Atuatuca Tungrorum: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
2 bron(nen) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5beta)
k ISBN met AWB
Regel 15:
De burgernederzetting ontwikkelde zich volgens een regelmatig stratennet (het [[Schaakbordpatroon (stedenbouw)|schaakbordpatroon]]) met een losse bebouwing van houten huizen. Mede dankzij de vruchtbaarheid van [[Haspengouw]] en de strategische ligging groeide Atuatuca Tungrorum uit tot een bloeiende [[Gallo-Romeinse periode|Gallo-Romeinse]] nederzetting. Weldra werd er een administratief centrum en garnizoensplaats gevestigd. Atuatuca Tungrorum was verantwoordelijk voor de bevoorrading van legerkampen aan de Rijn als Xanten (''[[Castra Vetera]]'') en Nijmegen (''[[Ulpia Noviomagus Batavorum|Noviomagus]]'').
 
De stad werd zwaar beschadigd door plunderingen en een grote brand tijdens de [[Bataafse Opstand]] in [[70]]. De stad werd weer opgebouwd met verharde straten, openbare gebouwen en een [[Aquaduct (waterbouwkunde)|aquaduct]] dat naar de stad voerde vanuit de Kertsborn, een [[Bron (water)|bron]] in [[Widooie]]. Het is mogelijk dat het aquaduct water van verder weg via Widooie naar Tongeren voerde (het 20  km verderop gelegen [[Rukkelingen-Loon]] wordt genoemd), maar daarvoor zijn nog geen bewijzen gevonden. De woningbouw werd meer en meer in steen uitgevoerd. In het noordwesten werd op één van de hoogste punten van de stad op de plaats van een ouder heiligdom een tempelcomplex gebouwd. De op een verhoging gelegen [[Romeinse tempel]] (''[[Romeinse tempel|templum]]'') was 35 meter lang bij 25 meter breed en bestond uit een centrale ruimte (''[[cella]]'') met een voorportaal en een 4 meter brede zuilengang. Rond de tempel lag een door een zuilengang omgeven plein van 130 bij 77 meter. In het jaar [[90]] verhief keizer [[Titus Flavius Domitianus|Domitianus]] de militaire gewesten tot volwaardige provincies: vanaf die tijd lag Atuatuca Tungrorum in de provincie [[Germania Inferior]].
 
=== Municipium Tungrorum ===
[[Bestand:TabulaPeutingeriana2.jpg|thumb|400px|Deel van de [[Peutinger kaart]], een Romeinse wegenkaart. Atuatuca Tungrorum staat hierop vermeld als '''Atuaca'''. (Bovenzijde, iets links van het midden onder het laatste deel van het woord Francia)]]
In de 2e eeuw werd een 4,5 kilometer lange Romeinse muur om de stad gebouwd: de grootste omwalling die de stad ooit zou krijgen.<ref>{{nl}}[https://web.archive.org/web/20071124013807/http://www.galloromeinsmuseum.be/archeologie/content.php?hmID=11&smID=9 Gallo-Romeins Museum - ''Historische situering '']</ref> Ook werden een handels- en rechtsgebouw (''[[Basilica (bouwwerk)|basilica]]'') en een officiële graanopslagplaats gebouwd. Rond deze tijd begon men de stad ''[[Municipium]] Tungrorum'' te noemen. Tijdens deze bloeiperiode was de stad in oppervlakte groter dan Keulen (''[[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]]'').<ref>{{en}}[http://www.livius.org/to-ts/tongeren/atuatuca.html Livius - ''Atuatuca (Tongeren)'']</ref> Waarschijnlijk heeft Tungrorum nooit veel meer dan 5000 inwoners gehad, vergelijkbaar met Noviomagus (Nijmegen).<ref>Robert Nouwen - ''De Romeinen in België'' {{ISBN |90-5826-386-X}} (Leuven, 2006)</ref> Hiermee was Tungrorum de grootste stad op het grondgebied van het huidige België, maar had het toch veel minder inwoners dan steden als [[Trier]] (''[[Augusta Treverorum]]'') en [[Reims]] (''[[Durocortorum]]''), die in de Romeinse tijd 20 tot 30.000 inwoners hadden. Rond de stad ontstonden grote landbouwbedrijven (''[[Villa rustica|villae rusticae]]'').
 
=== Verval en einde van het Romeinse bestuur ===
Tussen 235 en 275 werden de landbouwbedrijven grotendeels verwoest door plunderende Germaanse stammen, maar onder keizer [[Diocletianus]] werd de rust opnieuw hersteld. Tongeren werd deel van de nieuwe verdedigingslinie tegen de Germanen langs de heerweg Keulen - [[Boulogne-sur-Mer]] (''[[Gesoriacum]]'') en er werd een contingent soldaten gestationeerd. In [[313]] erkende keizer [[Constantijn de Grote]] in het [[Edict van Milaan]] het [[christendom]], waarna de godsdienst zich onbelemmerd kon verspreiden. Het [[bisdom Tongeren]] werd de oudste bisschopszetel in de Nederlanden (in de 8e eeuw werd de zetel verplaatst naar [[Bisdom Luik|Luik]]).
 
Rond 350 volgden nieuwe Germaanse invallen en de Romeinen besloten hun aandacht naar het beter verdedigbare [[Maastricht]] te verschuiven.<ref>Herman Clerinx - ''Met de Romeinen door Haspengouw'' - {{ISBN |978-90-5826-470-1}} (Leuven, 2007)</ref> Municipium Tungrorum werd minder welvarend, en ook het bevolkingsaantal nam af. In de 4e eeuw werd de muur ingekort en omsloot deze enkel nog het hoger gelegen stadsdeel. In deze periode werd de stad vereerd met een bezoek van keizer [[Julianus Apostata]]. Van de omwalling uit deze periode is enkel nog de Romeinse Toren op het Vrijthof bewaard gebleven, terwijl van de muur uit de 2e eeuw nog verschillende stukken overeind staan. In december 406 staken de Germanen massaal de bevroren Rijn over en werden grote delen van het noordelijke Romeinse Rijk onder de voet gelopen. De heerschappij van de Romeinen in deze streken kwam hiermee voorgoed ten einde. De Germaanse stam van de [[Franken (volk)|Franken]] vestigde zich als de nieuwe elite over de plaatselijke bevolking.
 
==Externe links==