Rockallplateau: verschil tussen versies

De oriëntatie van het plateau is grofweg noordoost-zuidwest, en de afmetingen bedragen circa 450 bij 600 km.; het oppervlak is haast zo groot als dat van [[Groot-Brittannië]]. Het plateau wordt gescheiden van het [[West-Europa|West-Europese]] [[continentaal plat]] door de circa 3 km diepe en 200-250 km brede [[Rockalltrog]]. Het noordoostelijke deel van het plateau is het hoogst gelegen, met enkele pieken die net boven water uit steken. De punt van een [[Dode vulkaan|uitgedoofde vulkaan]] vormt het Britse onbewoonde rotseilandje [[Rockall]], dat ruim 17 meter<ref>Oorspronkelijk was de rots ruim 21 meter hoog, maar in 1971 is door het Britse leger met "Operation Top Hat" de top met explosieven geëgaliseerd om er een lichtbaken op te kunnen plaatsen.</ref> boven water uit steekt. Daarnaast zijn er [[''Hasselwood Rock]]'' (200 meter ten noorden van Rockall) en [[''Helen's Reef]]'' (2 km ten oost-noordoosten van Rockall): [[klip]]pen die nietalleen nietop permanentzeldzame bovenmomenten bij laag water blijvenzichtbaar worden, maar verder alleen te herkennen zijn aan de golfpatronen.

Het Rockallplateau is in het midden wat dieper dan aan de randen, en bereikt een diepte tot bijna 1500 meter. Het verdiepte centrale gedeelte wordt wel het Hatton-Rockallbassin genoemd, en is minder dan 1500 meter diep. Het hoogstgelegen deel van het Rockallplateau, aan de noordoostzijde, is de ''Rockallbank''. De ondiepte aanlangs de noordwestzijde van het plateau isheet de ''Hattonbank''. Verder zijn er nog talloze kleinere banken, die vernoemd zijn naar gebieden in [[J.R.R. Tolkien|Tolkien]]'s [[Midden-aarde]].

Geologisch onderzoek van de gesteenten van het Rockallplateau heeft aangetoond dat het gebied uit [[Continentale lithosfeer|continentaal materiaal]] bestaat, en dus geen verhoogd deel van de oceaanbodem is. Algemeen wordt daarom aangenomen dat het Rockallplateau een [[microcontinent]] is, dat ontstond doordat 200 miljoen jaar geleden het [[supercontinent]] [[Laurazië]] begon te splijten, waarbij [[Noord-Amerika]] en [[Eurazië]] uiteen begonnen te drijven, en waarbij de Atlantische Oceaan ontstond. Tussen 135 en 95 miljoen jaar geleden brak het Rockallplateau los van Europa, en ongeveer 55 miljoen jaar geleden volgde de afsplitsing van [[Groenland]] en Noord-Amerika. Dit wordt onder andere onderbouwd door het feit dat [[Basalt (gesteente)|basalt]] dat in het zuidwesten van het Rockallplateau gevonden is, sterke overeenkomsten vertoont met die uit Groenland. Tussen 135 en 95 miljoen jaar geleden scheurde het Rockallplateau los van Europa, waarbij de Rockalltrog werd gevormd. Ongeveer 55 miljoen jaar geleden volgde de afsplitsing van [[Groenland]] en Noord-Amerika.

Te zien aan sporen van [[gletsjer]]s en aan ontelbare schraapsporen van [[ijsberg]]en is aannemelijk dat het plateau in het [[Mesozoïcum]] lange tijd boven zeeniveau of net eronder heeft gelegen, en een microcontinenteiland vormde zoals Groenland dat tegenwoordig is. Het is geleidelijk in zee gezonken, totdat het circa 65-55 miljoen jaar geleden weer boven water kwam te liggen vanwege thermische landstijging door grote vulkanische activiteit. Dit is ook de periode waarin de vulkaan ontstond die nu onder het eilandje Rockall ligt. Toen de Atlantische Oceaan verder verbreedde, zakte het plateau weeropnieuw onder water.

Het rotseiland Rockall en de omliggende klippen bestaan voornamelijk uit fijnkorrelig basisch[[olivijn]]rijk [[granietgabbro]],. waarinDoordat zich hierin veel [[ferromagnetisme|ferromagnetische]] mineralen bevinden, is er hier een [[magnetische anomalie]] waardoor [[Standaardkompas|scheepskompassen]] in het gebied tot zo'n 15 km afstand van het eiland, onbetrouwbaar zijn.<ref>Wellicht is dit een oorzaak geweest van meerdere schipbreuken.</ref>

Bij onderzoekingen in de jaren '70 is een vermoeden ontstaan dat de bodem van het Rockallplateau rijk is aan [[aardolie]] bevat. Momenteel wordt dit gebied niet geëxploiteerd, maar het is wel een reden voor conflicten over territoriale grenzen in dit gebied, tussen [[Ierland (land)|Ierland]], het [[Verenigd Koninkrijk]], [[IJsland]] en [[Denemarken]] ([[Faeröer]]).

Hoewel de Rockalltrog veel rijker is aan natuur dan het Rockallplateau zelf, zijn ook op het Rockallplateauhier veel verschillende diersoorten te vinden. Zo worden er [[diepwaterkoraal|diepwaterkoralen]] gevonden, met name [[Lophelia pertusa]]. Het gebied is ook al eeuwenlang geliefd bij vissers om zijn visrijkdom. Vissoorten die er het meest voorkomen zijn [[kabeljauw]], [[schelvis]], [[Haringen (geslacht)|haring]] en [[Leng (vis)|leng]].