Abdij van Park: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
taalpoets en kleine toevoegingen
Regel 1:
{{Infobox klooster
| naam = Abdij van 't Park
| afbeelding = Abdij_van_%27t_Park.JPG
| onderschrift = Norbertijnenabdij van 't Park
Regel 48:
[[Jan IV van Brabant|Hertog Jan IV]] van Brabant verleende de abt van de Parkabdij in 1416 de titel van aartskapelaan van de hertogen van Brabant. De abt behoorde hiermee tot de hertogelijke hofhouding. Tot 1795 zullen de abten deze typisch Brabantse titel dragen. De abten van Park zetelden tot de Franse Revolutie in de [[Staten van Brabant]], en bestuurden dus mee het hertogdom Brabant. Dit gaf hun middelen en macht om hun rijkdom uit te bouwen. De Parkabdij behoorde eeuwenlang tot het grondgebied van de stad [[Leuven (hoofdbetekenis)|Leuven]] (oude namen: de Vrijheid of Vrije van Leuven, de Kom van Leuven). De heren van de abdij waren dus poorters of burgers van de stad. Zelf bezat de Parkabdij talrijke domeinen en gronden in heel het hertogdom Brabant, in mindere mate ook in het Prinsbisdom Luik. De abdij bezat in de 17de eeuw een kleine militie, voor ordehandhaving en bewakingsopdrachten.
 
Tijdens het Oostenrijks bestuur wensten de Norbertijnennorbertijnen van de Parkabdij de kerkelijke hervormingen van [[keizer Jozef II]] niet te volgen. Vooral de nieuw opgerichte faculteit theologie in Leuven stond ze niet aan. Op 4 maart 1789, na enkele mislukte verzoeningspogingen, stormde de Oostenrijkse procureur-generaal Van Laecken met honderden soldaten naar de abdij. Deze werd dan geplunderd en deels vernield; vooral de wijnkelder moest eraan geloven. Op 31 maart 1789 zette het Oostenrijks bestuur de Norbertijnennorbertijnen op straat en een deel van de inboedel (meubelen, zilverwerk, porselein) werd publiek verkocht. (Dit alles dus nog voor de Franse Revolutie!). Op 16 februari 1790 keerden de paters terug naar Park, nadat het Oostenrijks regime was vervangen door dat van de [[Verenigde Belgische Staten]]. Het Oostenrijkse leger keerde in 1790 echter tijdelijk terug en vernielde opnieuw een stuk van de abdij. Onder het bestuur van de opvolger van Jozef II, [[keizer Leopold II]], konden de paters hun klooster weer bewonen. In 1793 hield een Frans regiment er echter lelijk huis, waarbij de Norbertijnennorbertijnen opnieuw moesten uitwijken. In 1795 kreeg de abdij nieuwe bewoners: de Franse generaal Jardon installeerde zich daar, tezamen met zijn militaire huishouding. In 1797 werd de abdij op militair bevel afgeschaft; er woonden toen een 6040-tal Norbertijnennorbertijnen. Gronden en bezittingen werden publiek verkocht, en dit in tumultueuze omstandigheden waarbij tegenstanders van de verkoop Franse ambtenaren lastig vielen. Het belangrijkste lot van de openbare verkoop, de abdij zelf, werd in Brussel geveild en kwam via rijke tussenpersonen/stromannen weer in handen van Norbertijnennorbertijnen, die in 18021801 voor de zoveelste maal konden terugkeren.
 
In 1831 besliste het stadsbestuur van Leuven om honderden Nederlandse krijgsgevangenen in de abdij te huisvesten. DezenDeze kwamen kort nadien allemaal vrij wanneer het Nederlandse invasieleger België binnenviel tijdens de [[Tiendaagse Veldtocht]].
 
HetDe Abdij van Park kwam ongeschonden uit de beide wereldoorlogen. In de jaren ‘50 werd het grondgebied van de parochie van Park werd toegevoegd aan de gemeente [[Heverlee]]:. vanafIn 1975het hoortkader hetvan echterde weergemeentefusies in 1976 kwam het abdijdomein bij het grondgebied van de stad Leuven.
 
Om het rijkewaardevolle patrimoniumdomein van de abdijAbdij van Park een nieuwe toekomst te beschermenkunnen engeven, omsloten onderde meernorbertijnen in september 2003 een erfpacht af met de stad Leuven. Dankzij deze overeenkomst kon de restauratie van de oude [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolen]], mogelijkde teMariapoort maken werden grote delen vanen de abdijzone in september [[2003]] in erfpacht aanrondom de stad Leuvenabdij overgemaaktaanvatten. Het wagenhuis uit [[1664]] werd in erfpacht gegeven aan [[Kerk in Nood|Kerk in Nood/Oostpriesterhulp]].
 
In 2011 volgde een tweede erfpachtovereenkomst, ditmaal van het volledige kloostercomplex. Onmiddellijk hierna startte de stad Leuven met de steun van de Vlaamse overheid de definitieve restauratiecampagne die volgens planning zal afgerond zijn in 2025.
 
== Site ==
Regel 69 ⟶ 71:
Een abdij werd meestal opgedeeld in verschillende zones. De Mariapoort is de toegang tot de buitenste zone en sluit de rest van de abdij af van de omliggende vijvers, landerijen en weilanden.
 
De Leeuwenpoort (uit 1725) is de buitenste poort van de abdij. De Mariapoort is het eerste poortgebouw en was vroeger de portierswoning. De hertog van Brabant, Godfried met de Baard, schonk het in 1129 aan de abdij.
 
=== Watermolen ===
In opdracht van abt Amrosius[[Ambrosius Van Engelen]] werd de watermolen in 1534 opgetrokken, samen met de kern van de huidige Sint-Janspoort. Er waren toen slechts twee vijvers, de derde werden de vierde werden pas rond 1700 uitgegraven. De vijvers dienden zowel als kweekvijvers en als waterreservoirs om de molen aan te drijven. Achter de molen en aansluitend bij de Sint-Janspoort stond de smidse.
 
Ooit waren er twee molens op het domein. De molen die vandaag overblijft staat op de benedenloop van Molenbeek en werd daarom vroeger ook wel de ''onderste'' molen genoemd. De tweede molen, de ''bovenste'' molen, bevond zich meer stroomopwaarts maar bestaat niet meer. De functie van de tweede molen is niet duidelijk, mogelijks werd hij gebruikt als houtzaagmolen.<ref>[https://web.archive.org/web/20170924115834/http://www.molenechos.org/molen.php?AdvSearch=976 Abdijmolen | Molen van Abdij van Park | Belgische Molendatabase | Molenecho's]</ref>
Regel 80 ⟶ 82:
In 1947 werd de molen als monument beschermd maar het molengebouw stond op instorten. In 2004 werd het geconsolideerd. In 2011 worden de kloostergebouwen voor 99 jaar in erfpacht gegeven aan de stad Leuven die in 2012 start met de restauratie van het kloostergebouw. In 2013 volgt de restauratie van de watermolen.<ref>[https://web.archive.org/web/20170707023407/http://www.parkabdij.be/nl/geschiedenis Geschiedenis Abdij van Park]</ref>
 
Op vrijdag 7 maart 2014 werd er voor hetde eerste keer terug graan gemalen. Tegenwoordig wordt er elke 3<sup>e</sup> zondag van de maand gemalen door molenaar Johan Boulanger.<ref>[https://web.archive.org/web/20170924115834/http://www.molenechos.org/molen.php?AdvSearch=976 Abdijmolen | Molen van Abdij van Park | Belgische Molendatabase | Molenecho's]</ref>
 
In 2014 opende brasserie ''De Abdijmolen'' de deuren in dehet nieuwbouw op de plaatsgebouwencomplex van de voormalige smidsewatermolen. De brasserie bevat ook enkele vergaderzalen en een terras over de beek. Vermits het abdijdomein als stilgebied is ingekleurd sluit de horecazaak om middernacht.
 
=== Neerhof ===
De Sint-Janspoort (vroeger de armenpoort) is het tweede poortgebouw. De poort sluit de buitenste zone af van dedie van het Neerhof. Het Neerhof wordt omringd door de Tiendeschuur, het Wagenhuis en het Provisorenhuis. Het Neerhof was het centrum van de economische activiteiten van de abdij en was de schakel tussen de abdij en zijn pachthoeven en landerijen.
 
In de tweede helft van de 17<sup>de</sup> eeuw werd het oude complex in vakwerk en baksteen vervangen de huidige hoevegebouwen, opgetrokken in traditionele bak- en zandsteenstijl, versierd met barokke elementen.
Regel 101 ⟶ 103:
In 2018 zal het Provisorenhuis gerestaureerd worden en komen er kantoorruimtes.
 
=== TiendeschuurTiendenschuur ===
[[Bestand:Tiendenschuur Abdij van tPark Leuven.jpg|thumb|TiendeschuurTiendenschuur op het Neerhof]]
 
Een tiende van de graanoogst van pachters werd hier als belasting opgeslagen. De stallen boden onderdak aan koeien, waarvan men de melk verwerkte in het melkhuisje.
 
De schuur (1663) wordt in 2018 gerestaureerd. Er zullen dan opnieuw koeien in de stallen staan en er komen polyvalente lokalen boven de stallen. In de TiendeschuurTiendenschuur komt een nieuwnieuwe winkel met producten van de abdij. Achter de schuur komt een nieuwe buitenstal.
 
=== Sint-Jan-de-Evangelistkerk ===
Regel 117 ⟶ 119:
De kerktoren kreeg in 1730 een beiaard met 40 klokken. In de 19<sup>e</sup> eeuw verhuisde de beiaard naar de [[Sint-Pieterskerk (Leuven)|Sint-Pieterskerk]] in Leuven, waar ze tijdens de Brand van Leuven, in de nacht van 25 op 26 augustus 1914, in vlammen opging.
 
In 2014 ontdekte de stadsarchivaris van de Duitse stad [[Neuss]] dat lokale reservisten mee verantwoordelijk waren voor de brand. Daarom ondertekendeondertekenden afgevaardigden van Leuven en Neuss op 24 augustus 2016 een samenwerkingscharter. Symbool van de verzoening wordt een nieuwe beiaard. Deze Vredesbeiaard zal in 2018 weer over de abdijsite weerklinken.
 
=== Klooster ===
In deze westvleugel van het klooster bevindt zich het abstkwartierabtskwartier met vier salons. In deze salons ontvingen de norbertijnen vroeger hun gasten.
 
Na de restauratie wordtwerd [[Parcum|PARCUM]] in de westvleugel gehuisvest: een dialogmuseumdialoogmuseum voor religie, kunst en cultuur. Op 25 oktober 2017 opentopende het nieuwe museum de deuren. Het CRKC (Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur) krijgtkreeg burelen op de eerste verdieping.
 
De abdijbibliotheek in de bevat 4.576 drukwerken van vóór 1830.<ref>[http://weekend.knack.be/lifestyle/reizen/reisnieuws/gerestaureerde-bibliotheek-van-abdij-van-park-in-heverlee-geopend/article-4000768301654.htm Gerestaureerde bibliotheek van Abdij van Park in Heverlee geopend], ''Weekend Knack'', 9 oktober 2014</ref> Ze is ondergebracht in de zuidvleugel van de abdij en werd in 2012-2014 gerestaureerd. Het plafond met sier[[stucwerk]] van [[Jan Hansche]] uit 1672 kreeg bijzondere aandacht. Het verbeeldt episoden uit het leven van de heilige [[Norbertus]].
 
=== Gastenkwartier ===
Het Gastenkwartier dateert van 1698 en diende vroeger als logeerplek voor gasten van de kanunniken. Later werd het omgebouwd tot burelen van de KHLeuven.
 
De restauratie van het interieur, exterieur en de fundering (die was scheefgezakt door de Molenbeek) is bezig. Nadien openenkrijgt dehet burelengebouw opnieuw een kantoorfunctie en komt er een microbrouwerij in de kelder.
 
===Abdijdomein===
Het domein van 42 ha. is het restgebied van een veel groter geheel van ongeveer 3.500 ha. van bossen, landerijen en weilanden. In de negentiende eeuw hielden de nieuw aangelegde spoorlijnen rond de abdij de oprukkende stad tegen. Stilte en authenticiteit bleven op die manier bewaard.
 
Vandaag vind je er een hedendaags stadslandbouwproject, een imker. Er is ook een schat aan fauna en flora op de site, zoals de hoogstamboomgaarden en verschillende zeldzame vogelsoorten, die de abdij ontdekten als broedgebied.
 
=== Kerkhof ===
Regel 145 ⟶ 152:
* [[Julien Sterckx]] (1870-1977), de laatste begijnenpastoor van het [[Groot Begijnhof Leuven|Groot-Begijnhof]]
* [[Gaston Eyskens]] (1905-1988), [[Premier van België]]
* [[Veronique Vandekerckhove]] (1965-2012), conservator [[Museum M]]
* [[Zjef Vanuytsel]] (1945-2015), muzikant
* Beelen, linguïst en [[Exegeet]], professor
Regel 156 ⟶ 164:
* Mgr de Nève, professor
* Mgr Haine, professor
Er liggen ook enkele slachtoffers begraven van de [[busongeval in Sierre]].
 
De norbertijnen hebben in de kloostertuin hun eigen privékerkhof.