Absoluut nulpunt (temperatuur): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wutsje (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 195.128.186.16 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Velocitas
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
het atmosferische smeltpunt van water, en<br />het absolute nulpunt]]
[[Bestand:Bose Einstein condensate.png|{{largethumb}}|Gemeten snelheidsverdeling van atomen met vorming van een [[bose-einsteincondensaat]]]]
Het '''absolute nulpunt''' is de ondergrens van de [[Absolute temperatuur|thermodynamische temperatuur]] waarbij de [[enthalpie]] en de [[entropie]] van een [[Gas (aggregatietoestand)|gas]] hun minimale waarden bereiken. Het nulpunt van de [[temperatuurschaal]] van [[kelvin (eenheid)|kelvin]] is per definitie gelijk aan het absolute nulpunt. Deze temperatuur is gelijk aan –273,15&nbsp;[[Celsius|°C]]<ref>{{en}}[http://www.bipm.org/en/publications/si-brochure/kelvin.html 0&nbsp;°Celsius is gelijk aan 273,15 Kelvin] BIPM.org </ref> en –459,67&nbsp;[[Fahrenheit|°F]].
 
Het '''absolute nulpunt''' is de ondergrens van de [[thermodynamische temperatuur]] waarbij de [[enthalpie]] en de [[entropie]] van een [[Gas (aggregatietoestand)|gas]] hun minimale waarden bereiken. Het nulpunt van de [[temperatuurschaal]] van [[kelvin (eenheid)|kelvin]] is per definitie gelijk aan het absolute nulpunt. Deze temperatuur is gelijk aan –273,15&nbsp;[[Celsius|°C]]<ref>{{en}}[http://www.bipm.org/en/publications/si-brochure/kelvin.html 0&nbsp;°Celsius is gelijk aan 273,15 Kelvin] BIPM.org </ref> en –459,67&nbsp;[[Fahrenheit|°F]].
 
[[Atoom|Atomen]] gaan langzamer trillen naarmate de temperatuur lager wordt. Bij het absolute nulpunt, wordt vaak geleerd, zouden de atomen volledig stilstaan. Vanuit het oogpunt van de [[klassieke mechanica]] is dat juist, maar vanuit het oogpunt van de [[kwantummechanica]] is dat niet juist: er blijft altijd nog een nulpuntsbeweging over. Deze nulpuntsbeweging wordt verklaard door de [[onzekerheidsrelatie van Heisenberg]], een elementair principe van de kwantummechanica.
Regel 16 ⟶ 15:
 
== Bijzondere eigenschappen ==
Materie krijgt bij temperaturen in de buurt van het absolute nulpunt zeer speciale eigenschappen zoals [[supergeleiding]]. [[Helium]] wordt [[Superfluïditeit|supervloeibaar]]. In 2003 lukte het een groep van wetenschappers aan het [[Massachusetts Institute of Technology]] (MIT) om een temperatuur te bereiken van minder dan 500 picokelvin (= minder dan 0,000&nbsp;000&nbsp;000&nbsp;500 K = 500&nbsp;x&nbsp;10<sup>-12</sup>). Deze temperatuur werd bereikt bij de vorming van een [[Bosebose-Einsteincondensaateinsteincondensaat]] van [[natrium]]atomen.
 
== Koelen tot bij het absolute nulpunt ==
Het absolute nulpunt is de laagste temperatuur die theoretisch mogelijk zou zijn. Het leek onmogelijk deze temperatuur te bereiken, maar op 4 januari 2013 hebben wetenschappers van de [[Ludwig Maximilians-Universiteit|Universiteit van München]] in een proefopstelling zelfs een temperatuur gemeten lager dan het absolute nulpunt, namelijk min één [[nano]]kelvin.<ref>{{nl}}[http://www.volkskrant.nl/wetenschap/het-kan-kouder-dan-het-absolute-nulpunt~a3371825/ Het kan: kouder dan het absolute nulpunt] ''De Volkskrant'' 4 januari 2013</ref>
 
Het absolute nulpunt kan onder andere benaderd worden met het [[Algemene gaswet#Wet van Boyle|toestel van Boyle]]. De micro- en de nanokelvintemperatuurschaal worden bereikt door gebruik te maken van [[laserkoeling]]. In deze temperatuursgebieden wordt de temperatuur niet meer rechtstreeks gemeten, maar afgeleid uit de snelheidsverdeling van de deeltjes.