Marrons: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
red. toevoeging
Regel 12:
| caption5 = ''Marrons roeien tegen de stroom van de rivier in''
}}
'''Marrons''' zijn gevluchte [[West-Afrika]]anse [[slavernij|tot slaaf gemaaktengemaakte]] [[West-Afrika]]nen die in stamverband in de ontoegankelijke [[oerwoud]]en van [[Zuid-Amerika]] zijn gaangingen leven, en hun afstammelingen. De racistischedenigrerende term "'''bosneger'''" wordt sinds de jaren 60 niet meer gebruikt. "'''Boslandcreool'''" wordt meer gebruikt, maar wordt ook geleidelijk vervangen door "de neutraler geachte benaming 'Marron"'.<ref>{{Cite journal|last1=de Koning| first1=Anouk| title=Beyond Ethnicity: Writing Caribbean Histories through Social Spaces|journal=Latin American and Caribbean Ethnic studies| date=2011| volume=6| issue=6| pages=259-282| doi=10.1080/17442222.2011.617589}}</ref>
 
De [[Engels]]e benaming '''''Maroon''''' (van het woord ''marronage''), het [[Haïti]]aanse ''[[Mawon]]'' en het [[Spaans]]e '''''Cimarrón''''' ('wilde, vluchteling', letterlijk 'levend op bergtoppen', van het [[Spaans]]e woord ''cima'', 'top') verwijzen in bredere zin naar ontsnapteuit totslavernij slaaf gemaaktenontsnapten in het [[Caraïbisch gebied]], [[Midden-Amerika]], [[Zuid-Amerika]] en [[Noord-Amerika]]. Marronvolken werden aangetroffen van het [[Amazonebekken]] tot in de Amerikaanse staten [[Florida (staat)|Florida]] en [[North Carolina]].
 
Overvallen door groepen Marrons op [[plantage]]s kwamen vanaf de jaren [[1520]] voor. De nederzettingen van de Marrons stonden onder andere bekend als ''cumbes'', ''palenques'', ''quilombos'', ''mocambos'', ''ladeiras'', of ''mambises''.
 
In sommige landen, zoalsals [[Suriname]] en [[Frans-Guyana]], zijn ook heden ten dage nog grote Marron-gemeenschappen te vinden.
 
==Marrons in Suriname==
{{Zie hoofdartikel|Marrons van Suriname}}
 
[[Marrons van Suriname]] zijn afstammelingen van Afrikanen die door slavenhalers onder dwang naar Suriname zijn gebracht. Daar bevrijdden zij zichzelf uit de slavernij en vestigden zich in het oerwoud. Langs de rivieren bouwden ze een nieuw leven op met huneen eigen Marroncultuur. Ook voerden zij [[guerrilla]]-oorlogen met de blanke kolonisten en planters, deels om benodigde goederen en wapens te verkrijgen, deels om lotgenoten te bevrijden.
 
Vanaf 1760 werden met verschillende groepen vredesverdragen gesloten, waardoor de Marrons ook juridische vrijheid verkregen en autonomie verwierven in het binnenland. Het eerste vredesverdrag in Suriname was op 10 oktober 1760 met de [[Ndyuka (Marrons)|Ndyuka]]; deze datum, en het bijbehorende verdrag, is tot op heden van belang vanwege de territoriale rechten die de Marrons hieraan ontlenen. Andere groepen vluchtten na zware strijd naar het westen of over de [[Marowijne (rivier)|Marowijne]] naar [[Frans-Guyana]], waar ze voor de Hollanders onbereikbaar waren. Sindsdien hebben deze groepen zich dus vrij kunnen ontwikkelen, hetgeen de Surinaamse Marrons tot "het beste bewaarde stukje Afrika buiten Afrika" heeft gemaakt.{{Bron?||2015|08|25}}