Zelfstandig bestuursorgaan: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Externe link: Herstel van gearchiveerde link naar het ZBO-register van MinBZK / Rijksoverheid |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
Een '''zelfstandig bestuursorgaan''' ('''zbo''') is in Nederland een organisatie die overheidstaken uitvoert, maar die niet direct onder het gezag van een [[ministerie]] valt, en die als zodanig bij wet is ingesteld of aangewezen. Het begrip 'zelfstandig bestuursorgaan' is door de [[staatsrecht]]geleerde [[Michiel Scheltema]] in de [[1970-1979|jaren zeventig]] bedacht.
== Voorbeelden van zbo-taken ==
Een voorbeeld van zo'n overheidstaak is het afnemen van rijexamens. Het is in het algemeen belang, dat dit op een deskundige, strenge, maar rechtvaardige wijze gebeurt. Deze taak zou door het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] kunnen worden uitgevoerd, maar dan zou de minister eindverantwoordelijk zijn voor elke beslissing om een kandidaat te laten slagen of zakken voor zijn [[rijexamen]]. De [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] zou dan in principe de minister hierop kunnen aanspreken. Door deze examens uit te laten voeren door het [[Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen|CBR]], een zelfstandig bestuursorgaan, wordt de verantwoordelijkheid gelegd bij onafhankelijke deskundigen.
De minister heeft nog wel een aantal bevoegdheden, bijvoorbeeld het benoemen van de bestuursleden van het zbo. De minister kan door het parlement alleen worden aangesproken op de wijze waarop deze [[bevoegdheid|bevoegdheden]] worden uitgeoefend, van directe parlementaire controle op doen en laten van het zbo kan geen sprake zijn.
Regel 8:
Andere voorbeelden van zbo's zijn de [[Kiesraad]], het [[Kadaster]], de [[Autoriteit Consument en Markt]], [[De Nederlandsche Bank]], de [[Luchtverkeersleiding Nederland]], [[Staatsbosbeheer]], de [[RDW (Dienst Wegverkeer)|RDW]], de [[Nederlandse Zorgautoriteit]], de [[Sociale Verzekeringsbank|SVB]], het [[Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen|UWV]], het [[Centraal Orgaan opvang asielzoekers|COA]] (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en de [[Commissie gelijke behandeling]].
== Wijze van oprichting ==
Zbo's kunnen op verschillende manieren worden opgericht of aangewezen:
* ''Publiekrechtelijke zbo's'' worden ingesteld bij wet. Dat betekent dat er een wet is, die bepaalt wat de taken en bevoegdheden van het bestuursorgaan zijn, en hoe het orgaan wordt samengesteld. Een voorbeeld hiervan is het [[Centraal Bureau voor de Statistiek]], dat bestaat op basis van de [[Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek]].
Regel 24:
Soms is een organisatie voor slechts een deel van de taken een zbo. Zo is de Nederlandsche Bank voor taken rond het monetair beleid van de euro geen zbo, maar voor toezicht op financiële instellingen wel.
== Verschil tussen zbo's ==
Zbo's kennen onderling grote verschillen in [[Recht|juridisch]] en [[Financiën|financieel]] opzicht, alsook in de taken die zij vervullen.
Regel 47:
**[[participatie]]-instituut (maatschappelijke organisaties)
== Zie ook ==
* [[Lijst van zelfstandige bestuursorganen]]
* [[Lijst van opgeheven zelfstandige bestuursorganen]]
| |||