Aoristus: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Grammatica gecorrigeerd
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele app
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
De '''aoristus''' ([[Grieks]]: αόριστος, vertaling: onbepaald, vaag) is een [[Werkwoordstijd|tempus]] die voorkomt in verschillende [[taalTaal|talen]], zoals het [[Oud-GrieksOudgrieks]], het [[Sanskriet]], het [[Oudkerkslavisch]] en het [[Georgisch]]. In het [[Nederlands]] is er geen formele equivalent van de aoristus, maar wel bepaalde werkwoordsvormen die dezelfde betekenis uitdrukken. In het [[Latijn]] wordt dezelfde betekenis uitgedrukt door het [[Voltooid tegenwoordige tijd|perfectum]].
 
In het [[Oud-GrieksOudgrieks]] geeft de aoristus een [[perfectief aspect]] aan. De gebeurtenissen die door het werkwoord worden beschreven zijn reeds beëindigd en worden medegedeeld of verteld. In de indicativus heeft de aoristus een [[Augment (taalkunde)|augment]] waardoor deze ook verleden tijd aangeeft. In de andere wijzen geeft de aoristus geen tijd aan, zoals in de [[imperativusgebiedende wijs]] in "Κύριε έλεισον", [[Kyrie (mis)|Kyrie eleison]]: "''Heer, ontfermt U"''. De aoristus geeft een afgesloten handeling aan, in tegenstelling tot het [[Imperfectum (Latijn)|imperfectum]]. Verder is de vertaling van de indicativus van de aoristus en het imperfectum gelijk.
 
Er zijn verschillende vormen van aoristi, alle met dezelfde [[semantiekSemantiek|semantische]] waarde (betekenis):
* Sigmatische aoristus
* Pseudo-sigmatische aoristus/ aoristus van verba liquida
Regel 13:
 
== Sigmatische aoristus ==
De '''sigmatische aoristus''' is in het [[Oud-Grieks|Oudgrieks]] een manier van de werkwoordsvervoeging aoristus waarbij een sigma als tussenvoegsel wordt gebruikt.
 
De aoristus gaat uit van een andere stam: de aoristusstam. De sigmatische aoristusstam wordt in het Oud-Grieks gevormd door een sigma achter de wortel te plakken. In de praktijk wordt de sigmatische aoristus meestal gevormd door achter de [[praesensPraesens (Latijn)|praesensstam]]stam de letters σα te plakken: λυ-σα. Of de alpha bij de stam hoort is de vraag.
 
Verder wordt voor deze aoristusstam nog het [[augmentAugment (taalkunde)|augment]] van de verleden tijd gezet: de ἐ.
 
Achter dit construct (ελυσα) komen de uitgangen (zie onderstaand schema):
Regel 76:
Dit verschijnsel komt alleen voor bij passieve vormen. Hier wordt eigenlijk de aoristus op dezelfde vorm gemaakt als bij de gewone regel maar dan zonder de thèta.
 
[[Categorie:Tempus]]
[[Categorie:Oudgrieks]]
[[Categorie:Tempus]]