Zundert (plaats): verschil tussen versies

[[Bestand:P1030610 copyVan Goghuis.jpg|{{Largethumb}}miniatuur|[[Van Goghhuis (Zundert)|Van Goghhuis]]]]

[[Bestand:Zundert-Church.JPG|{{Largethumb}}miniatuur|[[Van Goghkerkje (Zundert)|Van Goghkerkje]] bij het Vincent van Goghplein]]

[[Bestand:P1040694Sint-Trudokerk (Zundert).JPG|{{Largethumb}}miniatuur|[[Sint-Trudokerk (Zundert)|Sint-Trudokerk]]]]

[[Bestand:P1030604Raadhuis Zundert copy.jpg|{{Largethumb}}miniatuur|[[Raadhuis (Zundert)|Raadhuis]]]]

[[Bestand:P1040704Cultureel Centrum Zundert.JPG|{{Largethumb}}miniatuur|[[Cultureel Centrum Zundert]]]]

[[Bestand:Verzorgingshuis De Willaert, Zundert.jpg|{{Largethumb}}miniatuur|Zorginstelling voor ouderen De Willaert]]

[[FileBestand:Zundert, standbeeld Margriet van der Laer foto5 2015-06-17 12.44.jpg|miniatuur|Standbeeld Margriet van der Laer|{{Largethumb}}]]

De naam ''Zundert'' komen we voor het eerst tegen in een akte van [[1157]], waarbij de bisschop van Luik de schenking van tienden van ''Sunderda'' aan de [[Abdij van Tongerlo]] bevestigt. Naamsverklaringen als afkomstig van de Germaanse godin [[Sandraudiga]], dan wel ''afgezonderd'', worden tegenwoordig verworpen. De betekenis wordt tegenwoordig gezocht in: ''zuid-aarde'', land in het zuiden.

De omgeving van Zundert is al sinds langere tijd bewoond. Archeologische vondsten tonen bewoning aan in de 2e eeuw v.Chr. Ook vondsten uit de Romeinse tijd zijn aangetroffen. Vermoedelijk is er ook gedurende langere tijd daarna nauwelijks bewoning geweest. In [[1157]] duikt de naam voor het eerst in schriftelijke bronnen op. Er zou dan sprake zijn van een kapel op [[Raamberg]].

In latere tijd waren er drie heerlijkheden: Zundert-Hertog, Zundert-Nassau (sinds [[1388]] behorend tot de [[Baronie van Breda]] en aldus sinds [[1404]] in het bezit van [[Huis Nassau]]) en [[Wernhout]]. Slechts Wernhout bezat de hoge heerlijke rechten. Zundert-Hertog omvatte slechts de kern van het huidige Zundert. Er bevond zich tot 1810 een [[schepenbank]] in Zundert.

De parochie Zundert is jonger dan die van [[Klein-Zundert]] en die van Rijsbergen. Ze moet ontstaan zijn tussen [[1233]] en [[1278]]. De parochiekerk was gewijd aan Sint-Trudo en dateert uit de 16e eeuw. Ze werd gesloopt in [[1928]], toen de nieuwe kerk werd ingewijd. De toren was eigendom van de gemeente en bleef aanvankelijk behouden. Deze werd echter in [[1940]] eveneens gesloopt.

In [[1842]] kwamen de [[Zusters Franciscanessen]] naar Zundert. Ze stichtten daar het Sint-Annaklooster met internaat aan de Molenstraat 13. Voluit ging het om de ''Zusters Franciscanessen Penitenten Recollectinen van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria''. De zusters stichtten een aantal scholen voor onderwijs aan meisjes, en een kleuterschool. Hoewel de zusters in [[1999]] vertrokken, is het klooster nog steeds aanwezig, en het is geklasseerd als rijksmonument. Het huis, dat aan de voorzijde nog uit het stichtingsjaar stamt, heeft kenmerken van neoclassicisme en neorenaissancestijl. Het werd uitgebreid met onder meer een kapel ([[1900]]) in [[chaletstijl]]. Na 1950 werden ook een aantal scholen bijgebouwd. Het klooster werd anno [[2011]], na 12 jaar leegstand, gerenoveerd tot een multifunctioneel complex met winkels en horeca, en appartementen. De kapel blijft gereserveerd voor culturele manifestaties.

De protestanten, die hun kerk in de Franse tijd kwijt raakten, kregen daarvoor in de plaats een [[Napoleonskerk]]. Dit werd het latere [[Van Goghkerkje (Zundert)|Van Goghkerkje]], gebouwd in [[1805]]. Deze kerk staat ten dienste van de protestanten in de gehele gemeente [[Zundert (gemeente)|Zundert]].

Economisch was Zundert vanouds afhankelijk van de [[Turf (brandstof)|turfwinning]]. Oorspronkelijk lag hier een uitgestrekt [[hoogveen]]gebied, ten gevolge van stagnerende afwatering. Nadat het veen eind 17e eeuw uitgeput raakte, werd vanaf de 18e eeuw, een begin gemaakt met ontginning tot weilanden en bos. In [[1846]] ontstond de eerste [[boomkwekerij]], aanvankelijk een [[werkverschaffing]]sproject, waaraan ook de toenmalige burgemeester [[Gaspar van Beckhoven]] veel heeft bijgedragen. Vanaf 1870 werd deze tak van tuinbouw zeer belangrijk en Zundert werd hierdoor zelfs internationaal bekend. Aanvankelijk werden er naaldbomen geteeld. Tegenwoordig zijn er 400 kwekers die in totaal 1.500 ha oppervlakte in gebruik hebben. 40% van de beroepsbevolking is in de boomteelt werkzaam. Men is gespecialiseerd in gewassen voor boom- en haagplantsoenen. De 33 ha [[dahlia]]velden dienen echter niet voor de handel, doch deze leveren de dahlia's voor het [[Bloemencorso Zundert|bloemencorso]].

Zundert kende ook een bescheiden industrie. Deze omvatte de brouwerij "Cambrinus", sigarenfabriek "'t Moortje"", de [[steenfabriek]] van ''Kennis'' op [[Egeldonk (Zundert)|Egeldonk]], en de [[strohuls|strohulzenfabriek]] van ''Pillot & Van Beek''. Van de oudere fabrieken is enkel de drukkerij van ''W. Vosselmans'', uit [[1902]], overgebleven.

* Het [[Van Goghkerkje (Zundert)|Van Goghkerkje]], aan Vincent van Goghplein 1, is de protestantse kerk uit [[1805]]. Hier was onder andere [[Theodorus van Gogh|Theo van Gogh]], de vader van [[Vincent van Gogh]], predikant. Het kerkje bevindt zich aan het Vincent van Goghplein. Voor de kerk staat een standbeeld van Vincent en Theo van Gogh door de Franse kunstenaar [[Ossip Zadkine]], uit [[1963]].

* De [[rooms-katholiek]]e [[kerk (gebouw)|kerk]] aan Molenstraat 7, is een [[Neoromaanse architectuur|neoromaanse]] kerk naar een ontwerp van [[Jan Stuyt]] uit 1927. De bijbehorende [[pastorie]] aan Molenstraat 9 is een herenhuis uit [[1775]], deels in [[empirestijl]]. In [[1777]] werden door D. Verrijk, beschilderde behangsels aangebracht in een voorkamer van dit huis. Naast de kerk staat een [[Heilig Hartbeeld (Zundert)|Heilig Hartbeeld]] (1949) van [[Steph Uiterwaal]].

* Het [[Raadhuis (Zundert)|Raadhuis]], aan Markt 1, is een gebouw uit [[1966]]. Het voorste gedeelte is een kopie van een [[Neoclassicisme|neoclassicistisch]] gebouw uit [[1830]], ontworpen door [[Pieter Huijsers]]. De voorgevel heeft een [[fronton (bouwkunde)|fronton]], rustend op [[pilaster]]s.

* De [[Abdij Maria Toevlucht]], een Trappistenabdij uit [[1899]], nabij het landgoed [[De Moeren (Nederland)|De Moeren]].

Over de weg is Zundert bereikbaar via de [[Rijksweg 5816|A58]], Rijksweg A16]] en de [[Provinciale weg 263|N263]]. Met het openbaar vervoer per bus van [[Arriva Personenvervoer Nederland|Arriva]] via lijn 115: Breda - Rijsbergen - Zundert - Wernhout.