De Brandaris: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
herrijzend Nederland hier weg, staat bij Radio Oranje, kopje uitzendingen, benoemen Radio Oranje al eerder
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 19:
'''De Brandaris''' was een radiozender in de [[Tweede Wereldoorlog]] voor Nederlandse zeevarenden van de marine en koopvaardij.
 
De Brandaris begon in mei 1941 vanuit Londen met nieuwsuitzendingen, waarvandaan eerder al [[Radio Oranje]] begonnen was met uitzenden. [[Hendrik van den Broek]] en [[A. den Doolaard|Bob den Doolaard]] werden door de regering aangesteld om de programma's te verzorgen. Er was ook een gewonde scheepsmarconist bij betrokken, die moest zorgen dat het taalgebruik maritiem klonk. De naam Brandaris was vernoemd naar de vuurtoren op Terschelling. De naam werd op het laatste moment gekozen voor de 'Nederlandschen omroep voor zeelieden'.<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011176477:mpeg21:a0145 Nederlandsche omroep], De Indische Courant, 1 juli 1941</ref>
 
De programma's waren in [[Nederlands-Indië]] rechtstreeks te beluisteren via de zender van de [[NIROM]].<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011176313:mpeg21:a0127 Radio-rubriek. Belangrijke gebeurtenissen in de aether. Wat er in de lucht was.], De Indische Courant, 24 september 1941</ref>. Na de Japanse bezetting begin maart 1942 viel deze steunzender in Java weg. De uitzendingen konden daarnaast in [[Curacao]] goed ontvangen worden.<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010987149:mpeg21:a0041 Koningin zal spreken], Amigoe di Curacao, 21 mei 1942</ref>
Regel 25:
De uitzendingen waren ook in Nederland te beluisteren. De populariteit van De Brandaris was in de beginperiode soms groter dan die van [[Radio Oranje]], waar de teksten door de censuurafdeling van de overheid werden gecontroleerd. Er mocht daar bijvoorbeeld niet over 'moffen' gesproken worden.
 
In oktober 1942 werden De Brandaris en Radio Oranje door premier in ballingschap [[Pieter Sjoerds Gerbrandy|Gerbrandy]] samengevoegd. De zender ging door onder de naam Radio Oranje, hoewel het meeste personeel daarvan opstapte. De toon van het programma werd door de medewerkers van De Brandaris bepaald. Van den Broek werd directeur. Alleen [[Loe de Jong]] van Radio Oranje bleef tot het einde van de oorlog bij de zender betrokken.
 
==Uitzendingen==
<gallery>
File:Radio_de_Brandaris_23_07_1941_Eerste_uitzending_Radio_de_Brandaris.wav|Eerste uitzending De Brandaris. Programmaleider De Rotterdammer, alias Majoor H.J. van den Broek (23 juli 1941).
Regel 31 ⟶ 34:
File:Radio_de_Brandaris_22_05_1942_Koningin_Wilhelminas_rede_voor_de_Brandaris.wav|Toespraak van Koningin Wilhelmina via De Brandaris vanwege herdenking van de inval op 10 mei 1940 (22 mei 1942).
</gallery>
 
 
== Fusie met Radio Oranje==
{{Zie hoofdartikel|Radio Oranje}}
In oktober 1942 werden De Brandaris en Radio Oranje door premier in ballingschap [[Pieter Sjoerds Gerbrandy|Gerbrandy]] samengevoegd. De zender ging door onder de naam Radio Oranje, hoewel het meeste personeel daarvan opstapte. De toon van het programma werd door de medewerkers van De Brandaris bepaald. Van den Broek werd directeur. Alleen [[Loe de Jong]] van Radio Oranje bleef tot het einde van de oorlog bij de zender betrokken.
 
== Radio Herrijzend Nederland ==
{{Zie hoofdartikel|Radio Herrijzend Nederland}}
Vooral na [[D-Day]] werd de behoefte aan dagelijkse nieuwsuitzendingen groot. In het najaar van 1944 was zuidelijk Nederland bevrijd. Van den Broek vertrok naar Nederland en nadat er een zender ingericht was in de Philips-fabriek in Eindhoven was op 3 oktober 1944 de eerste uitzending van [[Radio Herrijzend Nederland]] te horen. Den Doolaard werd hoofd van Radio Oranje, totdat de zender in januari 1946 sloot.
 
==Literatuur==