Romeins theater (gebouw): verschil tussen versies

[[Julius Caesar]] kon niet bij zijn rivaal achterblijven en begon met de bouw van een eigen theater. Hij werd echter vermoord voor dit klaar was en het theater werd pas onder zijn opvolger [[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] voltooid, die het in 12 v.Chr. als het [[Theater van Marcellus]] inwijdde. In dezelfde tijd bouwde Augustus' vriend [[Lucius Cornelius Balbus (minor)|Balbus]] nog een [[Theater van Balbus|derde theater]] in de stad. Vanaf de regering van Augustus werden overal in het Romeinse Rijk theaters gebouwd als symbool van de Romeinse cultuur.

 

In de eerste eeuwen n.Chr. veranderde de smaak van het publiek in Rome. Grote groepen ongeschoolde immigranten kwamen uit alle delen van het rijk naar de stad. Zij hadden weinig affiniteit met de oude cultuur en keken liever naar het spektakel van de bloedige gladiatorengevechten en de wagenrennen. De voorstellingen die nog in de theaters werden gehouden waren voornamelijk platvloerse komedies en simpele tragedies, maar de gebouwen werden steeds minder gebruikt. Toen in 370 de [[Pons Cestius]] moest worden herbouwd, gebruikte men daarvoor stenen van de afgebroken porticus van het nabijgelegen Theater van Marcellus. Dit gebouw had blijkbaar geen belangrijke functie meer.

 

De opkomst van het Christendom en de teloorgang van het Romeinse rijk betekenden vanaf de 4e eeuw het einde van de theaters De christelijke geestelijken vonden de theatervoorstellingen onzedelijk en verboden ze. De theaters werden gesloten en vervielen tot ruïnes, die vervolgens werden ontdaan van hun kostbare zuilen, marmer en stenen die werden hergebruikt bij de bouw van nieuwe gebouwen.

 

=== Theatergebouw ===

De Romeinse theaters zijn gebaseerd op het oudere Griekse model en vertonen dus veel overeenkomsten. Beide theaters hebben een min of meer halfronde tribune waarvoor een podium staat. Er zijn echter een aantal opvallende verschillen. De Grieken bouwden hun theaters altijd tegen heuvels aan, zodat de tribune op natuurlijke wijze werd ondersteund en een enorme akoestiek werd verkregen. De Romeinen hadden op veel plaatsen in hun rijk deze mogelijkheid niet en bouwden een kunstmatige constructie, bestaande uit bogen en gewelven waarop de tribunes steunden. Met een kunstmatige achterwand creëerden ze ook een goede akoestiek. De Grieken gebruikten natuursteen voor de bouw, terwijl de Romeinen hun theaters vooral met baksteen en beton bouwden. Het toneel stond bij de Griekse theaters los van de rest van het gebouw, waardoor de cavea verder doorliep dan bij het Romeinse theater. De Romeinen integreerden het toneel door een hoge podiummuur te bouwen en die aan de muren van de tribunes vast te bouwen, zodat een afgesloten geheel ontstond.

[[Bestand:Roman theatre Bosra edited.jpg|thumb|300px|Het theater van Bosra: 1) scaenae frons 2) porticus post scaenam 3) pulpitum 4) proscaenium 5) orchestra 6) cavea 7) aditus maximus 8) vomitorium]]

[[Bestand:Plan Romeins theater.gif|thumb|300px|Grondplan van het Romeinse theater]]

 

=== Theater als kunstvorm ===