Johanna Westerdijk: verschil tussen versies

'''Johanna ('Hans') Westerdijk''' ([[Nieuwer-Amstel]], [[4 januari]] [[1883]] - [[Baarn]], [[15 november]] [[1961]]) was een Nederlands [[botanicus]] en [[schimmels|schimmel]]deskundige. Zij werd in 1917 [[buitengewoon hoogleraar]] in de [[plantenziektekunde]] (fytopathologie) aan de [[Universiteit Utrecht|universiteit te Utrecht]] en was daarmee de eerste vrouw die hoogleraar werd in Nederland.<ref>{{Citeer web|url=http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1657766/|titel=Standbeeld voor eerste vrouwelijke hoogleraar Johanna Westerdijk|datum=31 aug 2017|uitgever=RTV Utrecht|bezochtdatum=1 september 2017}}</ref> In [[1930]] volgde een tweede benoeming tot buitengewoon hoogleraar aan de [[Universiteit van Amsterdam]].

Naast hoogleraar en directeur was Westerdijk lid van meerdere wetenschappelijke organisaties. Van 1918 tot 1931 was ze bestuurslid van de [[Vereniging van vrouwen met hogere opleiding VVAO|VVAO]], de Vereniging van vrouwen met een hogere opleiding.<ref>{{Citeer web|url=http://www.vvao.nl/html/index.php|titel=Vereniging van vrouwen met een hogere opleiding|bezochtdatum=13-10- oktober 2016|auteur=|datum=|uitgever=}}</ref> Ze was in 1932 en in 1936 voorzitter van congressen van de International Foundation for University Women (IFUW, tegenwoordig [[Graduate Women International]]).<ref>{{Citeer web|url=http://www.graduatewomen.org/|titel=Graduate Women International|bezochtdatum=13-10- oktober 2016|auteur=|datum=|uitgever=}}</ref> Op 29 mei 1951 werd Westerdijk door de [[Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen|Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen]] opgenomen in de genootschappelijke gelederen.

Westerdijk spande zich in voor alle studenten, niet alleen voor vrouwelijke studenten. Zo protesteerde zij, toen de Amsterdamse Vrouwelijke Studenten Vereniging in 1939 een groep Zuid-Afrikaanse studenten weigerde te ontvangen, omdat het een gemengde (mannen en vrouwen) groep betrof. Voor Westerdijk was de (internationale) wetenschap principieel democratisch, en uitsluiting op welke grond dan ook ongeoorloofd. In 1934 had de IFUW onder haar leiding een resolutie aangenomen die stelde dat de IFUW nationale verenigingen voor academische vrouwen (zoals de VVAO) kon uitsluiten van lidmaatschap van de IFUW als die verenigingen gekwalificeerde vrouwen weigerden op grond van ras, godsdienst of politieke voorkeuren.<ref>{{Citeer boek|auteur=Faasse|titel=Een beetje opstandigheid.|datum=2012|pagina's=258-260|ISBN=|bezochtdatum=}}</ref> Deze resolutie werd ingegeven door de opkomst van [[Nationaalsocialisme|nazistische]] en [[Fascisme|fascistische]] regimes in Europa. In [[Italië]] en [[Duitsland]] kwamen de nationale verenigingen onder vuur te staan van de fascistische en nazistische regimes. In [[Krakau]] in 1936 werd besloten dat hoewel de nationale verenigingen geweerd konden worden, de IFUW academische vrouwen uit deze landen alsnog individueel kon opnemen als zij of uitgesloten werden van lidmaatschap van de nationale vereniging, of in ballingschap leefden, of van wie de nationale vereniging niet meer bestond (zoals in Italië). De resolutie van 1934 werd in 1939 ook toegevoegd aan Artikel 1 van de IFUW.<ref>{{Citeer boek|auteur=Faasse|titel=Een beetje opstandigheid.|datum=2012|pagina's=258-259.|ISBN=|bezochtdatum=}}</ref> Daarom en vanwege de morele plicht om individuele leden te helpen, hielp de IFUW vrouwelijke onderzoekers te ontsnappen uit nazi-Duitsland.<ref>{{Citeer web|url=http://uwind.mpiwg-berlin.mpg.de/en/node/21|titel=Aid to Refugees|bezochtdatum=13-10- oktober 2016|auteur=|datum=|uitgever=Max Planck Institute for the History of Science}}</ref> Ook schreef Westerdijk in 1937 samen met zes andere onderzoekers een brief aan [[Adolf Hitler]], in de vergeefse hoop de Duitse communiste [[Liselotte Hermann]] vrij te krijgen.<ref>{{Citeer boek|auteur=Faasse|titel=Een beetje opstandigheid.|datum=2012|pagina's=279|ISBN=|bezochtdatum=}}</ref>

2017 is in Nederland uitgeroepen tot het ''Johanna Westerdijkjaar'' door de Universiteit Utrecht, de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en de Universiteit van Amsterdam, omdat het dan 100 jaar geleden is dat Westerdijk tot hoogleraar werd benoemd.<ref>{{Citeer web|url=https://www.uu.nl/agenda/westerdijkviering-2017-100-jaar-vrouwelijk-hoogleraarschap|titel=Westerdijkviering 2017: 100 jaar vrouwelijke hoogleraren|bezochtdatum=2017-01-18 januari 2017|datum=2016-11-14 november 2016|werk=Universiteit Utrecht|taal=nl}}</ref>

Op 10 februari 2017, de honderjarigehonderdste verjaardag van de oratie van Westerdijk tot hoogleraar, is de naam van het CBS-KNAW gewijzigd naar Westerdijk Fungal Biodiversity Institute als eerbetoon aan haar nalatenschap. Op 24 juni 2017 werd ter ere van Westerdijk in Baarn een herdenkingsboom geplant.<ref>[http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1630131/.html Eerste vrouwelijke hoogleraar geëerd met herdenkingsboom]. ''rtvutrecht.nl'' (25 juni 2017) <small>Geraadpleegd op 25 juni 2017</small></ref>