Marshallplan: verschil tussen versies

[[Bestand:Amerikaanse kolenleverantie voor de Nederlandse spoorwegen-514494.ogv|thumb|Kolen voor de [[Nederlandse_SpoorwegenNederlandse Spoorwegen#Wederopbouw|Nederlandse Spoorwegen]], [[Polygoonjournaal]] september 1948]]

De hulp bestond tussen [[1948]] en [[1952]] concreet uit geld, goederen, grondstoffen en levensmiddelen, deels in de vorm van lening, voor het overige als gift <ref>Timothy W. Guinnane, FINANCIAL VERGANGENHEITSBEWÄLTIGUNG: THE 1953 LONDON DEBT AGREEMENT</ref><ref>John Agnew, J. Nicholas Entrikin, The Marshall Plan today: model and metaphor</ref>. Voor veel mensen maakte deze hulp het verschil tussen leven en dood. Uiteindelijk bedroeg de Marshallhulp een totaalwaarde van 12,4 miljard dollar vanuit de [[Verenigde Staten]]. Hiervan kwam 1,5 miljard ten goede aan het verwoeste [[Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)|Duitsland]], waardoor dit land de oude, waardeloos geworden [[Reichsmark]] op 20/21 juli 1948 kon vervangen door de [[Duitse mark]] en de lege winkelschappen weer gevuld konden worden. Ook de andere landen die profiteerden van de Marshallhulp, kregen hierdoor een belangrijke impuls voor de opbouw van hun industrieën en energievoorziening.

Ten onrechte wordt vaak gedacht dat de economische opleving in West–Europa, die al snel na de Tweede Wereldoorlog ontstond, grotendeels is toe te schrijven aan de Marshallhulp. Eind 1947, dus vóór de uitvoering van het Marshallplan, waren de Britse, Franse en Nederlandse productie alweer op het vooroorlogse niveau. Italië en België volgden eind 1948. In Nederland was tijdens de eerste jaren van de bezetting de industriële productiecapaciteit gegroeid. Na de bevrijding kon deze worden aangewend voor de wederopbouw.<ref name=zanden>[[Jan L. van Zanden]], ''The Economic History of the Netherlands 1914-1995'', Routledge, 1998, ISBN 04 1515 003 5</ref><ref name=kleemann>[[Hein A.M. Kleemann]], ''De Nederlandse Economie en de Tweede Wereldoorlog''</ref> Voor Nederland was de Marshallhulp vooral van economisch belang omdat de Amerikaanse deviezentoekenning met name het economisch herstel van West-Duitsland bevorderde, en een aanzet tot effectieve Europese samenwerking was.<ref>Pierre van der Eng, ''De Marshall-hulp, Een Perspectief voor Nederland, 1947-1953.'' Houten: De Haan, 1987. ISBN 9026942478</ref>

Van economisch belang voor de ERP-landen was dat de Marshallhulp hen ertoe aan zette om hun monetair beleid in dienst te stellen van herstel en uitbreiding van de internationale handel en prijsstabiliteit. Deze ontwikkelingen zijn belangrijk geweest voor de verdere Europese economische ontwikkeling na beëindiging van de Marshallhulp.<ref name="">[[Helma Houtman-De Smedt & Ludo Cuyvers]], ''5 eeuwen wereldeconomie'', Universitaire Pers Leuven, 1999, ISBN 9789061869245, p.423 - 426]</ref>

In Frankrijk en Italië werden duidelijke voorwaarden aan de hulp gesteld. In mei 1947 werden de communisten, onder druk, uit de Franse regering gezet. Een maand later kreeg ook de Italiaanse regering een duidelijk anticommunistisch gezicht. Voor [[Nederland]] dreigde de Marshallhulp twee keer voortijdig te eindigen. In 1949 dreigden de Verenigde Staten met het intrekken van de Marshallhulp naar aanleiding van de [[politionele acties]] in Nederlands-Indië. Toen de Verenigde Staten in 1950 de [[Koreaanse Oorlog]] tegen het [[communisme]] begonnen, vroegen ze aan [[Nederland]] troepen te sturen. Toen Nederland dit weigerde, dreigde de VS opnieuw de Marshallhulp op te zeggen.