Hemelgewelf: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 bron(nen) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5.1)
k Herred,
Regel 7:
[[Bestand:Sky 30000 feet.jpg|thumb|250px|Op 9 km (30.000 voet) hoogte]]
 
Het '''hemelgewelf''' is het deel van de [[Atmosfeer (astronomie)|atmosfeer]] of van de [[Ruimte (astronomie)|ruimte]] dat zichtbaar is vanaf het aardoppervlak. We ervaren de hemel overdag als een gewelf, een afgeplatte koepel; het einde ervan lijkt bij de horizon veel verder verwijderd dan recht boven ons hoofd (in het [[ZenitAarde (astronomieplaneet)|zenithaardoppervlak]]). De verklaringen hiervoor zijn van [[psychologie|psychologische]] aard.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/minn004natu01_01/minn004natu01_01_0010.htm Minnaert Natuurkunde van het vrije Veld, vorm en beweging]</ref>
 
== Menselijke waarneming ==
De hemel ziet er overdag (licht)blauw uit. Dat komt doordat het zonlicht in de luchtlagen van de atmosfeer [[Verstrooiing (natuurkunde)|verstrooid]] wordt.<ref>De hemel is 's nachts bij maanlicht ook blauw, maar de lichtintensiteit is dan zo laag dat we de blauwe kleur niet meer met onze [[kegeltje]]s kunnen waarnemen, zodat het verstrooide licht van de maan als een vaag wit schijnsel overkomt.</ref> 's Nachts kunnen we ook de zwakke schijnsels waarnemen. Het meest uitgesproken is verstrooid maanlicht, maar er wordt door chemische reacties en door [[kosmische straling]] in de bovenste lagen van de atmosfeer ook een zeer zwak schijnsel geproduceerd, dat 's nachts zichtbaar wordt en het waarnemen met aardse telescopen bemoeilijkt.<ref>Op onze breedtegraad is het [[Poollicht]] slechts zelden zichtbaar, dit licht wordt veroorzaakt door de [[zonnewind]], geladen deeltjes die de zon met grote snelheden verlaten en op hun weg naar de Aarde door het aard[[magnetische veld]] worden afgebogen naar een zone bij de polen.</ref>
De hemel wordt overdag ervaren als een [[gewelf]], een afgeplatte koepel; het einde ervan lijkt bij de horizon namelijk veel verder verwijderd dan in het [[Zenit (astronomie)|zenith]], het hoogste punt. De verklaringen hiervoor zijn van [[psychologie|psychologische]] aard.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/minn004natu01_01/minn004natu01_01_0010.htm Minnaert Natuurkunde van het vrije Veld, vorm en beweging]</ref>
 
De hemel ziet er overdag (licht)blauw uit. Dat komt doordat het zonlicht in de luchtlagen van de atmosfeer [[Verstrooiing (natuurkunde)|verstrooid]] wordt.<ref>De hemel is 's nachts bij maanlicht ook blauw, maar de lichtintensiteit is dan zo laag dat wehet [[menselijk oog]] de blauwe kleur niet meer met onze [[kegeltje]]s kunnenkan waarnemen, zodat het verstrooide licht van de maan als een vaag wit schijnsel overkomt.</ref> 's Nachts kunnen wezijn ook de zwakke schijnsels waarnemenwaar te nemen. Het meest uitgesproken is verstrooid maanlicht, maar er wordt door chemische reacties en door [[kosmische straling]] in de bovenste lagen van de atmosfeer ook een zeer zwak schijnsel geproduceerd, dat 's nachts zichtbaar wordt en het waarnemen met aardse telescopen bemoeilijkt.<ref>Op onzelagere breedtegraadbreedtegraden is het [[Poollichtpoollicht]] slechts zelden zichtbaar, dit licht wordt veroorzaakt door de [[zonnewind]], geladen deeltjes die de zon met grote snelheden verlaten en op hun weg naar de Aarde door het aard[[magnetische veld]] worden afgebogen naar een zone bij de polen.</ref>
 
== Hemellichamen ==
Overdag kan de [[zon]] in de hemel gezien worden, tenzij het bewolkt is. 's Nachts (en tot op bepaalde hoogte ook overdag) zijn de [[maan]], [[satelliet (astronomie)|satellieten]], de [[planeet|planeten]], een gedeelte van de [[sterren]] en [[nevels en gaswolken]] zichtbaar, afhankelijk van de tijd en op welk [[Hemisfeer (aarde)|halfrond]] wede onswaarnemer bevindenzich bevindt. Alle met het blote oog zichtbare sterren bevinden zich in de [[Melkweg (sterrenstelsel)|Melkweg]]. De verder verwijderde sterren in onsde platte[[Melkweg sterrenstel(sterrenstelsel)|Melkweg]] produceren voor onshet menselijk oog een schijnsel, dat als een onregelmatige band schuin over de hemel loopt.
 
Enkele van de natuurlijke verschijnselen in de hemel zijn [[wolk]]en, [[regenboog (optica)|regenbogen]] en [[Poollicht]]en. Als gevolg van menselijke activiteiten kunnen overdag [[smog]] en vliegtuigstrepen en 's nachts [[lichtvervuiling|lichtschijnsels]] gezien worden boven grote steden of luchthavens.
 
In de [[astronomie]] wordt de zichtbare hemel ook wel [[hemelkoepel]] genoemd, de gehele hemel inclusief het deel onder de [[Horizon (lijn)|horizon]] heet [[hemelbol]]. Dit is een denkbeeldige bol waarop alle objecten in de ruimte liggen. De hemelbol is verdeeld in 88 regionen die we [[sterrenbeeld]]en noemen. Twaalf daarvan vormen samen de [[dierenriem]]. In de nachtelijke hemel is het duidelijk te zien dat alle [[hemellichaam|hemellichamen]] en sterrenbeelden om de [[poolster]] heendraaien,heen draaien. Dit ditkomt omdatdoordat de poolster in het verlengde van de [[aardas]] ligt.<ref>Op het zuidelijk halfrond is er geen met het blote oog waarneembare ster die precies op de aardas ligt.</ref>
 
== [[Blauwe lucht]] ==