Wikipedia

Zuid-Willemsvaart: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
abusievelijk verwijderd, onderdeel van ander lemma waarin het wel relevant is
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
{{Infobox kanaal
| afbeelding= Location Zuid-Willemsvaart.PNG
| lengte =123121,9
| klasse = {{nowrap|IVII ([['s-HertogenboschMaastricht]]–[[Veghel (plaats)|Veghel]])}}<br>II&nbsp;IV ([[Veghel (plaats)|Veghel]]–[[Maastricht's-Hertogenbosch|Den Bosch]])
| jaar = [[1826]]
| oorsprong = [[Bassin (Maastricht)|Bassin]] in [[Maastricht]]
| uitmonding= [[Dieze (rivier)|Dieze]] in [['s-Hertogenbosch|Den Bosch]]
| stroomtdoor= [[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch-Limburg]]<br />[[Limburg (Nederland)|Nederlands-Limburg]]<br />[[Noord-Brabant]]
| afbeelding2 = 20140723 Veghel 02.jpg
| onderschrift2 = Verbrede Zuid-Willemsvaart bij [[Veghel (plaats)|Veghel]]
| afbeelding3 = ZuidwillemsvaartRekemBocholt, Zuid-Willemsvaart.jpg
| onderschrift3 = Zuid-Willemsvaart bij [[RekemBocholt (België)|Bocholt]]
| afbeelding4 = Maastricht - rijksmonument 506874 - Sluis 19 - Bosscherweg bij 36 20110820.jpg
| onderschrift4 = Sluis 19 in Maastricht
}}
De '''Zuid-Willemsvaart''' is een [[kanaal (waterweg)|kanaal]] datin alsde lateraalprovincies kanaal[[Limburg van(Nederland)|Nederlands-Limburg]], de[[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch-Limburg]] en [[MaasNoord-Brabant]]. Het dient enals [[Maastrichtkanaal (waterweg)#Verloop|lateraal kanaal]] envan de [['s-HertogenboschMaas]] verbindt. ErVerschillende zijnandere belangrijke waterwegen sluiten erop aan, o.m. de zevenoverige [[Kempische kanalen]] inen het stroomgebied[[Wilhelminakanaal]]. vanOp zijn bijna 122 km lange traject passeert de Zuid-Willemsvaart steden zoals [[MaasMaastricht]], en de[[Maasmechelen]], [[ScheldeBree (rivierstad)|ScheldeBree]], waarvan[[Weert er één deze belangrijke stromen verbindt(stad)|Weert]], het [[AlbertkanaalHelmond]] tussen Antwerpen en Luik[['s-Hertogenbosch]].
 
Het begint in [[Maastricht]] en loopt vervolgens door [[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch-Limburg]]. Ten zuiden van [[Weert (stad)|Weert]] gaat het kanaal weer Nederlands-Limburg binnen. Het laatste gedeelte van het kanaal voert door [[Noord-Brabant]]. Het kanaal is 123 kilometer lang.
 
== Geschiedenis ==
De Zuid-Willemsvaart werdis genoemdvernoemd naar [[Willem I der Nederlanden|koning Willem I]], ondervan wienshet bewind[[Verenigd enKoninkrijk der Nederlanden]], op wiens instigatie het kanaalhij tot stand kwam. Een uitbreiding van de toenmaligebelangrijkste handelswegenvervoerswegen, dit warenindertijd de waterwegen, moest de ontsluiting van dehet Zuidelijke NederlandenZuiden en de handel in dehet Noordelijke NederlandenNoorden bevorderen. De "Zuidelijke Willemsvaart" ging bijvoorbeeld een korter en vooral betrouwbaarder alternatief voor de Maas vormen, tot dan de belangrijkste verbinding tussen de industrie rondom [[Luik (stad)|Luik]] en de handelsstedengrote in het Noordenhandelsplaatsen. De ontsluiting van de tussenliggende gebieden speelde nauwelijks een rol; bijna overal ging het kanaal aan de bestaandetoenmalige bebouwing voorbij.
 
Voor de eerste helft van het traject werden onderdelen van het ''[[grand Canal du Nord]]'' hergebruikt. Het ging hierbij om het [[kanaal (waterweg)#Functies|voedingskanaal]] [[Smeermaas]]–[[Lozen (België)|Lozen]], vermits dit vergroot en tot Maastricht doorgetrokken werd, en een gedeelte van het hoofdkanaal, dat daarentegen nauwelijks aanpassingen behoefde. De ingenieurs konden het hoofdkanaal in westelijke of oostelijke richting volgen, tot aan het nieuwe kanaaldeel dat resp. in [[Neerpelt (plaats)|Neerpelt]] (dal van de [[Dommel (rivier)|Dommel]]) of [[Nederweert (plaats)|Nederweert]] (dal van de [[Aa (Noord-Brabant)|Aa]]) moest vertrekken. Al sinds 1573 waren diverse [[kanaliseren|kanalisaties]] van deze rivieren voorgesteld.<ref>Cees Verhagen (2000). ''De geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart'', Someren, p 22.</ref> De tweede, nochtans langere, optie werd om drie redenen gekozen: de stad Weert had nog geen aansluiting op het waterwegennet, de [[onteigening]]en langs de Dommel waren duurder dan die langs de Aa, de [[Peel (Nederland)|Peel]] zou gemakkelijker [[turf (brandstof)|turf]] kunnen afvoeren.
 
In 1818 verscheen het [[Koninklijk besluit]] tot de aanleg van een kanaal Luik–Den Bosch. Het daaropvolgende jaar ontwierp de hoofdingenieur van de [[Rijkswaterstaat]], A.F. Goudriaan, het projectplan. Het definitieve plan kreeg de goedkeuring op 6 augustus 1821, met uitzondering van het [[kanaal Luik-Maastricht|gedeelte Luik–Maastricht]] dat pas in 1828 zijn definitieve vorm kreeg. De latere Zuid-Willemsvaart werd in drie gedeeltes verdeeld, onder leiding van de ingenieurs B.H. Goudriaan (Maastricht–Lozen), De Sermoise (Lozen–Helmond) en Goekoop (Helmond–[[Crèvecoeur (militair oefenterrein)|Crèvecœur]]).<ref>[https://books.google.be/books?id=8ilFAAAAcAAJ&dq=canal+bois-le-duc+ing%C3%A9nieur+goudriaan&hl=nl&source=gbs_navlinks_s J.B. Vifquain (1842). ''Des voies navigables en Belgique'', Brussel: Devroye, p 112.]</ref>
 
Eind 1822 vatten de eerste werkzaamheden aan. Het laagste gedeelte werd op 31 mei 1825 geopend, de hogere gedeeltes op 24 augustus 1826. Het vergoeden van o.m. de onteigeningen zou wel nog enkele jaren aanslepen.<ref>[http://www.nederweertsverleden.nl/downloads%20artikelen/zuidwillemsvaart.pdf Mathieu Hermans (1989). Nederweert en de aanleg van de Zuid-Willemsvaart]
– in ''Nederweerts Verleden'' vol 3, Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert, p 139-140.</ref> Het nieuwe kanaal werd intensief gebruikt voor handelsgoederen, maar ook door passagiersboten die pas na 1870 zouden verdwijnen als gevolg van de concurrentie door de [[geschiedenis van de spoorwegen in Nederland|spoorwegen]] en de [[voormalige streektramlijnen in Nederland|streektrams]].<ref>[http://watererfgoed.nl/Zuid-Willemsvaart%203%2008.pdf Watererfgoed (2008). ''De Zuid-Willemsvaart, levensader van Helmond?!'']</ref>
 
== Technische gegevens ==
De oorspronkelijke Zuid-Willemsvaart legde 123&nbsp;km af, maar latere verleggingen zorgden voor een vermindering van ongeveer 1&nbsp;km. Het totale hoogteverschil bedraagt 39,25&nbsp;m. De toenmalige techniek liet [[sluis (kunstwerk)|sluizen]] met een [[verval (watergang)|verval]] van 2&nbsp;m toe; zo kwam men tot negentien sluizen, plus twee sluizen op begin- (#20 tussen de Maas en het [[Bassin (Maastricht)|Bassin]]) en eindpunt (#0 tussen de [[vestingwerken van 's-Hertogenbosch|stadsgrachten van Den Bosch]] en de [[Dieze (rivier)|Dieze]]). Drie sluizen in de omgeving van Helmond worden sinds 1993 vervangen door één sluis.
 
Het oorspronkelijke kanaal werd met de hand gegraven, door enkele honderden kanaalarbeiders die vaak van buiten de streek kwamen. Toch bleven de kosten, in vergelijking met de infrastructuurwerken van tegenwoordig, laag: 4,45 miljoen [[Nederlandse gulden|gulden]], wat toen evenveel waard was als 45 miljoen [[euro]] vandaag.<ref>[http://www.iisg.nl/hpw/calculate-nl.php Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. ''De waarde van de gulden / euro'' (vergelijking tussen de jaartallen 1822 en 2016).]</ref> Dit is omdat de standaardbreedte en -diepte van waterwegen indertijd veel kleiner waren dan nu.
 
Het kanaal stroomt door de volgende steden en gemeenten:
* in [[Zuid-Limburg (Nederland)|Zuid-Limburg]] (3,0 km): [[Maastricht]]
* in [[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch-Limburg]] (43,8 km): [[Lanaken]], [[Maasmechelen]], [[Dilsen-Stokkem]], [[Maaseik]], [[Bree (stad)|Bree]], [[Bocholt (België)|Bocholt]]
* in [[Midden-Limburg]] (20,0 km): [[Weert (gemeente)|Weert]], [[Nederweert (gemeente)|Nederweert]]
* in [[Noord-Brabant]] (55,1 km): [[Someren (gemeente)|Someren]], [[Helmond]], [[Laarbeek (gemeente)|Laarbeek]], [[Meierijstad]], [[Sint-Michielsgestel (gemeente)|Sint-Michielsgestel]], [['s-Hertogenbosch (gemeente)|Den Bosch]]
 
Het sluit tevens aan op de volgende waterlichamen:
* het [[Bassin (Maastricht)|Bassin]], het [[Voedingskanaal]] en het [[Afvoerkanaal]] in [[Maastricht]]
* [[Neerharen]]het ([[Kanaal Briegden-Neerharen]] naarin [[AlbertkanaalNeerharen]])▼
* het [[Kanaal Bocholt-Herentals]] in [[Bocholt (België)|Bocholt]]
* [[Nederweerthet (plaats)|Nederweert]] ([[Kanaal Wessem-Nederweert]] en de [[Noordervaart]] in [[Nederweert (plaats)|Nederweert]]▼
* het [[Eindhovens Kanaal]] in [[Helmond]]
* [[Aarle-Rixtel]]het ([[Wilhelminakanaal]] naarin [[AmertakAarle-Rixtel]])▼
* de [[Haven van Veghel]] in [[Veghel (plaats)|Veghel]]
* [[Denhet Dungen]] ([[Zuid-Willemsvaart#Máximakanaal|Máximakanaal]]) in [[Den Dungen]]▼
* de gekanaliseerde [[Dieze (rivier)|Dieze]] ter hoogte van [[citadel van 's-Hertogenbosch|Fort Papenbril]]
 
== Latere aanpassingen ==
[[Bestand:20140726 Bridge over Zuid-Willemsvaart in Neeroeteren.jpg|{{largethumb}}|Samenvloeiing van de oude en nieuwe kanaalarm in Neeroeteren]]
[[Bestand:Helmond, zicht op kanaal door Helmond vanaf de Kasteeltraverse foto8 2016-10-16 13.53.jpg|{{largethumb}}|Het oude kanaaldeel in Helmond]]
 
===Breedte===
In de bijna twee eeuwen van zijn bestaan is het kanaal danig veranderd. Het oorspronkelijke kanaal was aan het wateroppervlak slechts 10&nbsp;m breed. Het Belgische deel werd al in de jaren 1840 verbreed, toen het tevens verlengd werd naar Luik en [[Herentals]]. De nieuwe breedte was 15&nbsp;m. Het Nederlandse gedeelte werd tussen 1890 en 1900 gemoderniseerd. Een bijkomende verbreding en verdieping vond plaats in aanloop naar de [[staatsmijnen in Limburg|steenkoolwinning in Zuid-Limburg]] en [[steenkoolmijn van Eisden|in Eisden]]: in de jaren 1920 op het Nederlandse gedeelte, tussen 1930 en 1935 op het Belgische gedeelte. Een groot deel van het kanaal was voortaan 30&nbsp;m breed.
 
===Verloop===
Voor een groot deel maakten de ingenieurs gebruik van het bestaande ''[[grand Canal du Nord]]'' (tussen [[Lozen (België)|Lozen]] en [[Nederweert (plaats)|Nederweert]]) en het bijhorende voedingskanaal (van [[Smeermaas]] naar Lozen). Dit voedingskanaal moest het hoofdkanaal voorzien van water uit de Maas, nadat gebleken was dat de [[Dommel (rivier)|Dommel]] en/of [[Aa (Noord-Brabant)|Aa]] onvoldoende zouden zijn (De [[kanaliseren|kanalisatie]] van deze rivieren was ook al voorgesteld aan het einde van de 18e eeuw, voor de aanvoer van [[mest]] naar de onvruchtbare [[Peel (gebied)|Peel]] en de [[Kempen (gebied)|Kempen]]). Beide kanaaldelen waren gegraven tussen 1804 en 1809. Voor het nieuwe gedeelte twijfelde men tussen de dalen van de Dommel en de Aa. Uiteindelijk koos men voor de Aa, die overigens meermaals onder het nieuwe kanaal moest [[duiker (kunstwerk)|duiken]].
Op diverse plaatsen heeft het kanaal een ander verloop gekregen. Op het Belgische gedeelte werden, tijdens de modernisering van 1930-5, vier hinderlijke bochten afgesneden dankzij de doorsteken bij [[Lanklaar]], [[Neeroeteren]], [[Voorshoven]] en [[Bocholt (België)|Bovenkreyel]]. De oude kanaalarmen bleven in de staat van ±1850. In Maastricht werd veel scheepvaart uit de stadskern geweerd dankzij het [[Afvoerkanaal]] (jaren 1930), een nieuwe verbinding naar de Maas en het [[Julianakanaal]]. Ook rondom Den Bosch was een nieuwe verbinding nodig: het Máximakanaal (zie beneden).
 
Uit moderne tijden stamt de omleiding van [[Helmond]]. Het oude kanaal sneed deze stad in tweeën en de veel gebruikte [[hefbrug]]gen veroorzaakten lange wachttijden. Daarom werd in 1975 tot een verlegging besloten. Het ''fiat'' volgde in 1982. Wegens beperkte financiële middelen moest [[Rijkswaterstaat]] het project in 25 stukken opdelen.<ref>[http://www.cobouw.nl/artikel/119196-nieuw-kanaal-verlost-helmond-van-plaag Cobouw, 11 februari 1994: ''Nieuw kanaal verlost Helmond van plaag''.]</ref> De conjunctuur speelde echter in het voordeel: in 1985 brak een [[laagconjunctuur]] aan die de prijzen deed dalen en de concurrentie deed toenemen. Desondanks vergden de werkzaamheden meer dan de voorziene vijf jaar, doordat de [[Oosterscheldekering]] meer geld opslokte dan verwacht. Eind 1993 was de omleiding eindelijk voltooid.
In 1821 viel het besluit tot de aanleg. Op 1 juli 1825 kwam het gedeelte [['s-Hertogenbosch]]–[[Helmond]] gereed en in 1826 het resterende gedeelte Helmond–Maastricht. De [[kanaal Luik-Maastricht|doortrekking tot Luik]] gebeurde pas na de [[Belgische Revolutie|afscheiding van België]]. In 1930 bouwde men de [[sluis Bosscherveld]] in het [[Afvoerkanaal]], dat de Maas met de Zuid-Willemsvaart verbindt.
 
Bij de aanleg van de omleiding moest men ook de [[Nieuwe Aa]] aanpakken, de loop die de [[Aa (Noord-Brabant)|Aa]] had gekregen toen haar bedding doorheen Helmond werd ingenomen door de oude Zuid-Willemsvaart. Nu lag ook deze Nieuwe Aa in de weg van het kanaal, nl. tussen [[Rijpelberg (wijk)|Rijpel]] en [[Scheepstal]]. De Nieuwe Aa moest dus een nieuwe loop op de westoever van de omleiding krijgen. Uit kostenoverwegingen werd zo'n nieuwe loop echter geschrapt. Zo komt het dat de Nieuwe Aa nu uitmondt in de omleiding (in [[Brouwhuis]]), 6&nbsp;km lang samenvalt met de omleiding en weer aftakt (tussen [[Aarle-Rixtel]] en [[Beek (Laarbeek)|Beek]]).
== Gegevens ==
De afstand tussen begin- en eindpunt is 122,5 kilometer, en het [[Verval (watergang)|hoogteverschil]] tussen de twee punten 40 meter. Om het verval te overbruggen waren 21 [[sluis (kunstwerk)|sluizen]] nodig. Veruit de meeste sluizen bevinden zich op Nederlands grondgebied; met de toenmalige stand van de techniek was per sluis een verval van circa twee meter mogelijk. De meeste sluizen werden gecombineerd met een brug en bij doorgaande wegverbindingen gepositioneerd. Het kanaal is met handkracht gegraven, de aanleg kostte uiteindelijk 4,45 miljoen [[Nederlandse gulden|gulden]].
 
===Sluizen===
Het kanaal heeft een lengte van 123 km en verbindt de volgende plaatsen:
Eerst werd de sluis van Maastricht (#19) verplaatst naar het [[Bosscherveld]] (1863), waarna het [[Voedingskanaal]] (1867) in de vaart kon uitmonden. Via het nieuwe kanaal, en meer bepaald zijn [[overlaat]] onder de Bosscherweg, wordt de Zuid-Willemsvaart rechtstreeks vanuit de Maas gevoed. De stroming in het [[Bassin (Maastricht)|Bassin]], hinderlijk bij het laden en lossen, kon zodoende verminderd worden.
* [[Maastricht]] ([[Maas]])
* [[Lanaken]]
▲* [[Neerharen]] ([[Kanaal Briegden-Neerharen]] naar [[Albertkanaal]])
* [[Rekem]]
* [[Mechelen-aan-de-Maas]]
* [[Vucht]]
* [[Lanklaar]]
* [[Dilsen]]
* [[Neeroeteren]]
* [[Tongerlo (Bree)|Tongerlo]]
* [[Bree (stad)|Bree]]
* [[Beek (België)|Beek]]
* [[Bocholt (België)|Bocholt]] ([[Kanaal Bocholt-Herentals]])
* [[Weert (stad)|Weert]]
▲* [[Nederweert (plaats)|Nederweert]] ([[Kanaal Wessem-Nederweert]] en [[Noordervaart]])
* [[Someren (plaats)|Someren]]
* [[Lierop]]
* [[Helmond]] ([[Eindhovens Kanaal]])
▲* [[Aarle-Rixtel]] ([[Wilhelminakanaal]] naar [[Amertak]])
* [[Beek en Donk]]
* [[Erp (Veghel)|Erp]]
* [[Veghel (plaats)|Veghel]] ([[Havens van Veghel]])
* [[Schijndel]]
* [[Heeswijk-Dinther]]
* [[Berlicum]]
▲* [[Den Dungen]] ([[Zuid-Willemsvaart#Máximakanaal|Máximakanaal]])
* [[Sint-Michielsgestel (plaats)|Sint-Michielsgestel]]
* [['s-Hertogenbosch]] ([[Gekanaliseerde Dieze]], [[De Rietvelden|Industriehavens 's-Hertogenbosch]] en [[Maas]])
 
Ook de sluis van [[Nederweert (plaats)|Nederweert]] (#15) werd stroomopwaarts verplaatst (1921),<ref>[http://www.heemkundenederweert.nl/zwvaart.html Heemkundevereniging Nederweert (2008). ''De Zuid-Willemsvaart, de moeder van alle kanalen in Oost-Brabant en Limburg''.]</ref> zodat het stukje [[Roeven]]–Nederweert tot het waterpeil van het nieuwe [[Kanaal Wessem-Nederweert]] verlaagd kon worden. Schepen van/naar het [[Julianakanaal]] vermeden zo twee sluizen. De hogere [[Noordervaart]] wordt nog steeds van water uit de Zuid-Willemsvaart voorzien, door middel van een voedingsgracht Roeven–[[Hulsen (Nederweert)|Hulsen]].
== Aanpassingen ==
[[Bestand:Helmond, terras aan het oude kanaal.jpg|{{largethumb}}|Terras aan het 'oude kanaal' in het centrum van Helmond]]
Gedurende de bijna twee eeuwen van het bestaan zijn het kanaal en de bijbehorende kunstwerken danig veranderd. Op Belgisch grondgebied werd de Zuid-Willemsvaart tussen 1930 en 1934 verbreed en hier en daar rechtgetrokken, waarbij tevens een aantal eilandjes ontstonden. Die werden in gebruik genomen als haven- en bedrijventerrein, voor recreatie en als natuurgebied. In de laatste decennia van de 20e eeuw is een aantal verbredingswerkzaamheden uitgevoerd. Een van de ingrijpendste was de omleiding ten oosten van de stad [[Helmond]]. Nadat hiervoor in 1982 het fiat was gegeven heeft men jarenlang grondwerkzaamheden uitgevoerd, waarbij ook enkele nieuwe bruggen moesten worden aangelegd, alsmede een grote sluis. Deze sluis verving een drietal kleinere sluizen, te weten sluis 7, 8 en 9. In 1993 kwamen de werkzaamheden gereed. Het riviertje de [[Aa (Noord-Brabant)|Aa]], dat reeds onder de naam [[Nieuwe Aa]] was omgeleid, kwam, na via een duiker onder het nieuwe kanaal te zijn doorgevoerd, benedenstrooms van de sluis in de kanaalomleiding uit. Ter hoogte van [[Beek en Donk]] vervolgde de Aa dan weer haar loop, en ontving water dat via een stuw uit het kanaal werd geleid.
 
Dankzij de omleiding van Helmond worden de drie kleine sluizen in de buurt van deze stad (#7, 8 en 9) gemeden. Deze drie sluizen worden bovendien vervangen door slechts één sluis ([[Brouwhuis]]), wat tijdswinst oplevert.
Door de omleiding kon de oude Zuid-Willemsvaart, die de kom van Helmond altijd in tweeën had gesneden, nu in het stedelijk geheel van Helmond worden opgenomen (zie foto).
 
VanafOok 2010de kunnensluizen schepenbij efficiënter en eenvoudiger schutten in de sluizenVeghel (#4, 5 en 6) inwaren deaan modernisering Zuid-Willemsvaarttoe. De verouderde werken zijnbegonnen tussenin 2008 enmet 2010de vervangen.[[bodemsanering|sanering]] Eerst isvan de vervuilde westoever bij sluis 6. gesaneerd,Vervolgens vervolgens zijnwerden de nieuwe sluizen gebouwd, en ten slotte zijnwaarna de oude sluizen afgebroken werden.<ref>Persbericht Rijkswaterstaat: 's-Hertogenbosch, 19 mei 2008. Persbericht.</ref> DeNa sluizenvoltooiing waren tende slottesluizen nogdrie eensmaanden 3 maandenlang gestremd., Maarmaar sinds 3 mei 2010 zijn de nieuwe sluizenze geopendopen voor de scheepvaart. ZeDe wordenbediening sindsgebeurt dievanuit tijdeen centraal vanuitpunt in [[Schijndel]] bediend.<ref>De Scheepvaartkrant van woensdag, 30 juni 2010, pag.p 5.</ref>{{clearboth}}
 
== Máximakanaal ==
Regel 72 ⟶ 77:
| afbeelding =
| onderschrift =
| lengte = 98,2
| klasse = IV
| jaar = [[2014]]
| oorsprong = {{nowrap|[[Zuid-Willemsvaart#Zuid-Willemsvaart|Zuid-Willemsvaart]] (in [[Den Dungen]])}}
| uitmonding = [[Maas]] (in [['s-HertogenboschGewande]])
| stroomtdoor = [[Den Dungen]]<br>[[Rosmalen's-Hertogenbosch (plaatsgemeente)|Rosmalen]]<br>[[Gemeente 's-Hertogenbosch]]
| afbeelding2 = Maximakanaal 2-4-2014.jpg
| onderschrift2 = Máximakanaal op 2 april 2014
Regel 84 ⟶ 89:
| extra portaal =
}}
Het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP) beschouwt het laatste gedeelte (Maas–[[Veghel (plaats)|Veghel]]) als een onderdeel van het hoofdvaarwegennet. Het hoofdvaarwegennet moet bevaarbaar zijn voor schepen van [[CEMT-klasse]] IV. In 's-Hertogenbosch is de Zuid-Willemsvaart slechts geschikt voor schepen van klasse II. Daarom moest er een omleiding rond 's-Hertogenbosch komen: het Máximakanaal.<ref>[http://www.rijkswaterstaat.nl/actueel/nieuws_en_persberichten/2013/september2013/rijkswaterstaat_geeft_nieuw_kanaal_de_naam_mximakanaal.aspx Rijkswaterstaat, 20 september 2013. ''Rijkswaterstaat geeft nieuw kanaal de naam 'Máximakanaal'.'']</ref> De werken werden uitbesteed aan [[WillemsUnie]], een samenwerkingsverband tussen de [[aannemer]]s "Van Hattum en Blankevoort", "KWS Infra", "GMB Civiel" en "Van den Herik Kust- en Oeverwerken".<ref>[http://www.cobouw.nl/nieuws/2010/08/28/Gunning-Zuid-Willemsvaart-rond.html Cobouw, 28 augustus 2010. ''Gunning Zuid-Willemsvaart rond''.]</ref> In 2013 waren de werkzaamheden in volle gang. Op 19 december 2014 werd het nieuwe kanaal geopend.<ref>[http://www.binnenvaartinbeeld.com/nl/maximakanaal/maximakanaal Binnenvaart in Beeld: ''Maximakanaal''.]</ref>
In het Nationaal Verkeers en Vervoersplan (NVVP) is de Zuid-Willemsvaart tussen de Maas en Veghel opgenomen als onderdeel van het hoofdvaarwegennet en moet dus bevaarbaar zijn voor schepen van [[CEMT-klasse|klasse]] IV. Het deel van de Zuid-Willemsvaart vanaf [[Den Dungen]] door het centrum van 's-Hertogenbosch is slechts geschikt voor schepen van klasse II (type [[Kempenaar]]).
 
Het Máximakanaal sluit aan op de Zuid-Willemsvaart bij [[Den Dungen]] en mondt uit in de Maas bij [[Gewande]]. Het is 8,2&nbsp;km lang, 46,5&nbsp;m breed en 4,2&nbsp;m diep. Twee [[schutsluis|sluizen]] overbruggen het verschil in waterniveau: [[sluis Hintham]] versast van 4,7&nbsp;m naar 2&nbsp;m boven het [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]], [[sluis Empel]] versast van 2&nbsp;m boven het [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]] naar het variabele waterpeil van de Maas. Over het Máximakanaal zijn acht bruggen gebouwd. Ze bieden een [[doorvaarthoogte]] van ongeveer 7&nbsp;m, voldoende voor drie lagen containers. De Zuid-Willemsvaart in 's-Hertogenbosch wordt dus niet langer gebruikt door de beroepsvaart, maar zal ook niet gedempt worden.
Als oplossing voor dit probleem is vanuit Den Dungen het Máximakanaal gegraven, een negen kilometer lange aftakking naar de Maas. Deze loopt parallel aan de [[Rijksweg 2|A2]], tussen 's-Hertogenbosch en [[Rosmalen (plaats)|Rosmalen]].<ref name=RWSMK>Rijkswaterstaat [http://www.rijkswaterstaat.nl/actueel/nieuws_en_persberichten/2013/september2013/rijkswaterstaat_geeft_nieuw_kanaal_de_naam_mximakanaal.aspx Rijkswaterstaat geeft nieuw kanaal de naam ‘Máximakanaal’, 20 september 2013], geraadpleegd op 27 januari 2014</ref> Twee nieuwe [[schutsluis|sluizen]], [[sluis Hintham]] en [[sluis Empel]], overbruggen het verschil in waterniveau en er zijn acht bruggen aangelegd over het kanaal.<ref name=RWSMK /> De Zuid-Willemsvaart in het centrum van 's-Hertogenbosch wordt niet gedempt, maar zal niet meer gebruikt worden door de beroepsvaart. In augustus 2010 werd bekend dat de aannemerscombinatie [[WillemsUnie]] het kanaal om de stad mocht graven.<ref>[http://www.cobouw.nl/nieuws/2010/08/28/Gunning-Zuid-Willemsvaart-rond.html Gunning Zuid-Willemsvaart rond], cobouw.nl, 28 augustus 2010.</ref> WillemsUnie is een samenwerkingsverband tussen Van Hattum en Blankevoort, KWS infra, GMB Civiel en Van den Herik Kust- en oeverwerken. In 2013 waren de omleidingswerkzaamheden in volle gang. Op 19 december 2014 werd het nieuwe kanaal geopend.<ref>[http://www.binnenvaartinbeeld.com/nl/maximakanaal/maximakanaal Maximakanaal], Binnenvaart in Beeld</ref> De nieuwe vaarwegverbinding aan de oostkant van 's-Hertogenbosch heeft de naam ''Máximakanaal'' gekregen.<ref name=RWSMK /> Het nieuwe tracé is 4,2 meter diep en 46,5 meter breed. Het kanaalpeil tussen de sluizen Hintham en Empel is 2 meter boven [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]] en ten zuiden van de sluis Berlicum 4,7 meter boven NAP. De [[doorvaarthoogte]] is ongeveer 7 meter, voldoende voor drie lagen containers.{{clearboth}}
 
== Watersport ==
De Zuid-Willemsvaart wordt door verschillende sportverenigingen gebruikt voor recreatieverecreatie en wedstrijddoeleindenwedstrijden. Zo roeit de roeivereniging [[M.S.R.V. Saurus|Maastrichtse Studentenroeivereniging Saurus]] erop het gedeelte ten noorden van [[Maastricht]]. Ook in [[Weert (stad)|Weert]] is er een roeivereniging inop het kanaal actief.
 
== Externe links ==
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuid-Willemsvaart"