Kool (plant): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 79:
Kolen hebben te lijden onder verschillende koolrupsen, zoals het [[groot koolwitje]], het [[klein koolwitje]], de [[koolbladroller]], de [[kooluil]] en de [[lijnvalkmot]].
==
De [[Cultivar|variëteiten]] van kool worden doorgaans als afzonderlijke groenten beschouwd. Het gaat om cultuurvariëteiten van dezelfde [[soort]].<ref>{{en}} Jeanne L. D. Osnas, [https://botanistinthekitchen.blog/2012/11/05/the-extraordinary-diversity-of-brassica-oleracea/ "The extraordinary diversity of Brassica oleracea"], The Botanist in the Kitchen, 5 november 2012, online geraadpleegd op 20 februari 2018.</ref>
Kool wordt wereldwijd gegeten. De eerste koolsoorten werden geteeld in het Middellandse Zeegebied en Europa en zijn bijgevolg goed ingeburgerd in de keukens van die streken. Door handel, ontdekkingsreizen, kolonisatie en globalisering zijn koolgroenten ook opgenomen in andere keukens, met name in de [[Aziatische keuken]].
=== Bereidingswijzes ===
Kool kan op verschillende manieren bereid en gegeten worden. De meest eenvoudige opties zijn [[Rauw voedsel|rauw]] eten, koken en [[stomen]]. In veel keukens worden koolvariëteiten gestoofd, [[Sauteren|gesauteerd]], [[Roerbakken|gewokt]], [[Smoren (culinair)|gesmoord]] of [[Inleggen|ingelegd]]. Inleggen is een manier om groenten langer te [[Conserveren (voedsel)|bewaren]]. In de Centraal-Europese keuken maakt men zo van wittekool [[zuurkool]]; in de [[Koraanse keuken]] is kool een populaire groente om [[kimchi]] van te maken. Kolen met fijne bladeren zoals savooikool worden weleens rauw gebruikt in [[salade]]s. Wanneer fijngeraspt spreekt men van [[coleslaw]] (van wittekool) of [[broccoli slaw]] (van broccoli).
=== In België en Nederland ===
In België en Nederland worden koolsoorten al honderden jaren verbouwd en bereid. Traditioneel worden boerenkool, savooikool, rodekool, wittekool, bloemkool en spruitjes [[Koken (voedselverhitting)|gekookt]] of [[Stoven|gestoofd]]. Vooral bladkolen worden geassocieerd met 'grootmoeders keuken', hoewel boerenkool bijvoorbeeld sinds de jaren 2010 een revival meemaakt als een 'hippe groente'.<ref>{{en}} Eve Turow, [https://www.mindbodygreen.com/0-22984/the-strange-mystery-of-who-made-kale-famous-and-why.html "The Strange Mystery Of Who Made Kale Famous ... And Why"], mindbodygreen.com, 16 december 2015, online geraadpleegd op 19 februari 2018.</ref> Broccoli en bloemkool behoren volgens cijfers van de Belgische federale overheid uit 2014 tot de top 10 populairste verse groenten.<ref>{{nl}} [http://www.agf.nl/artikel/151264/Tomaten,-wortelen-en-uien-meest-verkochte-groenten-in-België "Tomaten, wortelen en uien meest verkochte groenten in België"], AGF.nl, 3 januari 2017, online geraadpleegd op 20 februari 2018.</ref> Bloemkool is volgens [[Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing|VLAM]] de populairste koolsoort in Vlaanderen.<ref>{{nl}} Sofie Doms, [https://www.libelle.be/lekker/dit-zijn-de-populairste-groenten/ "Dit zijn de populairste groenten!"], ''[[Libelle (Vlaams weekblad)|Libelle]]'', 30 december 2015, online geraadpleegd op 20 februari 2018.</ref> Bij Belgische kinderen behoren zuurkool en spruitjes dan weer tot de minst geliefde groentebereidingen.<ref>{{nl}} [http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=13584 "Welke groenten voor uw kinderen?"], Gezondheid.be, april 2013, online geraadpleegd op 20 februari 2018.</ref>
{{meebezig}}
=== Gezondheid ===
| |||