Schildmeer: verschil tussen versies

Het Schildmeer bestond oorspronkelijk uit een of twee [[meerstal]]len die in een [[hoogveen]]gebied lagen en verbonden waren door het [[Schildmaar]] (ook wel ''Schiltmaar'' of ''de Schilt'' genoemd), dat rond 1870 werd vergraven tot het [[Afwateringskanaal van Duurswold]]. Deze meerstallen waren wel veel kleiner dan het huidige meer. Door de overwegende zuidwestenwind kalfden de oevers steeds verder af en ontstond een in zuidwest-noordoostelijke richting georiënteerd meer. Mogelijk werd dit proces nog versneld door [[vervening|veenafgravingen]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.noorderbreedte.nl/pdf/93109.pdf|paginas=p. 30|titel=Noorderbreedte Exkursie: Duurswold|auteur=Huig, P. & J. Lobstein|jaar=1993|werk=[[Noorderbreedte (tijdschrift)|Noorderbreedte]]|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20140924042429/http://www.noorderbreedte.nl/pdf/93109.pdf|archiefdatum=2014-09-24}}</ref> De oorspronkelijke ontginning van dit veengebied gebeurde waarschijnlijk vanuit de dorpenrij [[Siddeburen]]-[[Schildwolde]]-[[Hellum]]. Het grondgebied van deze dorpen zette zich aan de andere zijde van het meer voort, wat ook blijkt de uit de sloten aan beide zijden van het meer die (met name in Hellum) in elkaars verlengde lagen. Ook komt het tot uitdrukking in de naam [[Overschild| (Waterschap)|'t Over Schildt]] voor de polder ten westen van het meer en in de dorpsnaam [[Overschild (dorp)|Overschild]].<ref>Meindert Schroor, Jan Meijering: Golden Raand, Landschappen van Groningen. Assen 2007 ISBN 9789077548233. blz. 221</ref> Omdat de strokenverkaveling zich doorzet aan beide zijden van het meer en zich daar dus niks van het water aan lijkt te trekken, is wel gesteld dat het meer moet zijn ontstaan na de verkaveling, tussen de 10e en 12e eeuw.<ref>{{Citeer web|url=http://www.noorderbreedte.nl/pdf/97115.pdf|titel=De Wolden: Landschap tussen Fivel en Siep|auteur=Klaas Wildeman|jaar=1997|werk=Noorderbreedte|paginas=p. 42}}</ref>

De ontwatering van het meer vond aanvankelijk plaats via het [[Afwateringskanaal van Duurswold|Schildmaar]] in de richting van de Slochter Ae en de Fivel, zoals blijkt uit voormalige sloten en geulen in de omgeving van Luddeweer. Omstreeks 1200 werd het meer vervolgens afgetapt door het graven van het Garreweerstermaar in de richting van het Damsterdiep; later volgde de aanleg van [[De Groeve (kanaal)|De Groeve]]. Hierdoor is het waterpeil vermoedelijk flink gezakt. Het Schildmaar werd kennelijk afgedamd: de [[til]] over het Schildmaar ter hoogte van de Slochtermeenteweg werd in 1512 ''Slochterschiltdam'' genoemd.

Door de voortgaande ontginning van de venen rond het meer zakte het bodemoppervlak, waardoor verdere ontwatering nodig werd. Voor deze activiteiten was vooral het [[Woldzijlvest]] verantwoordelijk. Later werd het [[Generale Zijlvest der Drie Delfzijlen#SLochterzijlvest|Slochterzijlvest]] opgericht, dat zich om afwatering van de gebieden ten noorden van het Schildmaar en ten zuiden van het (latere) Slochterdiep bemoeide. De [[Graauwedijk]] voorkwam dat het water uit hoger gelegen streken naar het Schildmeer terugstroomde.