Zijl (spuisluis): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 12:
Het probleem met dergelijke klepduikers was het dichtslibben van de buitendijkse afvoergeul. Dit kon voorkomen worden door de aanleg van een [[spuikom]], waaruit men het opgehoopte water met kracht door de zijl naar buiten liet stromen. Ook het gebruik van een [[krabbelaar]], mol of modderploeg kon hierbij behulpzaam zijn.
 
Vanaf de veertiende of vijftiende eeuw ontstond een nieuw type (sluis)havennederzetting dat men in het Duits een ''[[:de:Sielhafen|Sielhafensiedlung]]'' noemt. Op de dijken aan weerszijden van de buitendijkse stroomgeul verrezen huizen. Dit nederzettingstype is vooral verbreid in Groningen, [[Oost-Friesland]] en Oldenburg. Bekende Nederlandse voorbeelden zijn [[Kommerzijl]], [[Munnekezijl]], [[Pieterzijl]] en [[Termunterzijl]]. Niet alle nederzettingen van dit type kregen overigens een naam met de uitgang ''-zijl''. Oudere voorbeelden zijn [[Delfshaven (stadsdeel)|Delfshaven]], [[Maassluis]], [[Oudesluis (Noord-Holland)|Oudesluis]], [[Kolhorn]], [[Broekerhaven]], [[Edam]], [[Spaarndam]], [[Zwartsluis]], [[Lemmer]], Makkum (Oosterkloosterzijl), [[Visvliet]], [[Onderdendam]] en [['t Waar]]. De laatste twee betreffen nederzettingen rond een [[schutsluis|binnensluis]] of verlaat. Andere voorbeelden zijn of waren [[Papenburg]] (Drostensiel), [[Knock (Oost-Friesland)|De Knock]], [[Norden]] (Alte en Große Siel), [[Neustadtgödens]], [[Bremen-Vegesack]], [[Cuxhaven (stad)|Cuxhaven]], [[Neuhaus (Oste)]], [[Glückstadt]], [[Friedrichstadt (Sleeswijk-Holstein)|Friedrichstadt]] en [[Tönning]]. De meeste daarvan zijn rond 1600 door Nederlandse dijkbouwmeesters aangelegd.
 
In de stad [[Hamburg]] in [[Duitsland]] werd het woord ''Siel'' gebruikt voor de [[riolering]]. Het ''[[Abwasser- und Sielmuseum]]'' sloot zijn poorten in 2009.