Rijksheerlijkheid Gemert: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Wijzigingen door 46.129.51.237 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door AGL |
||
Regel 2:
| Naam in Landstaal = Vrije heerlijkheid en commanderij Gemert
| Status = zelfstandige heerlijkheid binnen het [[Heilige Roomse Rijk]]
| Voor1 = Hertogdom
| Vlag_Voor1 =
| Voor2 =
Regel 39:
[[Afbeelding:Kasteelgemert.jpg|thumb|right|260px|[[Kasteel van Gemert|Kasteel Gemert]], de voorburcht]]
[[Afbeelding:Kasteel gemert 2.JPG|thumb|right|260px|Kasteel Gemert, De [[donjon]]]]
Ontstaan als leen van [[Hertogdom
===Condominium onder
Een van de leden van het heersende geslacht, [[Rutger van Gemert]], trad rond 1220 toe tot de Duitse Orde en schonk zijn bezit aan de Orde. Het gezag over de heerlijkheid werd nu gedeeld door de heer van Gemert en de commandeur van de [[Duitse Orde]], die viel onder de [[landcommanderij]] van [[Alden Biesen]]. In 1249 werd Gemert genoemd als vrije heerlijkheid, en was er reeds sprake van een ''Huis der Teutonen in Gemerthe'', ofwel een vestiging van de [[Duitse Orde]]. De Orde had er een [[latijn|latijnse]] school. In 1270 verklaarde hertog [[Jan I van
In 1326 kwam er, na de nodige schermutselingen, een juridische afbakening van de rechten en bezittingen van beide partijen. In 1331 verkocht Diederik de heerlijkheid aan Johan Cuyst uit [['s-Hertogenbosch]], die haar in 1339 weer over droeg aan de zoon van Diederik, eveneens Diederik genaamd.
Geleidelijk ontstond opnieuw hooglopende ruzie tussen de heer en de Orde, waarbij militair geweld en brandstichting niet werd geschuwd. Ook werden door beide partijen een aantal mensen gevangengezet. Uiteindelijk werd de bemiddeling van [[Johanna van
===Rijksheerlijkheid===
Regel 56:
In 1391 kreeg de commandeur van de Duitse Orde, [[Hendrik Reinaart van Husen]], toestemming van de hertog om een [[Kasteel van Gemert|kasteel]] te bouwen, mits dit ook steeds voor de hertog toegankelijk was. In 1393 was er opnieuw gewapende strijd tussen de Heer en de Orde. De heer riep de hulp in van de hertog van [[Hertogdom Gelre|Gelre]], [[Willem III van Gulik (hertog)|Willem van Gulik]], maar deze stelde de Orde in het gelijk. In 1404 deed de zoon van Filips, Gozewijn van Gemert, afstand van de aanspraken ten gunste van de Duitse Orde.
De Duitse Orde stelde zich in de vele regionale conflicten neutraal op. In 1478 kreeg de Orde van [[Maria van Bourgondië (hertogin)|hertogin Maria van Bourgondië]] de ''Brieve van neutraliteit''. Neutraliteit werd betracht met betrekking tot de conflicten tussen de hertogdommen
Ook tijdens de [[Tachtigjarige Oorlog]] werd neutraliteit betracht. Na de [[Vrede van Münster]] bleef Gemert dan ook bij het Duitse Rijk.
In tegenstelling tot [[Staats-
In 1648 echter maakte commandeur [[Ulric van Hoensbroek]] zich los van de Orde en stelde zich onafhankelijk op en riep de hulp in van de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]]. Deze bezetten de heerlijkheid waarop de katholieke kerken werden gesloten. De grootmeester van de Orde, [[Leopold Willem van Oostenrijk]] kwam hiertegen in verzet ''omme te hebben reparatie van alle nieuwighede binnen Gemert sedert het besluyt van den vrede gepleegt''. Dit alles leidde tot een slepende juridische procedure die in 1662 in het voordeel van de Orde werd beslecht. Op 8 juni 1662 werd in een resolutie bevestigd dat het gezag van de heerlijkheid bij de commanderij gelegen was. Wel moest ook de vrije uitoefening van de hervormde godsdienst worden toegestaan en moest de hervormden een kerkgebouw worden toegewezen.
Regel 67:
Na de inval van de Franse revolutionaire troepen in 1794 werd beslag gelegd op de goederen van de Duitse Orde. Bij proclamatie van 21 oktober 1794 werd de Rijksheerlijkheid Gemert ingelijfd bij Frankrijk en onder voorlopig Frans militair bestuur geplaatst. Op 23 januari 1798 werd Gemert toegevoegd aan het [[Roerdepartement]] als deel van het arrondissement Kleef; in eerste instantie als kanton Gemert en Boxmeer en vanaf 15 juni 1798 als kanton Gemert.
Op 5 januari 1800 werd Gemert - tegelijk met andere gebieden in het
De Gecedeerde Landen werden op 26 september 1805 toegevoegd aan het departement [[Bataafs-
{{Link portaal|Ridderorden}}
Regel 79:
<!-- als rijksheerlijkheid-->
[[Categorie:Heerlijkheid in de Nederlanden|Gemert]]
[[Categorie:Geschiedenis van
[[Categorie:Gemert-Bakel]]
[[Categorie:Duitse Orde]]
| |||