Aardse planeet: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Structuur: Typo |
|||
Regel 1:
[[Bestand:Terrestrial planet size comparisons.jpg|miniatuur|400px|De binnenste planeten, (v.l.n.r.) Mercurius, Venus, Aarde en Mars, hun grootte in vergelijking met elkaar.]]
'''Aardse planeten''' of '''terrestrische planeten''' zijn [[planeet|planeten]] waarvan het oppervlak is opgebouwd uit [[vaste stof]]fen. In het [[Zonnestelsel]] gaat het om [[Mercurius (planeet)|Mercurius]], [[Venus (planeet)|Venus]], [[Aarde (planeet)|Aarde]] en [[Mars (planeet)|Mars]]; ook de [[dwergplaneet|dwergplaneten]] [[Pluto (dwergplaneet)|Pluto]], [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] en [[Eris (dwergplaneet)|Eris]], de [[Maan (hoofdbetekenis)|Maan]] en de andere manen worden hier soms onder gerekend. De term terrestrische planeet komt van het Latijnse woord voor aarde, namelijk terra.
In [[januari 2006]] werd er een nieuwe aardse [[exoplaneet|planeet buiten het Zonnestelsel]] ontdekt, deze heeft de aanduiding [[OGLE-2005-BLG-390Lb]]. Relatief zware aardse planeten, van ongeveer 5 aardmassa's, heten ook wel [[superaarde]]s.
Regel 8:
== Structuur ==
Terrestrische planeten hebben allemaal ruwweg dezelfde structuur: een centrale kern van metaal, voornamelijk [[IJzer (element)|ijzer]], met een omringende [[aardmantel|mantel]]. De [[Maan (hoofdbetekenis)|Maan]] lijkt hierop, maar deze heeft geen metalen kern. Aardse planeten kennen [[ravijn]]en, [[Krater (landschapsvorm)|kraters]], [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]] en [[vulkaan|vulkanen]]. Ze beschikken vaak over een [[secundaire atmosfeer]] – een atmosfeer gevormd door intern vulkanisme of door inslagen van [[komeet|kometen]], in tegenstelling tot gasreuzen, die beschikken over een [[primaire atmosfeer]] – atmosferen die ontstaan zijn door de Zon.
== Terrestrische planeten in het Zonnestelsel ==
Het [[Zonnestelsel]] van de [[Aarde (planeet)|Aarde]] kent vier terrestrische planeten: [[Mercurius (planeet)|Mercurius]], [[Venus (planeet)|Venus]], [[Aarde (planeet)|Aarde]] en [[Mars (planeet)|Mars]] en een terrestrische [[dwergplaneet]], [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]].
Hemellichamen zoals [[Pluto (dwergplaneet)|Pluto]] lijken op terrestrische planeten aangezien zij ook een vaste korst hebben, maar ze zijn samengesteld van ijzigere materialen (zie [[ijsdwerg]]). Tijdens de formatie van het Zonnestelsel, waren er waarschijnlijk meer [[planetesimaal|planetesimalen]], maar deze zijn allemaal samengegaan of zijn verwoest.
Daarnaast kunnen de [[Maan (hoofdbetekenis)|Maan]] en Jupiters manen [[Io (maan)|Io]] en [[Europa (maan)|Europa]] worden gezien als terrestrische werelden, hoewel ze niet als planeten kunnen worden beschouwd aangezien ze manen zijn, maar ze worden beschouwd als [[planemo]]s. Io en Europa zijn voornamelijk samengesteld uit gesteenten, hoewel ze gevormd zijn achter [[sneeuwlijn]].
== Terrestrische planeten buiten het Zonnestelsel ==
De meerderheid van de planeten die tot nu toe buiten het Zonnestelsel zijn ontdekt, zijn [[gasreus|gasreuzen]], waarschijnlijk omdat deze groter zijn en daardoor makkelijker te zien tijdens een observatie. Desalniettemin bevindt er zich een aantal planeten buiten het [[Zonnestelsel]] die bekend zijn als terrestrische planeten, of zo worden beschouwd.
[[Aleksander Wolszczan]] ontdekte de eerste terrestrische planeet buiten het Zonnestelsel. De drie planeten draaien in de [[pulsar (hoofdbetekenis)|pulsarplaneet]] [[PSR B1257+12]] met massa's van 0,02, 4,3 en 3,9 keer zoveel als de [[Aarde (planeet)|Aarde]]. Die zijn per ongeluk ontdekt: hun doortocht veroorzaakte storingen in de
Toen [[51 Pegasi b]] werd ontdekt, de eerste en enige buiten het Zonnestelsel rond een fuserende ster gevonden planeet, namen veel astronomen aan dat het een gigantische terrestrische moest zijn. Er werd aangenomen dat gasreuzen niet zo dicht bij een ster konden bestaan, wat het geval was bij 51 Pegasi b. Metingen van de diameter van een gelijke extrasolaire planeet ([[HD 209458 b]]) lieten zien dat dit wel degelijk gasreuzen waren.
| |||