Paus Johannes XXIII: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ontlinken kalenderdata en jaartallen zie Help:Gebruik van links Wanneer is een link functioneel?
→‎Afkomst, roeping en kerkelijke carrière: biografische gegevens aangevuld
Regel 57:
== Afkomst, roeping en kerkelijke carrière ==
[[Bestand:Familie Roncalli - ouders paus - Italië.jpg|thumb|left|200px|Ouders van de paus]]
Angelo Giuseppe Roncalli was het vierde kind van de dertien kinderen van Giovanni Battista Roncalli (1854-1935) en Marianna Giulia Mazzolla (1854-1939). Heel zijn leven heeft hij veel van zijn moeder gehouden, hoewel hun relatie niet zonder fricties was.<ref> Hebblethwaite, p. 42 e.a.</ref> Zijn vader was landarbeider. Als vaderfiguur werd hij overschaduwd door zijn ongehuwde belezen oudoom Zaverio Roncalli, "Barba", die vooral op de religieuze ontwikkeling van zijn achterneef veel invloed had en later door pater[[pastoor]] Rebuzzini.<ref> Hebblethwaite, pag. 24</ref> Op 13 februari 1889 werd hij [[Vormsel|gevormd]] en twee weken later deed hij zijn [[Eerste Heilige Communie]] . Meteen schreef hij zich (en de andere kinderen) in voor het [[Apostolaat des Gebeds]]. De [[pastoor|dorpspastoor]] van Sotto il Monte onderkende de bijzondere intelligentie van Angelo en liet hem – tegen de zin van diens vader, die zijn zoon liever zag bijdragen aan het gezinsinkomen – in zijn vrije tijd [[Latijn]] leren. Met financiële hulp van een oom ging hij vervolgens naar het [[kleinseminarie]] van Bergamo (1892-1895). InDaarna 1901naar vervuldehet Roncalli[[Grootseminarie]] zijndaar militaire dienstplicht(1895-1900). Als priesterstudent kreeg hij in 1901 een [[beurs (geldsom)|beurs]] voor verdere studie in [[Rome (stad)|Rome]], aan dehet [[PauselijkeRomeins LateraanseSeminarie Universiteithet [[Apollinare]]. Roncalli specialiseerde zich in de kerkgeschiedenis. Op [[30 november]] van dat jaar begint hij zijn jaar militaire dienstplicht in de Umberto I-kazerne in Bergamo. Hij schrikt van gedrag en taal van zijn medesoldaten. Brengt het tot [[sergeant]] .Hij werd in 1903 tot [[diaken]] [[wijding|gewijd]] en in 1904 promoveerde hij in de [[theologie]].
 
=== Priester ===
 
Op [[10 augustus]] [[1904]] werd hij tot priester gewijd. Hij werd [[secretaris]] van [[Giacomo Radini-Tedeschi]], de net benoemde nieuwe [[bisschop]] van Bergamo, en [[Onderwijzer|doceerde]] kerkgeschiedenis aan het seminarie aldaar. Met Radini maakte hij verschillende buitenlandse reizen, waaronder naar [[Palestina (regio)|Palestina]]. Samen met Radini zette Roncalli zich in voor de verbetering van de positie van textielarbeiders in [[Ranica]]. De textielarbeiders aldaar werden zwaar onderbetaald, en waren – nadat ze al maandenlang geen loon meer gekregen hadden – in september 1909 in staking gegaan. Veel stakers werden door de politie opgepakt, maar de staking hield stand. Radini en zijn secretaris Roncalli waren solidair met de stakers, zowel in geschrift als in daad. Zo schonk Radini zijn [[bisschopsring]] ter verkoop aan de stakingsleiding, toen de stakingskas leeg geraakt was. Roncalli bezocht gevangengenomen stakers. Toen hij op het politiebureau van Ranica een vrouw ontmoette die daar samen met haar baby gevangen was gezet, gaf deze vrouw hem de baby, die de onthutste Roncalli vervolgens meenam naar het bisschoppelijk paleis.<ref>Freddy Derwahl, Johannes XXXIII. Ein Leben für den Frieden. München, 2004. ISBN 3-629-02100-X, 42-44, de geschiedenis met de baby: 44</ref> Na het overlijden van Radini raakte Roncalli zijn positie als secretaris kwijt.
In Bergamo schreef hij een aantal werken over enkele Italiaanse figuren uit de [[Contrareformatie|Katholieke Reformatie]]. In de:kardinaal [[EersteCesare WereldoorlogBaronio]] was hij eerst hospitaalsoldaat,en lateraartsbisschop [[aalmoezenierCarolus Borromeus]]. In [[Paus Benedictus XV1911]] benoemdewordt hemhij inlid 1921van totde landelijkdoor directeurMgr. voorRadini Italië bij degestichte [[Congregatie (Curie)|congregatie]] van de ''[[Congregatie voor de EvangelisatiePriesters van dehet Volkeren|Propaganda[[Heilig FideHart]]''.Reizen Alsnaar lid[[Zwitserland]] van, de[[Oostenrijk]] Centrale, Raad[[Polen]] voor de Pauselijke Missiewerken bracht hij in die tijd onder andere een bezoek aanen [[NederlandHongarije]] .
Op 20 augustus overleed [[Paus Pius X]] , twee dagen later zijn bisschop [[monseigneur|Mgr.]] Radini Tedeschi. Dit betekende een groot verlies voor hem. Bovendien raakte Roncalli zijn positie als secretaris kwijt.
 
De [[Eerste Wereldoorlog]] brak uit: hij was eerst hospitaalsoldaat, later [[aalmoezenier]]. Als zodanig was hij zeer betrokken bij zijn manschappen voor wie hij speciale missen organiseerde, met wie hij persoonlijk sprak en die hij de [[Biecht]] afnam of het [[Heilig Oliesel]] toediende.
Zijn gevoel voor de soldaten was heel anders dan tijdens zijn eerste dienstplicht.
 
Op voordracht van de Nederlandse kardinaal [[Willem Marinus van Rossum|kardinaal van Rossum]] benoemde [[Paus Benedictus XV]] hem in 1921 tot landelijk directeur voor Italië bij de [[Congregatie (Curie)|congregatie]] van de [[Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren|Propaganda Fide]]. Als lid van de Centrale Raad voor de Pauselijke Missiewerken bracht hij in die tijd onder andere een bezoek aan [[Nederland]]. Nu maakte hij deel uit van de Romeinse [[curie]] .
 
=== Bisschop ===
Angelo Roncalli werd doorop 3 maart [[Willem1925]] Marinusdoor vanPaus Rossum|kardinaalPius vanXI Rossum]] voorgedragenbenoemd alstot [[apostolisch visitator]] voor [[Bulgarije]]. OpZestien 19dagen maart 1925later volgde zijn [[bisschop]]swijding door [[Giovanni Tacci Porcelli|Giovanni kardinaal Tacci Porcelli]] en werd hij [[titulair bisschop|titulair aartsbisschop]] van [[Areópoli]]. Diplomatiek en liefdevol opererend probeerde hij de betrekkingen met de [[Bulgaarse Orthodoxe Kerk]] te verbeteren.
 
Door zijn studie op het gebied van de kerkgeschiedenis, met name naar de [[Milaan (stad)|Milanese]] [[aartsbisschop]] en heilige [[Carolus Borromeüs]] (1538–1584), kwamwas Roncalli in contact gekomen met deze [[Paus Pius XI|Achille Ratti]], die hem later als paus Pius XI jarenlang opverschillende [[diplomatie|diplomatieke]] missies in Europa en [[Klein-Azië]] zou sturentoevertrouwen. Hij resideerde dus achtereenvolgens in [[Sofia (stad)|Sofia]] (1925-1934), [[Istanboel]] (1934-1937) en [[Athene (stad)|Athene]] (1937-1944). Gedurende de [[Tweede Wereldoorlog]] zette hij zich in voor de redding van [[Joden]] in [[Griekenland]]. [[Paus Pius XII|Pius XII]] benoemde hem op 23 december 1944 tot [[nuntius]] in [[Parijs]], nadat. diensHij voorgangermoest [[Valerioo.a. Valeri]] naarmet het oordeel van de paus (die hierover was berichtFranse doorstaatshoofd [[Charles de Gaulle|De Gaulle]] , volgens wie zijn voorganger als nuntius [[Valerio Valeri]] (en nog andere, Franse, bisschoppen) zich te veel hadhadden ingelaten met het [[Vichy-Frankrijk|Vichy-regime]] , delicaat onderhandelen wie van hen van hun post zouden worden ontheven.
 
Met zijn vriend en medewerker [[Bruno Bernard Heim]] hervormde Roncalli al sinds de jaren 1940 de kerkelijke [[heraldiek]]. Met Heim zou hij ook later zijn [[Wapen van paus Johannes XXIII|wapen]] als paus ontwerpen.
 
=== Kardinaal en patriarch van Venetië ===
Op 24 november 1952 ontving Roncalli een brief van het [[Staatssecretariaat van de Heilige Stoel|Staatssecretariaat]] waarin stond dat paus Pius overwoog hem te benoemen tot opvolger van de ernstig zieke [[Patriarchaat Venetië|patriarch van Venetië]], [[Carlo Agostini]]. Deze overleed inderdaad kort na kerstmis. Op 9 januari 1953 volgde Roncalli's benoeming in Venetië en drie dagen later werd hij [[kardinaal-priester]] gecreëerd. De ''[[Santa Prisca]]'' werd zijn [[titelkerk]].
 
== Paus ==