Thermohaliene circulatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Muzikantje (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
k de warme Golfstroom is niet wereldwijd
Regel 1:
[[Bestand:Ocean currents 1943.jpg|thumb|300px|Zeestromingen ([[1943]])]][[Bestand:Thermohaline circulation.png|thumb|300px|Globale circulatie: Diepwaterstroming donker, Oppervlaktestroming lichtgekleurd; ''Let op:'' de circumpolaire stroming is niet afgebeeld.]]
[[Bestand:Golfstrom.jpg|thumb|300px|Temperatuur van het oppervlaktewater in de Noordwestelijke [[Atlantische Oceaan]]. De warme Golfstroom is rood, oranje en geel in deze weergave van watertemperaturen in de Atlantische Oceaan. De temperatuurweergave wordt in afnemende temperatuur door volgende kleuren weergegeven: rood, oranje, geel, groen, turkois, blauw en purper. Zwart geeft het ontbreken van data aan en is meestal land. Bron: NASA]]
Met de '''thermohaliene circulatie''' (THC) of '''Warme Golfstroom''' wordt het wereldwijde systeem bedoeld van de [[zeestroom|zeestromen]]. Omdat het fenomeen het eerst werd waargenomen in de Atlantische Oceaan, wordt dit de '''Noord-Atlantische Diepwaterpomp''' genoemd, ook het gehele systeem. Het wordt wel aangeduid als de transportband van de oceaan.<ref>[http://www.knmi.nl/kenniscentrum/de_transportband_van_de_oceaan.html {{aut|S. Drijfhout}} ''De transportband van de oceaan'', KNMI]</ref> Het bekendste voorbeeld van thermohaliene circulatie is de [[Golfstroom]].
 
''Thermo-'' duidt op de [[temperatuur]], ''-halien'' op het [[zouten|zoutgehalte]]. Beide factoren hebben invloed op de [[dichtheid (natuurkunde)|dichtheid]] van [[water]], en daardoor op het stijgen en zinken van watermassa's.
 
Zout water is 2 à 3 procent zwaarder dan zoet water, en koud water is ook zwaarder dan warmer water. Het zoutere water zal naar de bodem zinken en eenmaal aangekomen naar opzij wegstromen. Hierdoor ontstaat een [[convectie]]stroming, in dit geval thermohaliene stroming genoemd. Er is bijvoorbeeld een thermohaliene stroming van de [[Golf van Mexico]] naar [[Europa (continent)|Europa]], de [[Golfstroom]] genoemd. In de Golf van Mexico verdampt water waardoor de zoutconcentratie van het water stijgt. Doordat dit zoutere water zwaarder wordt, zinkt het weg. ''Vers'' minder zout water wordt aan het oceaanoppervlak aangevoerd, en doorloopt op zijn beurt hetzelfde proces. Dit continue proces veroorzaakt een stroming.
 
Deze [[zeestroom|stroming]] gaat regelrecht naar [[Europa (continent)|Europa]]. Nadat het water eerst is opgewarmd, geeft het zijn warmte af zodra het tegen Europa 'botst'. Europa wordt opgewarmd. Was deze stroming er niet, dan zou Europa even koud zijn als Canada op dezelfde [[Parallel (geografie)|breedtegraad]]. Het is al een aantal keer gebeurd dat deze stroming tot stilstand kwam. Het stilvallen van de zogenoemde thermohaliene pomp wordt als een van de [[terugkoppeling]]seffecten beschouwd naar het in gang zetten van een [[glaciaal (tijdperk)|ijstijd]]. Thermohaliene circulatie is een wereldwijd verschijnsel en belangrijk voor het hele [[klimaat]]systeem van de Aarde.
 
Door het smelten van de Groenlandse ijskap, veroorzaakt door het versterkte broeikaseffect, is het door de toevoeging van een grote hoeveelheid zoet water mogelijk dat deze circulatie beïnvloed wordt.