Het goddeloze tolhuis: verschil tussen versies

'''Het goddeloze tolhuis''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''It goddeloas tolhûs'') is een voormalig tolhuis aan de [[Goddeloze Singel]] langs de [[Valomstervaart]] in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]], vallende onder het dorp [[Veenwouden]]. Het tolhuis is rond 1934/35 afgebroken, maar het huidige op die plek staande gebouw, een boswachterswoning, draagt dezelfde naam. De naam ''Goddeloze tolhuis'' werd al in het begin van de 18e eeuw gebruikt<ref>Ene Jacob Gerrits was circa 1710 hospes (=herbergier) van het Goddeloos tolhuis, gelegen onder Rinsumageest aan de Goddeloze singel (bron: [[Tresoar]] - Collectie Pieter Nieuwland [http://www2.tresoar.nl/nieuwland/genea/hz004050.htm ]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}).</ref> Er doen tientallen [[Spookverhaal|spookverhalen]] de ronde over zowel het tolhuis als de bijbehorende de ''Goddeloze Singel'' en het bruggetje ''de Skilige Piip''.<ref>[[Meertens Instituut]] (Nederlandse Volksverhalenbank): [http://www.verhalenbank.nl/lijst_volksverhalen.phpsolr-search?zoektermq=goddelozeGoddeloze+singel Goddeloze singel]</ref>

In vroeger tijden zou dit een ongure plek geweest zijn. Een volkslegende vertelt van een visser, hij deed niets anders dan vloeken. Toen hij na een ziekbed overleed werd hij bij het tolhek gevonden met zijn hoofd achterstevoren op zijn romp gezet. Volgens het volksverhaal zou dat het werk van de [[Satan|duivel]] zijn geweest.<ref>[[Meertens Instituut]] (Nederlandse Volksverhalenbank): [http://www.verhalenbank.nl/extra.php?info=tekst&idnummer=CJ040202&volksverhaal_type=SINSAG%200917&atu_type=items/show/23592 Hoe is de namme Godloas Tolhûs ûntstien?]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> In een andere sage wordt gezegd dat er een schaatser verdronken zou zijn. Hij schreeuwde om hulp van de bewoners. Hoewel zij hem hoorden hielpen zij hem niet.<ref>[[Meertens Instituut]] (Nederlandse Volksverhalenbank): [http://www.verhalenbank.nl/extra.php?info=tekst&idnummer=CJ027408&volksverhaal_type=TM%202601&atu_type=items/show/21593 Doe krige dat tolhûs de namme fan Godloas tolhûs.]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Er is een verhaal bekend van een drietal in een bootje waarvan twee de derde man buiten de boot wierpen, en hem onder het schip duwden zodat hij niet kon roepen en spoedig verdronk. Een ander verhaal vertelt dat een tierende visser ooit bij het tolhuis door de duivel zelf te grazen is genomen. Hij werd gevonden met het hoofd achterstevoren op zijn romp. Tevens werd bij het herstellen van de brug ooit een geraamte gevonden. Toen men de tolgaarder daarbij om opheldering vroeg, sloeg hem de angst om het hart en hing zichzelf op.