Archeon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Geschiedenis: Taal- en linkpoets
Poets; namen en uitwijdingen kunnen gemist worden
Regel 15:
}}
 
'''Museumpark Archeon''' is sinds 1994 een [[themapark]] en [[openluchtmuseum]] in het zuiden van [[Alphen aan den Rijn (plaats)|Alphen aan den Rijn]] dat zich richt op de Nederlandse [[geschiedenis]].
 
Het park is in drie sferen verdeeld: de [[prehistorie]], de [[Romeinse Rijk|Romeinse tijd]] en de [[middeleeuwen]]. In die delen staan gebouwen die ofwel letterlijk naar een archeologisch model ofwel in de stijl van het tijdperk in kwestie gebouwd zijn. WerknemersMedewerkers invan het park (vaak ''archeotolken'' genoemd), gekleed volgens de mode van het betreffende tijdvak, spelen typische bezigheden voor hun tijdvak na, zoals weven, land bewerken en potten bakken en lichten de bezoekers daarover voor. Hierbij kunnen bezoekers ook zelf proberen om deze bezigheden uit het verleden te doen, zoals boogschieten in de [[middeleeuwen]] of mozaïeken met steen in de [[Romeinen in Nederland|Romeinse Tijd]]. Hierbij geven de ''archeotolken'' de nodige instructies. Ook leiden de archeotolken de verschillende rondleidingen en speciale activiteiten.
 
Ook worden er thema-evenementen zoals [[gladiator]]engevechten georganiseerd volgens de uitgangspunten van [[levende geschiedenis]]. Voor scholen is er een educatief programma en er kunnen groepsuitjes georganiseerd worden. Tijdens het hoogseizoen is er vrijwel dagelijks een gladiatorengevecht. Andere grote evenementen zijn bijvoorbeeld het Romeinse festival, dat vaak de eerste helft van augustus in beslag neemt, de Vikingmarkt en de ''Midwinterfair'', een jaarlijks fantasy-evenement dat in december plaatsvindt.
 
== Geschiedenis ==
[[Bestand:2006-05 Archeon apotheek.JPG|{{largethumb}}|''Archeotolk'' in de apotheek van 'Gravendam']]
Bedenker, onderzoeker, initiator sinds 1978 en mede-oprichter van Archeon is Doedo Buining, destijds leraar te Apeldoorn. Hij is tezamen met Leendert Louwe Kooijmans (conservator te Leiden) en Daan Hallewas (ROB) oprichter van de Nederlandse Stichting voor Experimentele Archeologie en Educatieve Vorming. Deze stichting heeft Archeon opgericht. De doelstelling was de verworvenheden van de Archeologische wetenschap op een aansprekende manier aan het publiek te tonen. De vergelijking van het functioneren van samenlevingen vroeger en nu was voor het toen ontluikende milieubesef een educatieve mogelijkheid. [[Bestand:2006-05 Archeon apotheek.JPG|{{largethumb}}|''Archeotolk'' in de apotheek van 'Gravendam']]
Het Archeon werd opgericht vanuit de ''Stichting voor Experimentele Archeologie en Educatieve Vorming''. Doelstelling was de verworvenheden van de [[Archeologie|archeologische wetenschap]] op een aansprekende manier aan het publiek te tonen. De vergelijking van het functioneren van samenlevingen vroeger en nu was in het perspectief van het zich steeds nadrukkelijker ontwikkelende milieubesef een belangrijk educatief doel.
Het Archeon werd in [[1994]] geopend. Het lag toen op een zeer groot terrein en had een ambitieuze opzet. Toen het door een aantal redenen in [[1996]] failliet dreigde te gaan verkocht men een deel van de grond en het hoofdgebouw, dat in [[1992]] op de [[Expo '92|wereldtentoonstelling van Sevilla]] als Nederlands paviljoen had dienstgedaan, en verplaatste men de prehistorie. Door het verkopen van de grond aan de gemeente Alphen aan den Rijn ligt het Archeon nu midden in de woonwijk [[Kerk en Zanen (Alphen aan den Rijn)|Kerk en Zanen]]. Op deze wijze kreeg het park een doorstart en het bestaat nog steeds. In eerste instantie bleef het park 's winters dicht vanwege het beperkt aantal schoolreizen en toeristische bezoekers. In 2009 werd er voor het eerst een "winteropening" gehouden, zodat Archeon sindsdien in de periode rondom de kerstvakantie ook te bezoeken is. Later werd de periode rond de voorjaarsvakantie hier ook aan toegevoegd. Ook is er in deze periode vaak een ijsbaan geopend in het park.
 
Het park werd in 1994 geopend. Het lag toen op een zeer groot terrein en had een ambitieuze opzet. Door een aantal redenen ging de organisatie in 1997 failliet. Het Archeon werd vervolgens verkocht aan een voormalig directeur en de uitbater van de parkhoreca. Na verkleining van de oppervlakte en afstoten van het hoofdgebouw kon het themapark door. De exploitatie werd vervolgens commercieel een succes.
In augustus 2011 werd naast de entree van het Archeon het Archeologiehuis Zuid-Holland geopend. In het museum liggen prehistorische en Romeinse vondsten uit Zuid-Holland. Het Archeologiehuis is gevestigd in een replica van de [[Rijswijk_%28Zuid-Holland%29#Romeinse_Tijd|Romeinse villa die in Rijswijk opgegraven is]].<ref>[http://archeologiehuiszuidholland.nl/?page_id=79 Artikel over de villa van Rijswijk op de website Archeologiehuis Zuid-Holland.]</ref> Het Archeologiehuis kreeg na enkele jaren de officiële museumstatus toegewezen, in 2015 kreeg Archeon die zelf. Sindsdien wordt er in persberichten vaak van ''Museumpark Archeon'' gesproken. Ook zijn er plannen voor een Romeins scheepvaartmuseum. <ref>[https://archive.is/20160327065913/http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/rijnenveen/article27900196.ece/Nieuw-museum-bij-Archeon-voor-oude-schepen Nieuw museum bij Archeon voor oude schepen (Leidsch Daglad, 15 maart 2016)]</ref>
 
In augustus 2011 werd naast de entree van het Archeon het [[Archeologiehuis Zuid-Holland]] geopend. In hetdit museum liggen prehistorische en Romeinse vondsten uit Zuid-Holland. Het Archeologiehuis is gevestigd in een replica van de [[Rijswijk_%28Zuid-Holland%29#Romeinse_Tijd|Romeinse villa die in Rijswijk opgegraven is]].<ref>[http://archeologiehuiszuidholland.nl/?page_id=79 Artikel over de villa van Rijswijk op de website Archeologiehuis Zuid-Holland.]</ref> Het Archeologiehuis kreeg na enkele jaren de officiëleeen museumstatus toegewezen, in 2015 kreeggevolgd door Archeon die zelf. SindsdienEr wordtzijn eranno in persberichten vaak van ''Museumpark Archeon'' gesproken. Ook zijn er2016 plannen voor een Romeins scheepvaartmuseum. bij het park.<ref>[https://archive.is/20160327065913/http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/rijnenveen/article27900196.ece/Nieuw-museum-bij-Archeon-voor-oude-schepen Nieuw museum bij Archeon voor oude schepen (Leidsch Daglad, 15 maart 2016)]</ref>
In de loop der jaren was het park ook regelmatig decor voor opnames van films en tv-programma's. Voorbeelden hiervan zijn de kinderfilm ''[[Joris en Boris en het Geheim van de Tempel]]'' en de proloog van de griezelfilm ''[[Sint (film)|Sint]]'', maar ook meer informatieve programma's als ''[[Het Klokhuis]]'' en ''[[Welkom bij de Romeinen]]''.
 
In de loop der jaren was het park ook regelmatig decor voor opnames van verschillende films en tv-programma's. Voorbeelden hiervan zijn de kinderfilm ''[[Joris en Boris en het Geheim van de Tempel]]'' en de proloog van de griezelfilm ''[[Sint (film)|Sint]]'', maar ook meer informatieve programma's als ''[[Het Klokhuis]]'' en ''[[Welkom bij de Romeinen]]''.
In 2014 raakte het park tweemaal in opspraak. De eerste keer was op 7 augustus, toen een deel van de [[portico|porticus]] het begaf en enkele dakpannen omlaag vielen, waardoor vier kinderen licht gewond raakten.<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2626237/Kinderen-gewond-door-vallende-dakpannen-in-Archeon 'Kinderen gewond door vallende dakpannen in Archeon' (Omroep West, 8 augustus 2014)]</ref> De tweede maal was in december dat jaar, toen [[Omroep West]] bekendmaakte een brief van de [[Federatie Nederlandse Vakbeweging|FNV]] in handen te hebben gekregen, waarin diverse misstanden werden aangekaart en de directie onder andere sprake zou zijn van verbaal geweld en intimidatie op de werkvloer, evenals van het negeren van de [[Arbeidsomstandighedenwet|arbowet]].<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2736294/Vakbond-FNV-Seksuele-intimidatie-en-onveilige-werksfeer-bij-Archeon-in-Alphen-aan-den-Rijn Vakbond FNV: Seksuele intimidatie en onveilige werksfeer bij Archeon in Alphen aan den Rijn (Omroep West, 10 december 2014)]</ref> Sommige (oud-)medewerkers schaarden zich achter deze kritiek, anderen niet. In het Leidsch Dagblad verklaarde een medewerker dat de brief was gelekt terwijl dat niet het plan was.<ref>[https://archive.is/20160327065829/http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/rijnenveen/article27259203.ece/Openbaarmaking-brief-brengt-Archeon-schade-toe_ 'Openbaarmaking brief brengt Archeon schade toe' (Leidsch Dagblad, 15 december 2014)]</ref> Uiteindelijk gingen de directie en de vakbond om de tafel zitten om te overleggen en afspraken te maken, zodat het conflict kalmeerde.<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2739857/FNV-sprak-met-Archeon-nog-geen-afspraken-over-slechte-werksfeer FNV sprak met Archeon, nog geen afspraken over slechte werksfeer (Omroep West, 15 december 2014)]</ref>
 
In 2014 raakte het parkArcheon tweemaal in opspraak. De eerste keer was op 7 augustus, toen een deel van de [[portico|porticus]] het begaf en enkele dakpannen omlaag vielen, waardoor vier kinderen licht gewond raakten.<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2626237/Kinderen-gewond-door-vallende-dakpannen-in-Archeon 'Kinderen gewond door vallende dakpannen in Archeon' (Omroep West, 8 augustus 2014)]</ref> De tweede maal was in december dat jaar, toen [[Omroepuit West]]een bekendmaaktegelekte brief bleek dat er een briefconflict vanwas tussen door vakbond de [[Federatie Nederlandse Vakbeweging|FNV]] ingesteunde handen te hebben gekregen, waarin diverse misstanden werden aangekaartwerknemers en de directie onder andere sprake zou zijn van verbaal geweld en intimidatie op de werkvloer, evenals van het negeren van de [[Arbeidsomstandighedenwet|arbowet]].<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2736294/Vakbond-FNV-Seksuele-intimidatie-en-onveilige-werksfeer-bij-Archeon-in-Alphen-aan-den-Rijn Vakbond FNV: Seksuele intimidatie en onveilige werksfeer bij Archeon in Alphen aan den Rijn (Omroep West, 10 december 2014)]</ref> Sommige (oud-)medewerkers schaarden zich achter deze kritiek, anderen niet. In het Leidsch Dagblad verklaarde een medewerker dat de brief was gelekt terwijl dat niet het plan was.<ref>[https://archive.is/20160327065829/http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/rijnenveen/article27259203.ece/Openbaarmaking-brief-brengt-Archeon-schade-toe_ 'Openbaarmaking brief brengt Archeon schade toe' (Leidsch Dagblad, 15 december 2014)]</ref> Uiteindelijk gingen debespraken directie en de vakbond om de tafel zitten om te overleggen en afspraken te makenproblemen, zodatwaarna het conflict kalmeerde.<ref>[http://www.omroepwest.nl/nieuws/2739857/FNV-sprak-met-Archeon-nog-geen-afspraken-over-slechte-werksfeer FNV sprak met Archeon, nog geen afspraken over slechte werksfeer (Omroep West, 15 december 2014)]</ref>
 
== Externe links ==
* [http://www.archeon.nl Officiële website]
* [http://archeologiehuiszuidholland.nl Website van het Archeologiehuis Zuid-Holland]
* [http://www.vrienden-archeon.nl Website Vereniging Vrienden van Archeon (VVvA)]
 
{{Appendix}}