Buenos Aires (stad): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
| naam= Buenos Aires
| bestandsnaam vlag=Bandera de la Ciudad de Buenos Aires.svg
| vlagartikel = vlag van Buenos Aires (federaalzelfstandige districtstad)
| bestandsnaam wapen=Nuevo escudo_de_la_Ciudad_de_Buenos_Aires.png
| wapenartikel = wapen van Buenos Aires
Regel 29:
|[[Bestand:Rio de la Plata BA 2.JPG|{{Largethumb}}|NASA-satellietbeeld van de Río de la Plata, met Gran Buenos Aires aan de rechterkant]]
|}
'''Buenos Aires''' ([[Spaans]] voor: ''goede luchten'' ook wel ''gunstige winden'') is de hoofdstad van [[Argentinië]], en ook het economische en culturele centrumhart ervan. Met ruim 3.000.000 inwoners is het de grootste stad van het land. In de [[agglomeratie]] [[Groot-Buenos Aires]], liggend aan de monding van de [[Río de la Plata]] (Spaans: ''rivier van het zilver''), wonen meer dan 12 miljoen mensen.<ref name="census">[http://www.citypopulation.de/Argentina.html CensusTelling van 2001 (via citypopulation.de)]</ref> Aangezien Gran Buenos Aires bijna een derde van de Argentijnse bevolking huisvest, overheerst het met zijn [[economie (systeem)|economie]] de rest van het land.
 
Buenos Aires ligt aan de zeezeer brede rivier en heeft een haven. De stad wordt aan de landzijde geheel omsloten door de [[Buenos Aires (provincie)|provincie Buenos Aires]], maar maakt zelf geen deel uit van die provincie. Buenos Aires is een [[federaalautonome districtof zelfstandige stad]] en valt buiten de [[Provincies van Argentinië|provinciale indeling van Argentinië]].
 
Dankzij zijnhaar talloze winkels en boetieks, zijnhaar architectuur, zijnhaar culturele leven, restaurants en zijnhaar kosmopolitische bevolking van overwegend Italiaanse, Spaanse, Franse, Duitse, Engelse, Oost-Europese, Arabische en Aziatische herkomst, staat Buenos Aires ook als het Parijs van het zuiden bekend, alhoewel het door vele economische problemen veel van zijn vroegere grandeur heeft verloren. De stad is een van de meest EuropeseEuropees aandoende van [[Zuid-Amerika]] en van het hele [[zuidelijk halfrond]]. Ooit kon zij met haar noordelijke tegenspelers wedijveren. De stad beleefde haar gouden tijd tussen [[1880]] en [[1920]], toen Argentinië tot de tien welvarendste landen van de wereld behoorde en Buenos Aires nieuwelingen uit [[Europa (werelddeel)|Europa]] lokte die hier een beter bestaan probeerden te vinden.
 
== Geschiedenis ==
[[Bestand:Buenos Aires shortly after its foundation 1536.png|thumb|left|200px|Illustratie van de eerste nederzetting, ontstaan in 1536]]
Het Argentijns grondgebied werd in de [[precolumbiaans]]e tijden bewoond door talrijke inheemse stammen, zoals guarani’s, diaguitas, pampa's, ranqueles. De eerste Europese zeevaarder die in het jaar [[1516]] nabij Buenos Aires voet aan wal zette, was de Spanjaard [[Juan Díaz de Solís]]. Hij noemde de grotebrede rivier die hij tegenkwam de ''Mar Dulce'' (Zoete Zee). Twintig jaar later stichtte Pedro de Mendoza in dat gebied de eerste nederzetting, Santa Maria del Buen Aire. De Spanjaarden moesten de kolonie wegens het verzet van de vijandelijk gezinde Indianen enkele jaren later naar [[Asunción (stad)|Asunción]] in [[Paraguay]] verplaatsen. De paarden en andere beesten die de Spanjaarden achterlieten vormden de grondslag voor de Argentijnse veeteelt, tegenwoordig de belangrijkste economische basis van het land. Een permanente vestiging ontstond uiteindelijk in [[1580]], toen een groep kolonisten naar het gebied terugkeerde. De stad bleef voor pakweg tweehonderd jaar een onbelangrijke plaats, en smokkelarij diende als broodwinning aangezien de Spaanse regering de voorkeur aan andere havens zoals [[Lima (stad)|Lima]] gaf.
 
In mei 1810 werd, in het kader van de [[Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog|oorlog van Spanje tegen het Franse bewind van Napoleon]], de eerste stap naar onafhankelijkheid gezet: de eerste nationale autonome regering verving de onderkoning benoemd door de Koning van Spanje, GeneraalBaltasar [[JoséHidalgo de San Martín]]Cisneros. Na jaren van strijd werd de onafhankelijkheid verklaard in juli 1816. In de negentiende eeuw ging het land door een moeilijke periode van nationale organisatie, tot de ondertekening van de Nationale Grondwet in 1853. De periode tussen 1880 en 1930 was er een van grote welvaart. Gedurende deze periode opende Argentinië zijn deuren voor miljoenen immigranten, voornamelijk uit verarmde Europese landen als Spanje en Italië. Het immense nationale grondgebied (bijna 3.000.000 km²) bleef echter dunbevolkt, daar het grootste deel van de migratie zich concentreerde in de grote steden zoals, Buenos Aires, Córdoba en Rosario. (In 1910 was twee derde van de inwoners van Buenos Aires van buitenlandse afkomst).
 
In 1912 werd het stemrecht ingevoerd voor alle mannen ouder dan 18 jaar. De hogere klasse verloor zo de politieke macht. Het stemrecht voor vrouwen werd pas in 1949 ingevoerd.
In 1930 bracht een militaire staatsgreep de regering van [[Hipólito Yrigoyen (politicus)|Hipólito Yrigoyen]] ten val en installeerde een autoritaire militaire regering in de plaats. Een periode van institutionele instabiliteit volgde voor meer dan vijftig jaar: Democratisch verkozen regeringen wisselden af met militaire dictaturen, die ten dienste stonden van de belangen van de hogere klasse.
In 1946, werd [[Juan Perón]] verkozen tot president. Perón, die deel had genomendeelgenomen aan een militaire staatsgreep in 1943, werd enorm populair bij de lagere klassen van de bevolking door de sociale maatregelen die hij genomen had (gratis medische zorg, pensioenen, betaald verlof, 40 urige werkweek, e.a.). Zijn vrouw, [[Eva Perón]], had een enorme invloed op het bewind van haar man, en ze was zelfs nog populairder dan hij. Perón werd op zijn beurt afgezet door een staatsgreep in 1955, en ging in ballingschap.
 
Vanaf midden jaren 50 begon een periode van economische achteruitgang met inflatie, corruptie en bureaucratie als gevolg. In de jaren ’60 waren er in Argentinië (zoals elders in Latijns-Amerika) revolutionaire guerrilla-bewegingen, naar voorbeeld van de Cubaanse revolutie. Deze guerrilla’s werden verslagen maar de politieke situatie werd als excuus gebruikt door de militairen, met ondersteuning uit vooral de hogere klassen en grootgrondbezitters, om een staatsgreep te plegen. Hierbij werden niet alleen overgebleven guerrilla's uitgeroeid maar ook duizenden onschuldige mensen, vooral jongeren en studenten, opgepakt in een 'vuile oorlog', met 30.000 doden en vermisten (“desaparecidos”) als gevolg en daarnaast nog duizenden ballingen.