Bisschop: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
k Wijzigingen door 213.124.50.234 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Ronnie PG |
||
Regel 1:
{{Zie artikel|Voor het schaakstuk dat ook wel ''bisschop'' genoemd wordt, zie [[loper (schaken)|loper]]}}
[[Bestand:Icon 02044 Patriarh Ioakim Moskovskij 1620-1690. Neizv. hud. XVII v. Rossiya.jpg|thumb|150px|Patriarch Joachim, 17e-eeuwse Russisch-orthodoxe [[metropoliet]] van Moskou en heel Rusland]]
[[Bestand:Edward Joseph McCarthy.jpg|thumb|150px|Edward Joseph McCarthy, Canadees bisschop]]
[[Bestand:Belgische Bisschoppen.jpg|thumb|150px|Belgische bisschoppen]]
Een '''bisschop''' ([[Grieks]]: επισκοπος ''epi-skopos'', letterlijk "op-zichter") is een geestelijke in de [[hiërarchie]] van de [[Hiërarchie van de Katholieke Kerk|Katholieke Kerk]], de [[Orthodoxe Kerk]], de [[Anglicaanse Gemeenschap]], de [[Vrij-katholieke Kerk]], de [[oudkatholieke Kerk]], [[Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen]] of de [[Evangelisch-Lutherse Kerk|Lutherse Kerk]] die veelal aan het hoofd staat van een [[bisdom]]. Een aantal bisdommen vormt samen een [[kerkprovincie]], waarbij een [[metropoliet]] aan het hoofd staat.
Het '''episcopaat''' heeft vier{{Bron?|van Dale geeft er maar twee|2016|01|31}} betekenissen: de bisschoppelijke waardigheid, een groep van bisschoppen (van een bepaald land of van de gehele wereld), het bisdom zelf of de ambtsperiode van een titulaire bisschop. Volgens het [[Groene Boekje]] wordt dit woord afgebroken als ''epis-co-paat'', wat in strijd is met de [[etymologie]] (epi-sko-pos).
==Katholieke Kerk==
In het [[Kerkelijk Wetboek]] van [[1983]] hebben de artikelen 375 tot en met 459 betrekking op bisschoppen.
In de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke Kerk]] wordt de [[wijding]] tot bisschop gezien als de derde trap van het [[priesterschap]], na de wijding tot [[diaken]] en [[priester]]. Om een keuze te maken voor een nieuwe bisschop wordt een zogenaamde ''relatieve lijst'' opgesteld van drie kandidaten (de ''terna''). De taak van de [[pauselijke nuntius]] is hierbij van belang. De hoofdregel is dat de [[paus]] een bisschop ''vrij'' benoemt. Dit wil zeggen dat hij niet verplicht is om een kandidaat van de relatieve lijst te benoemen.
De wijding gebeurt door drie bisschoppen (een hoofdconsecrator en twee mede-consecratoren). De consacrerende bisschoppen worden aangewezen bij pauselijk mandaat en het is bisschoppen niet toegestaan om zonder pauselijk mandaat iemand tot bisschop te wijden. De wijding moet ook in een publieke viering plaatsvinden.
Naar de katholieke opvatting zetten de bisschoppen de leer- en herdersfuncties van de door [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Christus]] uitgekozen twaalf [[apostel (christelijk)|apostel]]en voort, de [[apostolische successie]]. In een ononderbroken keten van handopleggingen gaat het ambt van bisschop terug op deze apostelen. Als eerste onder de bisschoppen wordt de [[paus]] beschouwd, in navolging van dat [[Petrus]] de eerste onder de apostelen was.
Er worden de volgende soorten bisschoppen onderscheiden:
* residerende bisschop of Ordinaris (staat aan het hoofd van een bisdom)
* [[bisschop-coadjutor]] (een hulpbisschop met recht van opvolging)
* [[hulpbisschop]] (assisteert een residerende bisschop en is altijd ook titulair bisschop)
* [[wijbisschop]]
* [[titulair bisschop]] (veelal in dienst van de [[Romeinse Curie]] of een hulpbisschop, die hier zijn bisschopstitel aan ontleent)
* [[aartsbisschop]] (hoofd van een [[aartsbisdom]], het belangrijkste bisdom van een aantal bisdommen dat bij elkaar hoort)
* [[metropoliet]], hoofd van een [[kerkprovincie]]
* [[elect (beroep)|elect]]-bisschop, een priester die al benoemd is, maar nog niet [[wijding|gewijd]]
* [[suffragane bisschop]]
De bisschoppen leggen elke vijf jaar een [[Ad Limina|ad limina-bezoek]] bezoek af aan de [[paus]]. Bij het dagelijkse bestuur van zijn [[bisdom]] wordt de bisschop bijgestaan door [[vicaris]]sen en een [[bisschopsraad]], adviserend bestaat er ook een [[priesterraad]].
[[Paus Johannes Paulus II]] heeft een [[Exhortatie|postsynodale apostolische exhortatie]] ''Pastores Gregis - De herders van de kudde'' ([[16 oktober]] [[2003]]) geschreven over het bisschopsambt.
Bisschoppen worden - sinds het [[motu proprio]] ''[[Ecclesiae Sanctae]]'' van [[paus Paulus VI]] uit 1966 geacht om op hun vijfenzevenstigste verjaardag hun ontslag aan te bieden aan de paus. De paus neemt dit ontslag in overweging en besluit vervolgens naar goeddunken. Deze gang van zaken is geregeld in het eerste lid van artikel 401 van de [[Codex Iuris Canonici]]. In het tweede lid van dit artikel uit het kerkelijk rechtboek, wordt voorzien in andere omstandigheden die aanleiding kunnen zijn tot ontslag. Hiertoe kunnen gerekend worden: ziekte, verstoorde verhoudingen binnen het bisdom, maar ook de omstandigheid dat een bisschop in opspraak is geraakt, bijvoorbeeld in gevallen van seksueel misbruik (zoals bij [[Roger Vangheluwe]]).
==Zie ook==
* [[Koorbisschop]]
* [[Mijter]], hoofddeksel van een bisschop
* Andere [[pontificalia]]
* [[Faldistorium]], een vouwstoel voor een bisschop
* Het [[pallium (liturgie)|pallium]], indien de bisschop een [[metropoliet]] is
* [[Coadjutor]]
* [[Pontificale Romanum]]
==Externe link==
* [http://www.katholieknederland.nl/archief/rkkerk/media/kerkelijke-documentatie/index_archief_2003_20790.html Pastores gregis] - Apostolische exhortatie van Paus Johannes Paulus II (2003)
{{Navigatie christendom}}
| |||