Euraziatische uitwisseling: verschil tussen versies

De '''Euraziatische uitwisseling''' (Eurasian Exchange, soms ook Afro-Eurasian Exchange genoemd) is een term die - naar analogie met de [[Columbiaanse uitwisseling]] - wordt gebruikt om de culturele uitwisselingen binnen [[Eurazië]] aan te duiden. Deze uitwisselingen verliepen voornamelijk langs de [[zijderoute]]s, maar konden evengoed door verovering -gebeuren, zoals diehet geval was in het rijk van [[Alexander de Grote]] - gebeuren.

Een kruispunt van deze culturele uitwisseling - en van de zijderoute - was het gebied van [[Transoxanië]] ([[Vallei van Fergana]]), gelegen op de [[zijderoute]] met aangrenzend [[Bactrië]] en [[Sogdië]]. Al zeer vroeg gebeurdevond er eenuitwisseling uitwisselenplaats tussen de Euraziatische culturen. In [[Sumerië]] zijn bijvoorbeeld [[rolzegel]]s afkomstig uit de [[Indusbeschaving|Indusvallei]] gevonden. Men heeft ook [[jade (mineraal)|jade]] voorwerpen teruggevonden bij opgravingen te [[Troje VI-VII|Troje]] (ca. 1400 v.Chr.), die wijzen op (indirecte) handelsrelaties met China.

In 135 v.Chr. stuurde de Chinese keizer [[Han Wudi|Wudi]] zijn generaal [[Zhang Qian]] uit om een bondgenootschap te sluiten met de [[Xiongnu]]. Zhang keerde na vele avonturen terug met de ''[[Ferganapaard|bloedzwetende paarden]]'' uit de [[vallei van Fergana]], die groter, sterker en sneller waren dan diegene die de Chinezen voor hun beperkte cavalerie gebruikten. Mogelijk werd de [[zijderoute]] hierdoor definitief geopend. De route liep van [[Chang'an (stad)|Chang'an]] (het huidige [[Xi'an]] in de provincie [[Shaanxi]]), door [[Sinkiang]] en [[Centraal-Azië]] tot aan de oostkust van de [[Middellandse Zee]]. De goederenruilhandel in middelen als Chinese [[zijde (textiel)|zijde]], Afrikaans [[ivoor]] en Romeinse [[wierook]] verbeterde de contacten tussen het Oosten en het Westen.

HetDe Euraziatische uitwisseling leidde tot de introductie van het [[boeddhisme]] in China vanuit [[India]] in de eerste eeuw. Andere godsdiensten die zich over de zijderoute zouden verspreidenverspreidden waren onder andere het [[Nestorianisme|Nestoriaans christendom]] (in de vorm van het [[Nestorianisme]]) en de [[islam]]. Wellicht hebben [[joden|joodse]] handelaren ook bijgedragen aan het tot stand komen van de route: na de eerste [[diaspora (antropologie)|diaspora]] en de vervolgingen ontstonden tot diep in Azië joodse gemeenschappen. Een andere Chinese ontdekker, in dienst van de generaal [[Pan Tsau]], zou Perzië hebben bereikt. In [[Hormuz]] in Perzië werd hem echter door de Perzen, tuk op het behouden van hun eigen winstmarges, zulke gruwelverhalen over de resterende reis verteld, dat hij terugkeerde. Berichten waren echter tot China doorgedrongen over [[Daqin]] (Rome), dat erg rijk en machtig was, en graag met China handel wilde drijven. Rond 150 na Chr. zou een klein Romeins gezelschap zelfs [[Annam]] hebben bezocht met wierook en goud voor de Chinese keizer. Hierdoor ontstond een geregelde handelsstroom.

De [[Sogdië|Sogdiërs]] waren dé handelaars op de zijderoutes en het [[Sogdisch]] was dan ook de internationale omgangstaal op de zijderoutes. Hun thuisland was [[Transoxanië]], dat - zoals gezegd - het kruispunt vormde van de Euraziatische uitwisseling. MenZij reisdereisden door de onherbergzame gebieden op [[Hybridekameel|hybridekamelen]].

Eén van dé belangrijkste uitvindingen - zo niet de belangrijkste uitvinding - voor de bevordering van de [[Zijderoute]] werd door de Kushans gedaan: de [[stijgbeugel (voetsteun)|stijgbeugel]].

Het [[Mongoolse Rijk]] deed de uitwisseling in Eurazië toenemen, doordat het grote delen van deze continenten beheerste. Binnen het Mongoolse rijk konden handelaars reizen zonder voor beroving te vrezen.

Het [[Mogolrijk]] in India, een van de rijken die ontstonden na de desintegratie van het Mongolenrijk, zette de traditie van uitwisseling binnen Eurazië verder. Vooral [[Akbar de Grote]] bevorderdbevorderde de Euraziatische uitwisseling door zijn interesse in cultuur.