Deelstaten van Duitsland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 48899337 van 62.238.64.178 (overleg) ongedaan gemaakt.
Regel 1:
[[Bestand:Duitsland-met-deelstaten.png|thumb|De zestien deelstaten van Duitsland]]
De '''deelstaten van Duitsland''' (Duits: ''Länder'' of ''Bundesländer'') zijn de zestien [[deelstaat|deelstaten]] van de [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Bondsrepubliek Duitsland]]. Ze hebben eigen [[grondwet]]ten, [[parlement]]en en regeringen. Anders dan in niet-[[federalisme|federalistische]] landen hebben de deelstaten in Duitsland veel lokale bevoegdheden. Ze hebben ook invloed op de federale bestuurslaag: de [[Bondsraad (Duitsland)|Bondsraad]], die de deelstaatregeringen vertegenwoordigt, beslist mee over veel federale wetten.
 
Er is geen stuk van Duitsland dat niet bij een deelstaat hoort; ieder stuk van het grondgebied van de Bondsrepubliek maakt deel uit van een van de deelstaten. Met ''Bundesgebiet'' (federaal gebied) wordt geheel Duitsland aangeduid en niet een deelstaatloos gebied dat direct door de federale overheid wordt bestuurd. De grenzen van een deelstaat kunnen alleen via een [[plebisciet]] worden veranderd. [[Noordrijn-Westfalen]] telt de meeste inwoners, qua oppervlakte is [[Beieren]] het grootst.
Regel 44:
|-
| [[Bestand:Coat of arms of Berlin.svg|50px]]
| [[Berlijn (hoofdbetekenis)|Berlijn]]<br />''Berlin''
| 1920 / 1990
| align="center"| 4
Regel 74:
|-
| [[Bestand:Coat of arms of Hamburg.svg|50px]]
| [[Hamburg (hoofdbetekenis)|Hamburg]]
| 810 / 1949
| align="center"| 3
Regel 196:
 
=== Stadtstaaten ===
De deelstaten worden vaak ingedeeld in ''Flächenländer'' (''Fläche'': oppervlakte) en ''Stadtstaaten''. De drie ''Stadtstaaten'' hebben echter dezelfde rechten en plichten als andere deelstaten. ''Stadtstaat'' zijn [[Berlijn (hoofdbetekenis)|Berlijn]], [[Hamburg (hoofdbetekenis)|Hamburg]] en [[Bremen (stad)|Bremen]]. De deelstaat Bremen bestaat, om precies te zijn, uit twee steden: [[Bremen (stad)|Bremen]] en [[Bremerhaven]].
 
Berlijn, tevens de Duitse hoofdstad, is volgens haar grondwet ''ein deutsches Land und zugleich eine Stadt'' (een Duits land en tegelijk een stad). De minister-president is de ''Regierender Bürgermeister'', het parlement het ''Abgeordnetenhaus''. Het bijvoeglijk naamwoord ''Regierender'' wijst naar de situatie na de Tweede Wereldoorlog, toen er ook een ''Oberbürgermeister'' van Oost-Berlijn bestond.
Regel 296:
In de [[Duitse Democratische Republiek|DDR]] bestonden er een aantal jaren ook deelstaten: Saksen, Thüringen, Brandenburg, Saksen-Anhalt en Mecklenburg. Deze werden echter vanaf 1952 vervangen door 14 [[Bezirk (DDR)|Bezirke]]. De ''Länderkammer'', de parlementskamer voor de deelstaten, werd sindsdien door de Bezirke gekozen. In 1958 werd deze kamer afgeschaft. In juli 1990, tijdens de [[Duitse hereniging]], werden op het grondgebied van de DDR weer de oude deelstaten hersteld; sinds 3 oktober maken ze deel van de Bondsrepubliek uit.
 
Berlijn had tijdens de [[Duitse deling|deling van Duitsland]] een aparte status; het lag op het grondgebied van de Sovjetzone, maar moest volgens de afspraken door de vier geallieerde machten worden bestuurd. In feite werd Berlijn evenals Duitsland gedeeld. De drie Westersewesterse sectoren vormden een politieke eenheid ([[West-Berlijn]]) die officieel niet bij de Bondsrepubliek hoorde, maar toch vrijwillig alle West-Duitse wetten overnam. West-Berlijn werd daardoor wel als een soort deelstaat van de Bondsrepubliek gezien. [[Oost-Berlijn]] werd, tegen de geallieerde afspraken in, als een van de Bezirke bij de DDR gevoegd.
 
Na de val van de muur in 1989 werden West-Berlijn en Oost-Berlijn in 1990 één deelstaat: de huidige Berlijnse deelstaat. Er is in 1995 vergeefs geprobeerd via een plebisciet Berlijn in de omringende nieuwe deelstaat Brandenburg te voegen. Sinds 1991 is Berlijn niet alleen weer één deelstaat, maar ook weer de Duitse hoofdstad — al duurde het tot 1999 en later voor de (meeste) federale organen in Berlijn zetelden.