Ius commune: verschil tussen versies

'''Ius commune''' of '''Jusjus commune''' of '''Gemeengemeen recht''' wordt tegenwoordig vooral gebruikt als aanduiding van het Romeins-canonieke recht, zoals dit vanaf de [[11e eeuw]] tot en met de [[Vroegmoderne Tijd]] in geheel [[Europa (werelddeel)|Europa]] onderwezen werd. Door de moderniserende receptie van de [[glossatoren]] en [[postglossatoren]] werd het ''ius commune'' de basis voor het [[burgerlijk recht]] van het Europese vasteland. Pas door de [[codificatie]]s van de [[18e eeuw|18e]] en [[19e eeuw]] werd deze belangrijke rol afgelost door nationale burgerlijke wetboeken. Het continentale ''ius commune'' wordt soms ook aangeduid als ''"geleerd recht"'', omdat het steeds met de academische context verbonden was. Hoewel de Engelse term ''[[common law]]'' letterlijk vertaald ook ''ius commune'' of gemeen recht betekent, moet men deze twee niet verwarren: het Engelse ''common law'' is juist niet gebaseerd op een gemeenschappelijk Europees recht.

== Romeins Rechtrecht ==

In de tijd van de [[Grote Volksverhuizing]] raakten belangrijke delen van het Romeins Rechtrecht in vergetelheid. Vanaf de elfde eeuw werd veel daarvan opnieuw ontdekt en wetenschappelijk bewerkt. Het werk van [[Irnerius]] en de stichting van de [[universiteit van Bologna]] speelde hierin een belangrijke rol. Doordat het Romeinse recht eeuwenlang bestudeerd werd door aankomende [[jurist]]en werd het algemeen bekend.

Ook het [[canonieke recht]] wordt tot het ''ius commune'' gerekend. De [[Rooms-katholieke Kerk|katholieke Kerk]] had in de Middeleeuwen en de Vroege Middeleeuwen een belangrijke rol in het rechtspreken. Hieruit ontstond een omvangrijk eigen kerkelijk recht, dat in het ''[[Corpus Iuris Canonici]]'', in veel opzichten gebaseerd op het Romeins Rechtrecht, werd samengebracht. Op juridische faculteiten werd naast het Romeins Rechtrecht dus ook altijd het canoniek recht onderwezen. Om deze reden spreekt men in de volksmond nog steeds over een studie "recht''en''".

Vanaf de [[16e eeuw|zestiende eeuw]] ziet men dat lokale rechtsgewoonten weer sterker worden. In het tijdvak van de ''[[usus modernus]]'' ("modern gebruik" van het Romeins Rechtrecht) ziet men nationale varianten van het ''ius commune'' ontstaan, zoals in Nederland het [[Rooms-Hollands recht]], in Duitsland het Rooms-Duits recht, enzovoorts. Toch was in deze nationale varianten de invloed van het ''ius commune'' nog steeds zeer sterk.