig gerestaureerde huis van Tom Blankenship, de inspiratiebron voor Huckleberry Finn, opengesteld voor het publiek. Het huis dat hij had gebouwd voor zijn gezin in Hartford, Connecticut, waar hij en zijn vrouw hun drie dochters grootbrachten, is ook bewaard gebleven en staat open voor bezoekers als het [[Mark Twain House]].
 
De acteur [[Hal Holbrook]] bedacht een onemanshow met de naam ''[[Mark Twain Tonight]]'', die hij gedurende 50 jaar regelmatig heeft opgevoerd. Voor de uitzending door [[CBS (televisiezender)|CBS]] won hij in 1967 een [[Emmy Award]].
Regel 311:
Twain maakte gebruik van verschillende pseudoniemen, voordat hij voor “Mark Twain” koos. Tot 1863 ondertekende hij zijn humoristische en fantasierijke korte verhalen met "Josh." Bovendien gebruikte hij het pseudoniem "Thomas Jefferson Snodgrass" voor een reeks humoristische brieven.<ref>''Thomas Jefferson Snodgrass'', (Charles Honce, James Bennet, ed.), Pascal Covici, Chicago, 1928</ref>
 
Hij hield vol dat zijn belangrijkste pseudoniem stamde uit zijn jaren dat hij op de rivierboten op de Mississippi werkte, waar twee vademen, -– een diepte die “veilig water” aangaf voor de boten, -– werd gemeten met de [[loodlijn (scheepvaart)|loodlijn]]. Een [[vadem]] is in de scheepvaart een dieptemaat, die overeenkomt met twee yards (1,8 m); "twain" is een archaïsche term voor "twee". De kreet van de bootsman was "mark twain" of, uitgebreider, "by the mark twain", wat betekende "volgens het merkteken [op de lijn], [is de diepte] twee [vademen]", dat wil zeggen, "er is 12 voet (3,7 m) water onder de boot en het is veilig om te passeren.
 
Twain beweerde dat zijn beroemde pseudoniem niet helemaal zijn eigen uitvinding was. In ''Life on the Mississippi'', schreef hij:<ref>''Life on the Mississippi'', chapter 50</ref>
Regel 335:
* (1868) ''General Washington's Negro Body-Servant'' (fictie)
* (1868) ''My Late Senatorial Secretaryship'' (fictie)
* (1869) ''[[The Innocents Abroad]]'' (non-fictie, reisverhaal)
* (1870-71) ''Memoranda'' (maandelijkse column voor het tijdschrift ''[[The Galaxy]]'')
* (1871) ''[[Mark Twain's (Burlesque) Autobiography and First Romance]]'' (fictie)
Regel 361:
* (1896) ''[[Tom Sawyer, Detective]]'' (fictie)
* (1896) ''[[Personal Recollections of Joan of Arc]]'' (fictie)
* (1897) ''[[How to Tell a Story and other Essays]]'' (non,-fictie, essays)
* (1897) ''[[Following the Equator]]'' (non-fictie, reisverhaal)
* (1898) ''[[Is He Dead?]]'' (toneelstuk)
* (1900) ''[[The Man That Corrupted Hadleyburg]]'' (fictie)
Regel 369:
* (1901) ''[[Edmund Burke on Croker and Tammany]]'' (politieke satire)
* (1901) ''[[To the Person Sitting in Darkness]]'' (essay)
* (1901) ''To My Missionary Critics'' (essay) The North Atlantic Review 172 (april 1901)
* (1902) ''A Double Barrelled Detective Story'' (fictie)
* (1904) ''[[A Dog's Tale]]'' (fictie)
Regel 460:
'''Literatuur'''
* [[Lucius Beebe]]. ''Comstock Commotion: The Story of the Territorial Enterprise and Virginia City News''. Stanford University Press, 1954 ISBN 1-122-18798-X
* Louis J. Budd, ed. Mark Twain, Collected Tales, Sketches, Speeches & Essays 1891-19101891–1910 ([[Library of America]], 1992) (ISBN 978-0-940450-73-8)
* [[Ken Burns]], Dayton Duncan, and [[Geoffrey C. Ward]], ''Mark Twain: An Illustrated Biography''. New York: Alfred A. Knopf, 2001 (ISBN 0-375-40561-5)
* Gregg Camfield. ''The Oxford Companion to Mark Twain''. New York: Oxford University Press, 2002 (ISBN 0-19-510710-1)
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Mark_Twain"