Schildmeer: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 23:
Voor de herkomst van de naam Schildmeer bestaan meerdere verklaringen. Een goederenlijst van het [[klooster Werden]] uit het tweede kwart van de 11e eeuw bevat de naam ''Extra Scaldmeda''. De preciese ligging van deze plek is onduidelijk. Volgens [[Kornelis ter Laan|Ter Laan]] zou deze term verwijzen naar de plek van het huidige dorp [[Overschild]] in de betekenis van 'aan de ander zijde van het Schildmeer', maar andere auteurs hebben daarover hun twijfels.<ref name=Heidema>Heidema, K., 'Plaatsnamen en hun betekenis in de Woldstreek', in: ''Het Wold: een tijdschrift over de geschiedenis van de dorpen Slochteren, Schildwolde, Overschild, Luddeweer, Woudbloem, Froombosch en Kolham'', nr. 2, november 2002, p. 18. Zie verder onder [[Overschild]]. </ref> De eerste vermelding van de naam van het meer is in 1295 in de [[kroniek van Bloemhof]], wanneer de continuator spreekt over de ''aqua sive mare Skeld'' ('het water of meer Schild'). De naam ging tevens over op de watergang [[Schildmaar]] (het huidige [[Afwateringskanaal van Duurswold]]). Rond 1470 onderscheidde men landerijen die buiten en binnen ''de Schylt'', dat is ten noorden en ten zuiden van Schildmeer en Schildmaar waren gelegen; in 1544 was sprake van landerijen ''over den Schylt''. Nog op de provinciekaarten uit de 17e eeuw wordt het Schildmeer aangeduid als ''Schilt'' of ''De Schildt''. Op de kaarten van [[Theodorus Beckeringh]] uit de jaren na 1750 zien we voor het eerst'' 't Schilt meer'' en'' 't Schilt maar''.<ref>[https://hdl.handle.net/21.12105/d0e04d2c-54ff-8732-1c94-9ce4139ee57e Kaart 67 uit De Atlas van Beckeringh, Zwolle 2016.]</ref>
 
Bij het verklaren van de naam van het meer wordt vaak de link gelegd met de benaming ''Scælfremære'', ''Scælfre-mere'' of ''Shelfermere'' die voor het eerst opduikt in een Engelse tekst uit 1022 en in de bekende ''[[Angelsaksische Kroniek]]'' uit deze periode. Hij verwijst naar een deel van het vroegere [[:en:Whittlesey Mere|Whittlesey Mere]] in het Engelse laaglandgebied [[The Fens]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.british-history.ac.uk/report.aspx?compid=66174|titel=A History of the County of Huntingdon: Volume 3|auteur=William Page, Granville Proby & S. Inskip Ladds [red.]|jaar=1936|paginas=pp. 184-188}}</ref><ref>[[John Mitchell Kemble]], ''Codex diplomaticus aevi Saxonici'', 1839-1848, dl. 4: Chartae Anglosaxonicae, {{Citeer web|url=http://books.google.nl/books?id=-KQJqFduuuIC&pg=PA12|titel=p. 12}}.</ref> [[Oudengels]] ''scald'' of ''scæld'' betekent 'ondiep' en ''sceldu'' 'ondiepe plaats'. ''Skeld''De zounaam komt ook kunnenvoor zijnbij afgeleidde van het [[Oudhoogduits]]e woordwaddengeulen ''scaltan'',t watSchild 'drijven'en betekentScholbalg.<ref>Moerman, H.J. Moerman, 'Nederlandse plaatsnamen: Een overzicht', in: ''Nomina geographica Flandrica: Studiën'' 7 (1956), p. 199.</ref> Volgens de taalkundigetaalkundigen [[Wobbe de Vries]] en [[Moritz Schönfeld]] betekent ''schild'' echter net als bij het Engelse meer 'riet, bies, lis', verwijzend naar de vele waterplanten die er groeiden.<ref>Vries, W. de & G. Overdiep (1946), ''Groninger Plaatsnamen''. pp. 206-207. Moritz Schönfeld , ''Nederlandse waternamen'', 1955, p. 74.</ref> Beide betekenissen sluiten elkaar niet uit. Eventueel zou het woord ''skeld'' kunnen zijn afgeleid van het [[Oudhoogduits]]e woord ''skaltan'', wat 'schuiven, stoten, (een schip) voortbewegen' betekent. Een [[volksetymologie|volksetymologische]] verklaring stelt dat het woord afkomstig is van '[[schild (bescherming)|schild]]', waarbij [[Hellum]] dan naar 'helm' zou verwijzen.
 
== Geschiedenis ==