Buckminsterfullereen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
feiten toevoegen |
|||
Regel 66:
}}
'''Buckminsterfullereen''' is een [[allotroop]] van [[koolstof]] die opgebouwd is uit moleculen van 60 (of 70) [[koolstof]]atomen, die zijn gerangschikt in de vorm van een [[afgeknotte icosaëder]], gelijkend op een [[Voetbal (voorwerp)|voetbal]]. Deze stof is de eenvoudigste en bekendste van de [[Fullereen|fullerenen]]. Buckminsterfullereen is één van de meest [[Moleculaire symmetrie|symmetrische moleculen]] en behoort tot [[puntgroep]] I<sub>h</sub>.<ref>{{en}} {{aut|W.E. Billups & M.A. Ciufolini}} (1993) - [http://books.google.be/books?id=KoLEnvt0ej4C&dq=Buckminsterfullerene+point+group&hl=nl&source=gbs_navlinks_s ''Buckminsterfullerenes''], Wiley-VCH, p. 93</ref> Informeel spreekt men van '''buckybal''' of '''buckyball'''.
==
[[Fullereen|Fullerenen]] in het algemeen en buckminsterfullereen in het bijzonder zijn genoemd naar de Amerikaanse architect [[Richard Buckminster Fuller]], omdat de moleculaire vorm van deze stoffen doet denken aan de structuur van zijn [[geodetische koepel]]s.
== Ontdekking en betekenis ==
In een [[Science]]-artikel van 22 juli 2010 werd de Vlaamse astrofysicus [[Jan Cami]] erkend als de voornaamste ontdekker van grote [[koolstof]]moleculen met 60 atomen, geordend in voetbalachtige vorm (''"buckyballs"'' of [[Buckminsterfullereen]]) in het heelal. Telt de molecule 70 atomen dan neemt ze de vorm aan van een rugbybal. Het zijn de grootste moleculen die ooit in de ruimte werden aangetroffen. De ontdekking gebeurde toen de NASA met [[Spitzer Space Telescope|Spitzer infrarood ruimtetelescoop]] de resten van een zonachtige ster onderzocht op zo'n 6500 [[lichtjaar]] afstand. De ontdekking werd onder meer door Nobelprijswinnaar [[Harold Kroto|Harry Kroto]] als uiterst belangwekkend<ref>{{en}} [http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-10730280 BBC News, 22 July 2010, Stars reveal carbon 'spaceballs']</ref> aangeduid.<ref>{{en}} [http://physics.uwo.ca/news-events/buckyballs.html The University of Western Ontario, Department of Physics and Astronomy, Astronomers discover Buckyballs in space]</ref> De ontdekking leverde een bijdrage tot de kennis van het ontstaan van het leven op Aarde. De ontdekking toont aan dat door de inslag van meteorieten deze oer-koolstofmolecule op aarde is terechtgekomen waarna er koolstof ontstond en het eerste primitieve leven zich kon ontwikkelen.
==Synthese==
| |||